صبح روز آتشبس...
« اعتماد» نگاه رسانههاي جهان به توافق آتشبس در لبنان را بررسي كرد
واشنگتنپست: اگر ايران مخالف اين توافق بود، راه براي برقراري آتشبس هموار نميشد
حديث روشني
كابينه امنيتي اسراييل سرانجام توافق آتشبس براي پايان دادن به درگيريها با حزبالله در لبنان را تاييد كرد. اين پيشنهاد به دنبال دستيابي به توقف ۶۰ روزه در درگيريها با حزبالله است كه ميتواند زمينه را براي آتشبس پايدار فراهم كند. با وجود اينكه آتشبس بين نيروهاي اسراييلي و حزبالله از بامداد چهارشنبه به اجرا درآمده، اما اسراييل به ساكنان بيخانمان شده از درگيريها هشدار تخليه داده است كه به خانههاي خود در جنوب لبنان بازنگردند. توافق ۶۰ روزه ميان اسراييل و لبنان مقرر ميكند كه ارتش اسراييل بايد به طور كامل از جنوب لبنان خارج شود، اما بازگشت اين نيروها به اسراييل به طور فوري انجام نخواهد شد و طي پروسهاي تدريجي انجام ميشود. سخنگوي ارتش اسراييل، روز چهارشنبه در شبكه اجتماعي ايكس (توييتر) مدعي شد: ارتش اسراييل در مواضع خود در داخل جنوب لبنان مستقر است و شهروندان لبناني فعلا نميتوانند به آنجا بازگردند. به گزارش سيانان اين هشدار نشاندهنده تداوم نگرانيهاي اسراييل از وضعيت امنيتي در منطقه و احتمال خطرات براي ساكنان خود است.
اين درحالي است كه به ادعاي سيانان پيش از اين يك مقام ارشد دولت ايالاتمتحده روز سهشنبه اعلام كرد كه نيروهاي اسراييلي بايد طبق شرايط اين توافق، ظرف ۶۰ روز از لبنان خارج شوند. در اين مدت انتظار ميرود كه نيروهاي حزبالله نيز به فاصله ۴۰ كيلومتري (۲۵ مايل) از مرز اسراييل (سرزمينهاي اشغالي) و لبنان عقبنشيني كنند. اين توافق به دنبال تلاشها براي كاهش تنشها در منطقه و ايجاد شرايط امنتر براي ساكنان انجام ميشود. گفتني است اسراييل و لبنان اين پيشنهاد توافق 60 روزه را با پشتيباني ايالاتمتحده براي پايان دادن به اين درگيريهاي ۱۳ ماهه پذيرفتند. اين درحالي است كه همزمان به ادعاي نيويورك تايمز بايدن گفت كه با نتانياهو و نجيب ميقاتي نخستوزير موقت لبنان همزمان در اين رابطه صحبت كرده است و هر دو طرف شرايط توافق را پذيرفتهاند. همزمان بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسراييل طي سخنراني ادعايي در رابطه با اين توافق مدعي شد: اين توافق به اسراييل اجازه ميدهد تا بر ايران تمركز كند؛ همچنان كه به ارتش اين رژيم فرصتي ميدهد تا ذخاير خود را بازسازي كند. او در ادامه سخنان خود ادعا كرد: چهره خاورميانه را تغيير خواهيم داد. اين ادعا از سوي نتانياهو در شرايطي مطرح شده كه جو بايدن مدعي است زمانبندي به گونهاي تعريف شده كه ميتواند زمينهساز توقف دايمي درگيريها باشد. بايدن همچنين مدعي شد كه ايالاتمتحده همچنان به تلاشهاي خود براي آزادسازي اسرا كمك خواهد كرد.
اما ناظران ميگويند كه آينده اين توافق مشخص نيست. از منظر آنها درك اسراييل از آتشبس با درك حزبالله ممكن است متفاوت باشد و اين گزارهاي است قابل تأمل. در اين ميان امانوئل مكرون رييسجمهور فرانسه نيز به عنوان يكي از ميانجيگران تاثيرگذار بر اين توافق در يك سخنراني ويديويي در رابطه با اين توافق گفت: «ضروري است كه اين آتشبس رعايت شود و پايدار باشد تا امنيت مردم لبنان و اسراييل بازگردد.» همزمان نجيب ميقاتي نخستوزير لبنان نيز از توافق آتشبس استقبال كرد. توافق 60 روزه آتشبس در شرايطي با تلاشهاي ادعايي امريكا برقرار شده است كه تنها هشت هفته باقي مانده است تا جو بايدن دفتر كار خود را به دونالد ترامپ، رييسجمهور منتحب امريكا واگذار كند. بايدن در سال آخر دولت خود سعي كرد حمايت قاطع خود از اسراييل را همزمان با تلاشهاي ادعايي براي كاهش حملات تلافيجويانه اين رژيم در غزه و لبنان متعادل كند كه البته بر رويكرد تلآويو تاثير چنداني نداشت. از طرفي اما دولت بايدن در روزهاي آخر دولت خود همچنان اميدوار است كه اين توافق به صلحي پايدار تبديل شود و راهي به سوي ثبات بيشتر در منطقه كه بيش از يك سال است شاهد درگيري فزاينده ميان اسراييل با ايران و نيز حماس و حزبالله باز كند. با اين همه اسراييل ادعا كرده كه در صورت نقض توافق، عمليات نظامي خود را از سر خواهد گرفت. به ادعاي برخي ناظران اين توافق برمبناي قطعنامه ۱۷۰۱ شوراي امنيت سازمان ملل، كه به جنگ تمام عيار ميان اسراييل و حزبالله در سال ۲۰۰۶ پايان داد، شكل گرفته است و مذاكرات عمدتا حول اجراي اين پيمان متمركز شده است. طبق اين توافق، لبنان موظف است نظارت بيشتري بر تحركات حزبالله در جنوب كشور، به ويژه در اطراف رودخانه ليتاني، انجام دهد تا از تجديد سازماندهي اين گروه جلوگيري كند. نيروهاي صلح سازمان ملل، ارتش لبنان و يك كميته چندمليتي مسوول نظارت بر اين منطقه خواهند بود. مذاكرات مربوط به اين توافق در شرايطي در حال رسيدن به گامهاي پاياني بود كه ارتش اسراييل ساعاتي پيش از توافق ۲۰بار حومه جنوبي بيروت را هدف قرار داده و يكي از شديدترين بمبارانها از آغاز جنگ را انجام داد، به گونهاي كه حداقل ۲۵ نفر در روز سهشنبه به شهادت رسيدند. در همين راستا روزنامه اعتماد تلاش كرده تا نگاه رسانههاي بينالمللي و تحليل آنها از آينده آتشبس را بررسي كند.
واشنگتنپست: توافق آتشبس از كانالهاي ارتباطي ايران و امريكا عبور كرد
واشنگتنپست با انتشار گزارشي به قلم ديويد ايگناتيوس، روزنامهنگار برجسته امريكايي مدعي شد، جو بايدن، رييسجمهور ايالاتمتحده كه به باور برخي ناظران تقريبا از صحنه بينالمللي ناپديد شده، اين توافق را يك موفقيت باارزش براي ديپلماسي دولت پس از يك سال تلاش بيثمر براي دستيابي به آتشبس در غزه تلقي ميكند، چراكه به ادعاي او توافق لبنان نتيجه ديپلماسي كلاسيك توسط هوكشتاين نماينده امريكا است كه ماههاست ميان بيروت و تلآويو در رفت و آمد است. اين توافق در شرايطي محقق شد كه بايدن مدعي است دولت او همچنان در حال تلاش براي دستيابي به آتشبس در غزه است و تركيه نيز به عنوان شريك ميانجي به مصر و قطر پيوسته است. همچنين، رييسجمهور امريكا يك اظهارنظر وسوسهانگيز ديگري را مطرح كرده و آن اينكه تيم او آماده است تا توافقي براي عاديسازي روابط بين اسراييل و عربستانسعودي به نتيجه برساند كه اين امر ميتواند يك تاج ادعايي ديپلماتيك براي نتانياهو و نيز محمدبن سلمان وليعهد سعودي باشد. بايدن اين را هم گفته است كه چنين توافقي ممكن است شامل يك مسير معتبر به سمت ايجاد يك دولت فلسطيني باشد. در ادامه گزارش ادعايي واشنگتنپست به كانالهاي ارتباطي ميان ايران و امريكا اشاره شده و آمده است، در اين بازه زماني تهران و واشنگتن در باب برقراري صلح رايزنيهاي بسياري را به شكل غيرمستقيم و مديريت كردند. در همين رابطه يك مقام ارشد خليجفارس در اين زمينه مدعي شده كه در جريان برخي رايزنيها قرار داشت و ديگر اين كه واشنگتن و تهران پيامهايي را رد و بدل كردهاند و اگر ايران مخالف اين توافق بود، راه براي برقراري آتشبس هموار نميشد. همزمان مايكل يانگ، خبرنگار باتجربه لبناني ارزيابي را در اين زمينه ارايه داد و گفت: اين توافق به هيچوجه كامل نيست، اما هر دو طرف برخي مزايا را ميبينند و ممكن است واقعا برقرار بماند، زيرا گزينههاي ديگر بسيار ناگوار هستند. با اين همه و فارغ از اميدواريها در باب بازگشت به صلح و پايان كابوس جنگ، گروهي هنوز براين باورند كه چنين توافقي ميتواند شكننده باشد و مبنايي براي برقراري صلح نباشد.
فارين پالسي: تحركات اسراييل بعد از آتشبس ميتواند دكترين هستهاي ايران را تحت تاثير قرار دهد
فارين پالسي با انتشار يادداشتي ضمن اشاره به توافق صلح در لبنان مدعي است كه اين توافق ميتواند ناپايدار باشد و موجب شود تا لبنان به ميدان رويارويي قدرتهاي متفاوت تبديل گردد. يكي از اين قدرتها از منظر اين نشريه روسيه است؛ بازيگري كه به ادعاي گروهي از ناظران در اين معادله رويكرد غيرقابل پيشبيني دارد. اين كشور با حزبالله در سوريه همكاري نزديكي داشته و از زمان آغاز حمله تمام عيار مسكو به اوكراين در سال ۲۰۲۲، همزمان روابطش را با ايران و مقاومت بالاخص حزبالله تقويت كرده است. به ادعاي فارين پالسي مسكو مقادير زيادي از تسليحات روسي را دراختيار حزبالله قرار داده، هر چند كه بخش عمدهاي از آن احتمالا از سوريه به دست آمده است، كشوري كه مسكو از مدتها پيش از آن حمايت كرده است. اين ادعا درحالي رسانهاي شد كه تا به امروز سندي در باب اثباتش ارايه نشده است. به ادعاي فارين پالسي درگيريهاي اسراييل با حزبالله ميتواند رويكرد ايران را تحت تاثير قرار دهد. ايران نيز خود در ماههاي اخير با اسراييل درگيريهاي پينگپنگي را تجربه كرده است. همزمان اما تهران تلاش ميكند همزمان با پايان درگيريهاي ميان حزبالله و اسراييل نفوذ خود در منطقه را حفظ كند. ايران ممكن است درصدد باشد تا توازن قدرت را به نفع خود تغيير دهد و از آسيبهاي ناشي از درگيريها با اسراييل جلوگيري كند. اين تحولات ميتواند به افزايش تنشها در خاورميانه و تغيير ديناميكهاي سياسي و نظامي در منطقه منجر شود. در همين راستا گروهي از ناظران با استناد به پيشرفت برنامه هستهاي ايران و تصميم اخير تهران جهت راهاندازي سانتريفيوژهاي جديد بر اين باورند كه ايران در آستانه گريز هستهاي قرار دارد و در صورتي كه تحركات تلآويو افزايش يابد، ممكن است براي احياي توان بازدارندگياش تغيير دكترين هستهاي را در اولويت قرار دهد. اين سناريو در آستانه ورود ترامپ به كاخ سفيد و تلاش او براي تعريف كمپين فشار حداكثري عليه تهران قابل توجه است.
نشنال اينترست: توافق آتشبس در لبنان و اتحاد ناميمون شاهينهاي امريكايي و اسراييلي
نشنال اينترست با انتشار گزارشي ادعايي، نوشت، طبق گزارشهاي منتشر شده در واشنگتنپست، به نقل از سه مقام سابق و فعلي اسراييلي، يكي از نزديكترين مشاوران نتانياهو به دونالد ترامپ، رييسجمهور منتخب، گفته است كه اسراييل به سرعت در حال تكميل توافق آتشبس در لبنان به عنوان هديهاي به ترامپ است. اين مشاور احتمالا رون درمر، وزير امور استراتژيك اسراييل، است كه در سفر اخير خود به ايالاتمتحده ابتدا به مار-آ-لاگو رفت و سپس با مقامات دولت بايدن در واشنگتن ديدار كرد. اين درحالي است كه نتانياهو نيز دو هفته پيش اعلام كرد كه در روزهاي اخير سه بار با ترامپ صحبت كرده است. ايزاك زيو، يكي از مقامات ارشد سابق دفاعي اسراييل كه ارتباطات مستمري با نهاد امنيتي دارد، درباره توافق قريبالوقوع مدعي شد: «اين توافقي بود كه نتانياهو منتظر بود تا به ترامپ هديه بدهد.» به ادعاي نشنال اينترست توافقي در مورد زمانبندي آتشبس در لبنان، آخرين معامله منسوب به اتحاد عميق بين حزب جمهوريخواه تحت رهبري ترامپ و راستگرايان اسراييلي است، همانهايي كه در حال حاضر تمام قدرت سياسي در اسراييل را در دست دارند.ترامپ در دوره اول رياستجمهورياش چندين امتياز به كابينه نتانياهو داد و در عوض هيچ چيزي جز حمايت سياسي براي خود ترامپ دريافت نكرد. انتخابهاي اوليه ترامپ براي دوره دوم رياستش نشان ميدهد كه او قصد دارد همان مسير قبلي را ادامه دهد. در ادامه گزارش اين نشريه آمده است كه توافق ترامپ و نتانياهو براي به تاخير انداختن آتشبس در لبنان آن هم در آستانه بازگشت ترامپ به كاخ سفيد، يادآور تراژدي مشابه توسط نامزدهاي انتخاباتي يا كمپينهاي انتخاباتي در ايالاتمتحده است كه با تقويم انتخاباتي زمانبندي شده بودند. يكي از اين موارد هم صدايي ريچارد نيكسون با نگوين ون تيو رييسجمهور ويتنام جنوبي بود تا از توافق صلحي كه ممكن بود جنگ ويتنام را قبل از انتخابات رياستجمهوري ۱۹۶۸ ايالاتمتحده به پايان برساند، جلوگيري كند، رقابتي كه در قابش نيكسون روياروي هيوبرت همفري معاون رييسجمهور قرار داشت. نشنال اينترست مدعي است به نظر ميرسد ارايه چك سفيد امضاي بالقوه در باب هرگونه توافق بين يك نامزد يا حزب سياسي امريكايي و يك رژيم خارجي، احتمال باخت حزب مقابل در انتخابات بعدي است. در مورد اسراييل بايدن ميتوانست با كاهش صادرات تسليحاتي ايالاتمتحده به اسراييل، الگوي موجود را بشكند، اما اين كار را نكرد، حتي پس از آنكه اسراييل در برآورده كردن خواستههاي دولت بايدن در مورد كمكهاي انساني به غزه ناكام ماند، بايدن از رويكرد منفعلانهاي پيروي كرد. عدم تمايل به استفاده از نفوذ ايالاتمتحده و به جاي آن بهكارگيري استراتژي آغوش خرس بايدن به سوي نتانياهو، هم براي بايدن و هريس شكست سياسي برجاي گذاشت. بنابراين، نتانياهو بيشتر به اين نتيجه رسيده كه ايالات متحده هيچ محدوديتي بر هر آنچه كه او در غزه، لبنان يا جاهاي ديگر انجام ميدهد، تعريف نخواهد كرد فارغ از اينكه در اين فرآيند چقدر خون ريخته شود. در اين زمينه، ترامپ بايد به تجربه نيكسون با تيو در طول جنگ ويتنام فكر كند. نيكسون به تيو بدهكار بود كه از توافق صلح جلوگيري كرد. احساس قدرت، تيو را به تكرار سناريوي ۱۹۶۸ خود در اواخر ۱۹۷۲ واداشت، زماني كه به مذاكرات صلح پايان داد. تيو خواستههاي جديدي مطرح كرد كه منجر به بازپسگيري امتيازات قبلي شمال ويتنام شد و مذاكرات را متوقف كرد. جنگ تا اواخر ژانويه سال بعد ادامه يافت و شامل حملات بي-۵۲ معروف به بمبارانهاي كريسمس بود كه به اندازهاي براي اطمينان خاطر دادن به تيو و همچنين فشار به شمال ويتنام انجام شد.