رييسي: خدا نگذرد از آن كسي كه اين شبهه را در ذهن‌ها ايجاد كرده است
واعظي: پرداخت ماليات از سوي آستان سياسي نيست
مرجان زهراني
ارتباط دولت شايد با 30 استان كشور طبيعي به نظر برسد اما تعامل با سياستمداران و وعاظ ساكن شمال شرق ايران براي قوه مجريه كمي پيچيده‌تر است. پيچيدگي كه هم در مواضع دولت و هم در مواضع سياستمداران مشهد به چشم مي‌خورد تا جايي كه در 5 سال گذشته گاهي اين استان به «ايالت خودمختار» توصيف شد. ارتباط دولت يازدهم و دوازدهم با مديران قضايي، نمايندگان مجلس و حتي در برخي موارد مديران اجرايي گاهي به جدال تريبون‌ها مبدل مي‌شود به خصوص تريبون‌هاي جمعه مشهد كه در سال‌هاي گذشته محل حرف و حديث بسيار بوده است.
با اين حال به نظر مي‌رسد كه اين جدال‌ها گاهي و بنا به مناسبات و روابطي به مماشات تغيير ماهيت مي‌دهد؛ مناسباتي كه چندان عيان و عريان قابل تحليل نيست. از همين روي شايد زماني كه سيدابراهيم رييسي، متولي آستان قدس رضوي در آخرين سخنراني زبان به لعن دولت مي‌گشايد، سه روز بعد از سوي مرد پرنفوذ نهاد رياست‌جمهوري پاسخي آرام و دلجويانه دريافت مي‌كند.
رقيب سابق حسن روحاني شامگاه دوشنبه 10 ارديبهشت در دانشگاه فردوسي مشهد بار ديگر به دولت تاخت و از مزاياي امروز آستان تحت امر خود گفت. سيدابراهيم رييسي پس از انتخابات به واسطه راي 16 ميليوني گفته‌بود كه دولت را رصد خواهد كرد تا امانت‌دار راي بدنه اجتماعي حامي خود باشد و تلويحا به تشكيل دولت در سايه اشاره كرده‌بود. او روز گذشته بودجه توليت آستان قدس را با بودجه دولت مقايسه كرد كه بودجه‌اي يك هزارم بودجه دولت دريافت مي‌كند اما در اشتغالزايي موفق بوده است. رييسي البته به موضوع مناقشه‌برانگيز ماليات اين آستان نيز اشاره كرد و گفت «خدا نگذرد از آن كسي كه اين شبهه را در ذهن‌ها ايجاد كرده است». گزاره‌اي كه حسن روحاني پاي آن را به تريبون‌هاي رقابت انتخاباتي باز كرد.
با اين حال محمود واعظي، رييس دفتر رييس‌جمهوري ترجيح داد در ديدار فعالان اقتصادي استان خراسان رضوي واكنشي متفاوت‌تر از رييس خود در دولت نشان دهد. او در خلال صحبت‌ها تاكيد كرد دولت در تلاش است با تفويض اختيار به استان‌ها راهكارهايي تدوين و تعريف كند كه بر اساس آن، امور و موضوعات هر منطقه در همان استان مديريت شود. رييس دفتر رييس‌جمهوري البته بيان كرد كه آستان قدس علاقه‌مند است مشوق، مكمل و كمك‌كننده دولت در توسعه استان خراسان رضوي و سياست‌هاي اجرايي باشد. واعظي نسبت به موضوع پرداخت ماليات آستان قدس هم اشاره كرد و گفت اين موضوع سياسي نيست و تنها براي جلوگيري از فرار مالياتي است.
بحران مشهد
مشهد اولين مقصد حسن روحاني پس از پيروزي است. او سال 92 زماني كه هنوز منتخب مردم بود نه رييس‌جمهوري مستقر به مشهد رفت. چند روز بعد از پيروزي با روحاني پرنفوذ و توليت بزرگ‌ترين موقوفه جهان اسلام ديدار كرد و با واعظ طبسي كه بيش از 30 سال متولي آستان قدس بود به گفت‌وگو نشست. روحاني پس از تشكيل دولت هم هر سال دست‌كم يك بار به اين استان سفر كرده است. يك سال بعد، شهريور 93 باز راهي مشهد شد. سال 94 سال پر رفت‌و‌آمد روحاني به مشهد بود. او يك بار آذر و بار ديگر بهمن ماه سفري يك روزه به اين شهر داشت. پس از آن هم اسفند همان سال و در پي درگذشت واعظ طبسي بار ديگر راهي مشهد شد. اسفند 95 روحاني باز هم سفري به خراسان رضوي داشت. سال بعد در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي در آخرين روزهاي رقابت مشهد را براي سخنراني انتخاب كرد و حتي پس از پيروزي هم همچون اولين دوره انتخاب براي زيارت به مشهد سفر كرد گرچه رقيب انتخاباتي‌اش حاضر نشد به استقبال او بيايد و قائم‌مقامش را به فرودگاه فرستاد. حالا قرار است كه روحاني فردا بار ديگر به مشهد سفر كند.
با اين همه اما مشهد براي دولت او كم حاشيه نبوده و مناسبات مديران آن با دولت مستقر همواره در فراز و فرود قرار داشته است.
4 سال دولت يازدهم لغو مراسم سخنراني چهره‌هاي نزديك به دولت از سوي مقامات قضايي يا شوراي تامين استان آنقدر جدي بود كه حتي گريبانگير سخنراني علي مطهري هم شد. در كنار لغو سخنراني‌ها، لغو كنسرت‌ها هم يكي از حواشي اين استان بود كه باعث شد رييس‌جمهوري بارها در مورد اجراي قانون تاكيد كند و از رفتارهاي فراقانوني گلايه كند.
در آخرين روز از فروردين سال 97 معاون دادستان مشهد از بازداشت معاون مديركل و رييس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد به دليل برگزاري يك افتتاحيه در يكي از مراكز خريد مشهد خبر داد. در واقع دادستان مشهد در اقدامي عجيب يك مدير دولتي را بدون ايراد شكايتي از سوي كسبه اما به نفع آنها بازداشت كرد. در آغاز دور دوم رياست‌جمهوري حسن روحاني اما بحران مشهد چيزي فراتر از لغو چندين سخنراني و كنسرت بود. مشهد نقطه آغاز اعتراضات دي ماه 96 بود. اعتراضاتي با فحواي اقتصادي و شعار نه به گراني كه البته پشت‌‌پرده‌اي بيش از يك اعتراض داشت. اسحاق جهانگيري، معاون اول تاكيد كرد كساني كه باني اين قضايا در كشور هستند دود آن به چشم خودشان خواهد رفت درصورتي كه فكر مي‌كنند با اين كار به دولت آسيب مي‌زنند.
ماجراي عدم پرداخت ماليات از سوي آستان قدس كه گردش مالي هزار ميلياردي آن از سوي دولت و برخي نمايندگان مجلس مطرح شد اما يكي از مهم‌ترين تنش‌ها ميان دولت و اين توليت است. مديران آن به پاسخ نامه واعظ طبسي به امام تكيه مي‌كنند و برخي معتقدند چون منابع مالي اين آستان به موقوفات و نذورات مردمي بازمي‌گردد اين نهاد به جاي پرداخت ماليات به دولت، فعاليت‌هايي عام‌المنفعه انجام مي‌دهد. موضوعي كه رييسي هنوز از طرح مجدد آن از سوي دولت دلخور است و رييس‌دفتر رييس‌جمهوري تاكيد دارد موضوع پرداخت ماليات سياسي نيست. هر چند اين حرف و حديث‌ها در حالي است كه اين پرسش افكار عمومي بي‌جواب باقي مانده است: درآمد و ميزان ماليات آستان قدس رضوي چقدر است؟
جدال‌هاي تهران و مشهد گاهي و بنا به مناسبات و روابطي به مماشات تغيير ماهيت مي‌دهد؛ مناسباتي كه چندان عيان و عريان قابل تحليل نيست. از همين روي شايد زماني كه سيدابراهيم رييسي، متولي آستان قدس رضوي در آخرين سخنراني زبان به لعن دولت مي‌گشايد، سه روز بعد از سوي مرد پرنفوذ نهاد رياست‌جمهوري پاسخي آرام و دلجويانه دريافت مي‌كند.
سيد ابراهيم رييسي به موضوع مناقشه برانگيز ماليات آستان قدس اشاره كرده و گفته است« خدا نگذرد ازآن كسي كه اين شبهه رادر ذهن‌ها ايجاد كرده است.