تشويق به ازدواج؛ كارآمدي‌ها و ناكارآمدي‌ها
نيوشا طبيبي
افزايش نرخ ازدواج و تدابيري براي حفظ خانواده‌هايي كه تازه تشكيل مي‌شوند از اهم وظايف اجتماعي دولت‌هاست. ايران نياز به افزايش جمعيت دارد و در دهه‌هاي پيش رو، افزايش تعداد بازنشستگان و كم شدن نيروي جوان مي‌تواند به تهديدي جدي بدل شود. تدبير مقام معظم رهبري در تشويق مردم به فرزندآوري، رويكردي است ايران‌خواهانه كه بر مبناي راهبردي آينده نگر بنا شده است.
طرح‌هاي مختلفي براي آماده‌سازي متقاضيان ازدواج در كشور اجرا مي‌شوند. آموزش‌هايي كه گويي بيش از آنكه صورتي عيني و كاربردي و واقعي داشته باشند در گذر زمان تبديل به اموري مي‌شوند كه دستگاه مجري گويي فقط بر حسب وظيفه به صورت و ظاهري از آن طرح اوليه بسنده مي‌كند. كلاس‌هاي آموزشي پيش از ازدواج كه همزمان با اخذ آزمايش سلامت برگزار مي‌شود و متقاضيان ناگزير به گذراندن آن هستند، در بعضي از مراكز به شكلي سليقه‌اي و غير‌مفيد در حال برگزاري است. برخي از اين كلاس‌ها در تضاد با اصل وجودي اين دوره آموزشي مبدل به زمينه‌اي براي كاشت حس نفرت و دو‌رنگي و جدايي بين زوج‌هاي جوان مي‌شوند. به طور نمونه: مركز بهداشت طالقاني در تهران، كارشناساني را براي آموزش آمادگي پيش از ازدواج به كار گرفته كه اين كارشناسان بر اساس تجربيات شخصي و شايد غير علمي خود، سبب ايجاد شك و شبهه در آغاز زندگي جوانان مي‌شوند. يكي از كارشناسان بحث خود را با اين جمله آغاز مي‌كند كه: «مادر زن و مادر شوهر، هر دو عامل ناراحتي و جدايي و دعوا در زندگي‌ها هستند!» و كارشناس ديگري يك‌سره منكر عشق بين زوجين شده و با ديدگاهي عرفاني سعي دارد مفاهيم احساسي- انساني حكمفرما در زندگي آدم‌هاي عادي و معمولي را كتمان كند! اگر اين شرايط در ديگر مراكز بهداشت و درمان مجري طرح نيز حكمفرما باشد، ناگزير بايد در اسرع وقت تجديد نظر كلي و نظارت دقيقي بر اين مراكز صورت گيرد.
طرح غربالگري براي زوج‌هاي سي سال به بالا و زوج‌هايي كه نسبت خوني با يكديگر دارند به دقت و با كيفيتي بسيار عالي در ايران اجرا مي‌شود. اين يكي از طرح‌هاي بسيار افتخارآميزي است كه در كشور ما پاگرفته و سبب شده كه ميزان تولد كودكاني كه داراي مشكلات ژنتيك هستند بسيار پايين بيايد.
افزايش جمعيت كشور و به خصوص فاصله گرفتن از ايده تك فرزندي امري لازم و ضروري است كه هم نقش مهمي در امنيت ملي و آينده ايران دارد و هم خانواده‌هاي آينده را حفاظت خواهد كرد. نگهداري از مادر و پدر پير و ناتوان اگر فقط بر عهده تنها فرزند باشد، كاري سخت و پر هزينه است، اما چند خواهر و برادر از پدر و مادرشان به خوبي و آساني نگهداري خواهند كرد. همچنين است كه كشور ما براي ادامه مسير رشد و توسعه و اعتلاي خود نيازمند جمعيت جوان و فعال است.