انقلاب سودان رفته رفته وارد فرآيند جديدي از گذار به سمت يك حكومت جديد مي‌شود. معترضان با شوراي نظامي جلسات و مذاكراتي را انجام داده‌اند تا خواسته‌هاي خود را به آنها اعلام كنند. ساير كشورها نيز رفته رفته در حال ورود به فرآيند اين گذار هستند تا هم نظارت داشته باشند و شايد بتوانند شرايط را به سمت خود تغيير دهند يا از سيل اتفاقات متعدد عقب نمانند. در بيانيه‌اي كه اتحاديه آزادي و تغيير كه از جمله گروه‌هاي اصلي رهبري تظاهركنندگان سوداني بود، اعلام كرد كه يك هيات 10 نفره با شوراي نظامي و فرماندهان ارتش ديداري داشته و در آن جلسه خواسته‌هاي خود را به صورت رسمي ارايه دادند.
به گزارش الجزيره در روز يكشنبه نيز كماكان مردم معترض خارج از ستاد مشترك ارتش در پايتخت حضور پيدا كردند تا فشار خود را بر شوراي نظامي كه پس از سرنگوني عمرالبشير اداره امور را به صورت موقت در دست گرفته، حفظ كند تا فرآيند گذار از يك شوراي انتقالي نظامي به يك شوراي انتقالي غيرنظامي انجام شود.
عمرالدقير يكي از رهبران اين اتحاديه اعلام كرد كه درخواست‌ها عبارتند از: بازسازي چهره ترس‌آور سازمان امنيت و اطلاعات ملي سودان كه صلاح قوش از نزديكان عمرالبشير رياست آن را بر عهده داشت كه سازماني ترسناك را در سودان براي مردم به وجود آورده بود. او كه از اين سمت كناره‌گيري كرد مردم احساس دستيابي به يك پيروزي بزرگ را داشتند.
الدقير اعلام كرد: ما همچنان به راه خود ادامه خواهيم داد تا زماني كه تمام خواسته‌هاي‌مان برآورده شود كه اصلي‌ترين آن ايجاد يك دولت كاملا غيرنظامي است. به نوشته الجزيره، اتحاديه آزادي و تغيير اصرار دارد كه نمايندگان غيرنظامي بايد در شوراي نظامي پذيرفته شوند و يك دولت غيرنظامي براي اداره امور روزمره تشكيل شود.
يكي از معترضان كه تمام شنبه شب را جلوي ساختمان نيروهاي مسلح سودان سپري كرد، گفت: ما مطمئنا خواستار پاسخگويي به خواسته‌هاي‌مان هستيم. اما هر دو طرف بايد انعطاف‌پذير باشند تا به يك معامله و توافق برسند. در روز شنبه رييس كل شوراي نظامي، ژنرال عبدالفتاح البرهان وعده داده بود كه بقاياي حكومت بشير را از بين ببرد و محدوديت‌هاي رفت و آمد شبانه را به صورت فوري به پايان برساند. برهان همچنين متعهد شد كه افراد متهم به كشتن معترضين را با عدالت مواجه كند و معترضاني كه تحت وضعيت فوق‌العاده اخير بازداشت شده‌اند را نيز آزاد كند.
از سوي ديگر به نظر مي‌رسد كه فضاي سودان پس از شور و شوق انقلابي وارد يك فضاي سياسي مي‌شود كه سرنوشت آن مي‌تواند يك كشوري ديكتاتوري باشد و از سمت ديگر مي‌تواند تبديل به يك كشور مستقل و دموكراتيك شود. در اين ميان نقش كشورهاي داراي نفوذ بسيار حايز اهميت است.
در همين حال روز گذشته عربستان سعودي و امارات متحده عربي در حمايت از شوراي نظامي انتقالي سودان اظهارنظر كردند. رياض در بيانيه‌اي رسمي اعلام كرد: عربستان سعودي در كنار مردم سودان ايستاده است و خواستار اولويت دادن به منافع ملي كشورشان شد. امارات متحده عربي نيز از شوراي نظامي خواسته تا براي حفاظت از مشروعيت و تضمين انتقال صلح‌آميز قدرت كار كنند.
ملك سلمان، پادشاه عربستان سعودي نيز طي فرماني يك بسته كمكي مشخص شامل محصولات نفتي، گندم و دارو به سودان ارسال كرد. در بيانيه عربستان و امارات به طور خاص از شوراي نظامي انتقالي سودان كه توسط ارتش تشكيل شده، حمايت كردند. امارات متحده عربي نيز اعلام كرد كه از ژنرال عبدالفتاح البرهان به عنوان رييس اين شوراي نظامي استقبال مي‌كند.
نكته قابل توجه اين است كه از زمان ورود سودان به ائتلاف تحت راهبري عربستان سعودي در حمله به يمن، عبدالفتاح البرهان مسووليت نيروهايي را برعهده داشته كه به يمن اعزام شدند و از طرفي ديگر برهان روابط بسيار خوبي با مقام‌هاي ارشد كشورهاي حاشيه خليج فارس داشته است. در حال حاضر اين تحليل وجود دارد كه عربستان سعودي و امارات متحده عربي سعي مي‌كنند، تحولات سودان به سمتي پيش برود كه بتوانند از سودان كماكان بهره‌برداري لازم را ببرند. در اين روزها تحليل‌هاي متفاوتي از شرايط سودان صورت گرفته است. برخي مي‌گويند، دوري از ايران و نزديكي به عربستان باعث سقوط عمرالبشير شده است. برخي نيز عنوان مي‌كنند كه برداشته شدن حمايت عربستان از سودان منجر به سقوط بشير شده است. اما واقعيت آن است كه رويكرد سودان طي سال‌هاي اخير بسيار قابل توجه بوده است. سودان در سال 2015 به ناگاه تمام توافق‌ها و دوستي‌ها را با تهران كنار مي‌گذارد و وارد گعده دوستان و متحدان عربستان سعودي مي‌شود.
اگر به عقب‌تر نگاه كنيم و پيش از اختلافات سنگين ميان عربستان و قطر، سودان توانست با كمك 2/2 ميليارد دلاري كه از اين دو كشور دريافت كرد، اقتصاد ويران شده خود را اندكي بهبود بخشد. اماراتي‌ها نيز با در دست گرفتن مديريت بانك مركزي سودان به عنوان سهامدار نقش بسيار مهمي را ايفا كردند. سودان از سال 1997 درگير تحريم‌هاي سنگين ايالات متحده است و اين كشور را در طول سال‌هاي متمادي در آستانه يك فروپاشي اقتصادي قرار داده بود.
اما در سال 2015 حمايت از سودان بدون شرط نبود. به نوشته المانيتور خواسته اين كشورها براي كمك، حضور نظامي سودان در جنگ يمن بود و در همان ابتدا صدها تن از سربازان سوداني وارد جنگ يمن شدند و وزير دفاع وقت سودان نيز اعلام كرد كه 6 هزار نيروي ويژه ارتش سودان آماده مشاركت نظامي در جنگ يمن هستند.
سودان در آن زمان در شرايطي كه سال‌ها در راستاي تقويت روابط با ايران قدم برداشته بود، عليه منافع ايران به ائتلاف رياض پيوست. اين در حالي است كه مقام‌هاي سودان و ايران در سال 2008 يك توافق همكاري نظامي امضا كردند و در سال 2013 ايران حضور خود در سودان را افزايش داد. چراكه سودان مي‌توانست دروازه حضور ايران به قاره آفريقا باشد و رابطه ايران با سودان همواره موجب نگراني كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس و اسراييل بوده است. اين نگراني به حدي بود كه حتي در سال 2013 عربستان اجازه عبور هواپيماي عمرالبشير براي حضور در مراسم تحليف رياست‌جمهوري حسن روحاني از فراز كشورش را نداد. اما از سال 2014 با بسته شدن دفاتر فرهنگي ايران در سودان فاصله ميان تهران خارطوم بيشتر شد و هر چه بيشتر عمرالبشير به عربستان نزديك‌تر شد.
اما حالا اين سوال براي بسياري به وجود آمده است كه پس از شرايط به وجود آمده، سودان چه رويكردي را در برابر كشورهاي منطقه دنبال مي‌كند. به خصوص اينكه در اين بين رقابت‌هاي منطقه‌اي ايران و عربستان طي چند سال گذشته وارد فضاي جديدي شده است. در حال حاضر هر چند فضاي مبهمي در خصوص سودان وجود دارد اما زاوي بارل در هاآرتص مي‌نويسد كه شرايط كنوني سودان به نفع بازگشت نفوذ ايران به سودان است. اين نويسنده معتقد است هر چند ايران علاقه‌اي به كمك اقتصادي به سودان ندارد اما واقعيت آن است كه ساير كشورها نيز منتظر رخ دادن تحولات هستند. اين نويسنده معتقد است، عربستان و امارات كه در اين بحران پشت بشير را خالي كردند حالا منتظر نشسته‌اند و در حال تماشاي آن هستند كه چه كسي در نهايت كشور را كنترل مي‌كند. قطر نيز به دليل اختلافات با عربستان و نزديكي سودان به اين كشور، كمك‌هاي خود را متوقف كرده است. بانك جهاني نيز به دليل تحريم كماكان نمي‌تواند به سودان كمك چنداني كند و حتي اگر تحريم‌ها برداشته شود نيز مشكلات بيش از آن است كه بتوان به آساني آن را حل كرد. اين مقاله عنوان مي‌كند در چنين شرايطي سودان دوباره به سمت ايران بازمي‌گردد و مي‌تواند يك نفوذ ارزان را به دست آورد. از طرفي ديگر وجود يك حكومت نظامي به معناي از دست رفتن شانس نيست هر كسي كه بخواهد منتظر بماند تا ميوه دموكراسي به ثمر بنشيند ممكن است كل كشور را نيز از دست بدهد.