به فكر زبان‌بسته‌ها هم باشيم

امين شول‌سيرجاني | وانت‌هاي نيسان آبي رنگ با ظرف‌هاي غذاي گرم سراغ مردمي آمده‌اند كه مجبور شده‌اند براي در امان ماندن از گزند سيل به بلندي‌هاي جنگل پناه بياورند. مردم براي دريافت غذا سراغ نيسان‌ها مي‌آيند و سهميه مورد نيازشان را از دست جوانان گروه‌هاي جهادي مي‌گيرند. موكب‌ها اين قدر در اين روزها غذاي گرم درست مي‌كنند كه دست‌پخت‌شان تا دورترين روستاها هم به دست سيل‌زدگان مي‌رسد. توزيع غذاي وانت‌هاي نيسان آبي رنگ كه تمام مي‌شود، راه‌شان را مي‌كشند و مي‌روند. مردم هم به چادر‌هاي‌شان برمي‌گردند تا غذا از دهن نيفتاده لقمه‌اي بخورند. سه راس گوساله زير يكي از درخت‌هاي كهور جنگل ايستاده‌اند و شاهد اين ماجرايند. كسي از آنها نمي‌پرسد كه غذا خورده‌اند يا نه. زبان بسته‌ها حداكثر مي‌توانند با بلند كردن صداي‌شان اعتراض كنند. صداي بلند گوساله‌ها در اين روزهاي شلوغ راه به جايي نمي‌برد. گوسفندها و گاوميش‌ها هم وضع بهتري ندارند. از روزي كه سيل آمده و مردم روستاهاي اطراف شهرهاي استان خوزستان خانه‌شان را ترك كرده‌اند؛ وضعيت دام‌هاي‌شان نگران‌كننده شده است چون علوفه به اندازه كافي گيرشان نمي‌آيد. دام‌هاي مردم سيل‌زده شبيه خردسالاني‌اند كه از سوءتغذيه رنج مي‌برند اما والدين آنها يا از ماجرا بي‌خبرند يا اگر خبر دارند احساس مي‌كنند كاري از دست‌شان بر نمي‌آيد.

شهرستان حميديه 62 هزار نفري فقط 23 هزار نفر شهرنشين دارد و بقيه جمعيت در دو بخش كه 52 روستا را شامل مي‌شود؛ روزگار مي‌گذرانند. كشاورزي و دامپروري دو حوزه مهم اقتصادي حميديه را تشكيل مي‌دهد. روستاييان اين شهر بيش از 20 هزار راس دام سبك و سنگين شامل گوسفند، گاو و گاوميش در اختيار دارند كه شامل 15 هزار راس گوسفند و 5 هزار راس گاو و گاوميش مي‌شود. نزديك به 10 روز است كه بر اثر بالا رفتن خروجي آب سد كرخه و سيلابي شدن اين رودخانه، دولت در شهرهاي حميديه، سوسنگرد و... به روستايياني كه در مسير آب بوده‌اند، دستور داده منازل‌شان را تخليه كنند و به اردوگاه‌ها بروند. بسياري از مردم روستاهاي بخش مركزي حميديه هر چند خانه‌هاي‌شان را ترك كرده‌اند اما به اردوگاه‌ها هم نرفته‌اند و ترجيح داده‌اند در بلندي‌ جنگل‌هاي مجاور روستاهاي‌شان به‌طور موقت چادر بزنند.

به قول محمد «دامدار بدون دام كجا برود؟ گوسفندها را از ما بگيرند يعني همه ‌چيزمان را گرفته‌اند.» محمد يكي از ساكنان روستاي «علاونه ضعيف» است كه در 33 سالگي با همسر و 6 فرزند قد و نيم قدش راهي جنگل‌هاي كهور مجاور روستاي‌شان شده و منتظر است تا كرخه آرام بگيرد و به خانه‌اش برگردد. هر چند كه از نظر او «زندگي همه‌اش رفته زير آب.» محمد 30 راس گوسفند دارد كه امدادگران داوطلب اهوازي سه‌شنبه‌شب گذشته دام‌هاي او را نجات داده‌اند و به حميديه برده‌اند. كام محمد تلخ است. هم از سيل و هم از آنچه از نظر او كم‌كاري مسوولان شهرستان سيرجان است: «چند ماهه حرف سيل بوده. از يك اسفند كه گفتند سيل مياد تا امروز يك مسوول به فكر نيفتاده كه دام‌ها را چه كنيم.» محمد مي‌گويد ما هم اراده كرديم در خانه را ببنديم. ولي كو اردوگاهي كه به درد ما بخورد؟ اينها فقط حرف‌هاي محمد نيست. «كريم» هم يكي ديگر از اهالي روستاي علاونه ضعيف است كه بيش از هر چيز دل‌نگران دام‌هايش است. تمام ‌دار و ندار كريم دو هكتار گوجه‌كاري، دو راس گاو و پنج راس گوسفند بوده است.

سيل دو هكتار گوجه‌كاري را از بين برده و حالا فقط مانده همان دو راس گاو و پنج راس گوسفند. «الهي شكر. چهار تا وام به بانك‌ها بدهكارم. زمين‌ها كه از بين رفت. خراب شد، فداي سر بچه‌هايم. فقط همين گاو و گوسفندمان را حفاظت كنند. دولت بخواهد كاري ندارد.» از نظر كريم اگر دولت بخواهد، حفاظت از دام‌هاي او كاري ندارد اما در اين روزها حرف‌هاي مسوولان دولتي هم شنيدن دارد. رييس اداره جهاد كشاورزي شهرستان حميديه، شنبه‌شب در جلسه ستاد مديريت بحران حميديه خطاب به فرماندار و ديگر حاضران گفت: «دام‌هاي مردم دارند از بي‌علوفه ماندن تلف مي‌شوند. من متولي اين احشام زبان بسته‌ام و بايد صداي آنها باشم.» بعد از اين جلسه محمدامين شاخي، رييس اداره جهاد كشاورزي حميديه در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره وضعيت دام‌هاي روستاييان توضيح داد: «براي تغذيه 20 هزار راس دام به روزانه بين 80 تا 100 تن علوفه نياز است كه در ماه چيزي حدود سه هزار تن علوفه مي‌شود. اما متاسفانه اين ميزان علوفه در اختيار نداريم و وضعيت دام‌ها نگران‌كننده شده است.» به گفته شاخي در روزهاي گذشته اداره جهاد كشاورزي حميديه توانسته فقط 58 تن علوفه و 22 تن سبوس براي تغذيه دام ‌ها تامين كند كه اصلا كافي نيست. او حالا تفاضا دارد قبل از آنكه مردم حميديه از نظر اقتصادي متحمل ضرر و زيان ديگري شوند، روند تامين علوفه و ساير غذاهاي دامي را مهيا كند. شاخي تاكيد مي‌كند كه براي عادي شدن وضعيت تامين غذاي دام بايد اعتبار و سهميه مناسبي از سوي دستگاه‌هاي تصميم‌گير اختصاص يابد تا نگهداري از دام‌ها از مرحله بحران عبور كند. اين روزها بخش زيادي از دام‌ها در يكي از اماكن نظامي شهر حميديه نگهداري مي‌شوند كه نگهداري از آنها ساده‌تر است اما شماري از دام‌ها در جنگل‌هاي بخش مركزي پراكنده‌اند. اين دام‌ها جز علوفه به آب و مراقبت‌هاي دامپزشكي هم نياز دارند. تقاضاي اختصاص تانكر آب‌رساني يكي ديگر از خواسته‌هاي حداقلي رييس جهاد كشاورزي حميديه است. زبان بسته‌ها غذا و آب مي‌خواهند.