حضور محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي در صحن علني مجلس معمولا با حاشيه‌هاي جذاب سياسي- رسانه‌اي همراه است؛ به ويژه اگر سوال‌كننده يكي از آن جماعتي باشد كه در جايگاه ناطقان ايستادند و آتش به جان توافق هسته‌اي كشيدند اما روز گذشته نه آن جماعت طراح سوال بودند و نه اساسا شرايط ايران به گونه‌اي كه طيف موسوم به دلواپس بتوانند در راستاي تخريب وزير امور خارجه گامي بردارند؛ هر چند آنها هميشه ثابت كرده‌اند كه در اين مسير از هيچ فرصتي نخواهند گذشت.
«چرايي عدم ارتقاي جايگاه ايرانيان در جهان و آخرين اقدامات اقتصادي وزارت امور خارجه»، «چرايي عدم وجود ديپلماسي پايدار با همسايگان شرقي» و «چرايي سكوت ايران در قبال حمله ارتش تركيه به نيروهاي كرد سوريه» عناوين 3 سوالي بود كه روز گذشته به ترتيب توسط محمدعلي پورمختار، نماينده اصولگراي كبودرآهنگ، علي كرد، نماينده خاش و جلال محمودزاده، نماينده مهاباد در صحن علني مجلس شوراي اسلامي طرح شد.
نه ظاهرا 3 سوال طرح شده حاشيه‌ساز بود و نه وزير امور خارجه مشكلي با اين سوال‌ها داشت. او كه با مشايعت عليرضا رحيمي، عضو اصلاح‌طلب هيات رييسه مجلس وارد صحن پارلمان شد با چند نفر از نمايندگان گپ‌وگفت كوتاهي داشت و پس از قرائت شرح سوال نخست توسط سيدحسين نقوي‌حسيني، سخنگوي اصولگراي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، درست مقابل ديدگان مسعود پزشكيان كه در غياب علي لاريجاني، رياست جلسه علني را برعهده داشت به جايگاه ناطقان رفت و با لحني آرام‌تر از هميشه به ارايه توضيحاتي درباره اقدامات اقتصادي دستگاه زير‌نظر خود پرداخت.
چرا وزارت امور خارجه كار اقتصادي نمي‌كند؟
اينكه وزارت امور خارجه مسووليت اقدامات اقتصادي را عهده‌دار نيست؛ جمله‌اي بود كه ظريف براي چندمين بار در جلسه روز گذشته مجلس تكرار كرد. او در بخش ديگري از اظهارات خود به برشماري برخي از اقدامات صورت گرفته توسط «معاونت اقتصادي ديپلماسي وزارت امور خارجه» پرداخت و تاكيد كرد:«ما پايگاه اطلاع‌رساني معاونت ديپلماسي اقتصادي را پس از چندين سال طراحي و راه‌اندازي كرده و اكنون در گام اول اطلاعات اقتصادي كشورهاي خارجي را در اختيار بخش خصوصي و دولتي درون كشور قرار مي‌دهند، در گام بعدي با كمك بخش خصوصي اطلاعات و امكانات ايران در اختيار كشورهاي خارجي به منظور جذب بيشتر سرمايه‌گذار انجام مي‌شود.» اين اظهارات ظريف باز هم موجب اقناع پورمختار نشد تا جايي كه او در نوبت اظهاراتش با اشاره به اين بخش از گفته‌هاي وزير امور خارجه گفت:«اين مساله اقدام خوبي است اما اكنون صرفا اطلاعات كشورهاي خارجي در اختيار بخش خصوصي داخل قرار مي‌گيرد كه خودش منجر به خروج سرمايه‌گذار از كشور مي‌شود. آنچه كه اكنون محل سوال است اين بوده كه معاونت ديپلماسي اقتصادي وزارت خارجه چه عملكردي داشته است؟»
رييس دستگاه ديپلماسي ايران در ادامه براي پاسخ به اين بخش از اظهارات پورمختار با تُن صدايي رساتر از مرتبه نخست سخن گفت و تاكيد كرد كه اطلاعات كشورهاي خارجي روي پايگاه اطلاع‌رساني مربوطه قرار مي‌گيرد؛ چون سفارتخانه‌هاي ايران در كشورهاي خارجي با درخواست وزارت امور خارجه موظف به ارايه اين اطلاعات هستند ولي دستگاه ديپلماسي در ايران نمي‌تواند دستگاه‌ها را موظف به ارايه اطلاعات براي قرار دادن آن روي پايگاه اطلاع‌رساني ذكر شده، كند.
براي ايرانيان خارج از كشور چه كرديد؟!
«امروز در روابط خود با ساير كشورها به ويژه كشورهاي شرق آسيا، چين و آمريكاي لاتين با ضعف روبه‌رو هستيم. مشكلاتي براي گردشگران ما در برخي كشورها ايجاد شده اما وزارت خارجه به آنان رسيدگي نكرده است. شخص شما همه وقت‌تان را براي برجام گذاشته‌ايد كه آن هم به اينجا رسيد و سفارتخانه‌ها نيز آن طور كه بايد فعال نيستند. فرانسه پايگاه منافقين شده و ما در سفر آقاي روحاني شاهد تجمع منافقات و تظاهرات و سر دادن شعارهايي بوديم از سوي ديگر مقامات آمريكايي برخلاف منشور سازمان ملل متحد با منافقين نشست و برخاست داشته و عليه مقامات ايراني تهمت مي‌زنند. وزارت خارجه در اين زمينه چه كرده است؟ در مورد اخراج 2 ديپلمات بي‌گناه ايراني در هلند، وزارت خارجه چه كرد؟ اقدام متقابل چرا صورت نمي‌گيرد؟ سفارتخانه‌ها براي ارتقاء جايگاه ايرانيان فعاليتي ندارند.» اينها اهم اظهارات پورمختار درباره وضعيت ايرانيان در خارج از كشور است. سوالاتي كه البته پاسخي موردي به هزار و يك دليل پيدا و پنهان به خود نگرفت ولي در مقابل وزير امور خارجه بار ديگر از پرهيز خود و دستگاه متبوعش از اقدامات تبليغاتي سخن گفت.
وزير امور خارجه ايران با اشاره به آزادي 2 زنداني ايراني از زندان‌هاي ايالات متحده آمريكا اظهار كرد:«ما تمام تلاش خود را براي جلوگيري از تضعيف حقوق اين افراد انجام مي‌دهيم و در چند هفته گذشته 2 ايراني كه به صورت غيرقانوني به درخواست آمريكا زنداني شده بودند، آزاد شده و به ايران بازگشتند و يك زنداني ديگر نيز آزاد شده اما هنوز به دليل طي مراحل دادگاه، اجازه خروج و بازگشت به كشور را ندارد. وزارت امور خارجه در اين زمينه از تبليغاتي كردن موضوع جلوگيري مي‌كند تا از طريق روابط سياسي كار جلو رفته و به نتيجه برسد.» رييس دستگاه ديپلماسي ايران خاطرنشان كرد:«اگر مردم در كشورهاي ديگر مشكلاتي دارند كه سفارتخانه‌ها به آنها رسيدگي نمي‌كنند به بنده ايميل زده و بنده شخصا موضوع را پيگيري مي‌كنم.»
چرا مرز ايران و پاكستان امن نمي‌شود؟
ناامني‌هاي موجود در مرز ايران و پاكستان و انتشار گاه و بي‌گاه اخبار تجاوز گروهك‌هاي تروريستي به مرز ايران و ربايش شماري از پاسداران موضوع ديگر سوالي بود كه نماينده خاش واقع در استان سيستان و بلوچستان از ظريف پرسيد. سوالي كه البته پاسخي متفاوت از گذشته نيافت. ظريف در بخش ابتدايي اظهارات خود براي پاسخ به اين پرسش روابط فعلي ايران و پاكستان را در بهترين شرايط خود اعلام و اظهار كرد:«روابط خوبي با كشور پاكستان در سطوح مختلف ازجمله ستاد كل فرماندهي قوا، شخص سرلشگر باقري و دوستان دفاعي و حوزه‌هاي امنيتي و سياسي برقرار است. گفت‌وگوهاي متعددي براي ايجاد امنيت مرزي انجام شد. روابط ايران و پاكستان دچار سردرگمي نيست. روابط و اهداف آنها مشخص است. البته مشكلاتي وجود دارد كه برخي از آنها ناشي از وضعيت ويژه منطقه و حضور و دخالت خارجي‌هاست ولي به هر حال ارتباط ما با پاكستان خوب است.» ظريف با اذعان به اينكه صرف وجود ارتباط خوب و مثبت بين دو كشور به معناي نبود مشكلات نيست، تصريح كرد:«درباره اشرار و نيروهاي ضد انقلابي كه بعضي برخي از نيروهاي ايراني را مي‌ربايند در سفرهاي متعدد به ويژه در سفرهايي كه نيروهاي ستاد كل همراه ما به پاكستان مي‌آيند اين موضوع مطرح شد ولي به هر حال اين ارتباطات به معناي نبود مشكلات نيست. برخي مشكلات نياز به برنامه‌ريزي و اقدامات مشترك به ويژه در مناطق مرزي دارد كه در اين موارد وزارت امور خارجه جنبه مشورتي را ايفا مي‌كند.» او ادامه داد:«دوستان ما در پاكستان اولويت ديگري يعني مرز هندوستان، كشمير و افغانستان دارند. امروز مرز ايران و پاكستان امن‌ترين مرزها براي پاكستان است. ما مي‌خواهيم كاري كنند كه اين مرز براي ايران هم امن‌ترين باشد.»
اين اظهارات ظريف اما با اين پرسش نماينده خاش مواجه شد كه چرا وزارت امور خارجه مقابل اقدامات تروريستي صورت گرفته از سوي برخي گروهك‌ها اقدامي انجام نمي‌دهد؛ پرسشي كه پاسخ آن طبيعتا نزد مسوولان نظامي و امنيتي بود نه رييس دستگاه ديپلماسي. از اين رو ظريف با يادآوري وظايف قانوني دستگاه تحت مديريت خود اظهار كرد:«اقدام ما محكوم كردن، خواستن سفير وزارت خارجه، رفتن سفيرمان به وزارت خارجه طرف مقابل، مذاكره با پاكستان و برقراري تماس و ارتباط با مقامات نظامي و امنيتي و ايجاد هماهنگي نظامي در منطقه است كه همه اين كارها را در حد توان كرده‌ايم و آمادگي داريم اين اقدامات را به حدي كه پاكستان بتواند از عهده‌اش برآيد، گسترش دهيم.»
موضع ايران در قبال كشتار كردهاي سوريه؟
جلال محمودزاده آخرين فرد سوال‌كننده از وزير امور خارجه بود. او حمله ارتش تركيه به عفرين سوريه را مدنظر قرار داد و از موضع به زعم خود نه چندان سفت و سخت ايران انتقاد كرد. ظريف اما در مقابل با يادآوري اينكه هم بهرام قاسمي، سخنگوي وقت وزارت امور خارجه هم خود و هم حسن روحاني، رييس‌جمهوري حمله ارتش تركيه به سوريه را محكوم كرده‌اند، گفت:«جمهوري اسلامي معتقد است، امنيت منطقه با رعايت دو اصل امكان‌پذير است، احترام به تماميت ارضي و امنيت همه كشورهاي منطقه و رعايت حقوق همه ساكنان كشورهاي منطقه از جمله برادران و خواهران كرد. ما اين آمادگي را اعلام كرديم، همكاري‌هايي انجام دهيم تا دولت تركيه و سوريه بتوانند براساس مقررات بين‌المللي با حضور نيروهاي سوري و با حفظ احترام ساكنين منطقه مشكلاتشان را حل كنند ضمن اينكه تروريسم جايي در منطقه ما ندارد و كسي نبايد اجازه دهد، تروريست‌ها از خاكش براي حمله به بقيه استفاده كنند.»
وزير امور خارجه جمهوري اسلامي همچنين خاطرنشان كرد:«بايد تاكيد كنم آمريكا تلاش مي‌كند از گروهي از كردهاي سوريه به عنوان پياده نظام سوءاستفاده كند البته اين موضوع مربوط به گروهي كوچك است و برادران و خواهران كرد ما در سوريه حتما با اين حركت مخالف هستند ضمن اينكه مسوولان اقليم عراق هم با اين سياست موافق نيستند. ما تلاش كرديم با همكاري اقليم دولت سوريه و همه گروه‌هاي كرد در سوريه اين مشكل را از طريق هماهنگي بين نيروهاي نظامي سوريه و تركيه و بدون ايجاد مزاحمت براي مردم كرد و عرب منطقه و ساكنين واقعي شمال شرقي سوريه حل كنيم تا امنيت براي همه فراهم شود.» با پايان اظهارات ظريف، محمودزاده به عنوان سومين سوال‌كننده همچون علي كرد و پورمختار حاضر نشد، سوال خود را به راي بگذارد تا وزير امور خارجه روز آرامي را در بهارستان پشت سر گذاشته باشد. اقناع مصلحتي نمايندگاني كه احتمالا مي‌دانستند صحن علني با سوالات‌شان همراهي نخواهد كرد.
لردگان زير ذره‌بين بهارستان
پس از آنكه ماجراي ابتلاي شماري از ساكنان روستايي در نزديكي لردگان واقع در استان چهارمحال بختياري به HIV رسانه‌اي شد، لردگان به يكي از مباحث داغ رسانه‌ها تبديل شده است. سيزدهم مهرماه نيز اخبار تجمعات اعتراضي مردم در اين شهرستان رسانه‌اي شد. تجمعاتي كه براساس آنچه در رسانه‌هاي داخلي و خارجي منتشر شده، نتايجي ناگوار ازجمله حمله به اداره بهداشت و فرمانداري اين شهرستان درپي داشته. در اين ميان محمدعلي وكيلي، عضو هيات رييسه مجلس، وعده تشكيل كميته حقيقت‌ياب پارلمان را براي كالبدشكافي ابعاد مختلف اين ماجرا داد. او وعده خود را موكول به برگزاري اولين جلسه علني مجلس كرد. جلسه‌اي كه روز گذشته برگزار شد تا ديروز، روز موعود باشد.
پيش از آنكه وكيلي به خبرنگاران رسانه‌هاي مختلف از نتيجه وعده‌اش براي تشكيل كميته حقيقت‌ياب بگويد، محمد خدابخشي، نماينده مردم اليگودرز در مجلس درجريان تذكري در صحن علني با اشاره به اتفاقات رخ داده در يكي از روستاهاي لردگان اظهار كرد: «اتفاقي كه در روستاي چنارمحمودي لردگان رخ داده است و عده‌اي به بيماري HIV مبتلا شده‌اند، بايد رسيدگي شود و دلايل اين اتفاق و تعداد بيماران روشن شود.» اين تذكر البته با پاسخ رييس مجلس مواجه شد تا او تلويحا از تشكيل كميته حقيقت‌ياب در قوه‌مقننه خبر دهد. لاريجاني گفت: «نماينده مردم لردگان توضيحات لازم در اين زمينه را ارايه كرده‌اند و كميسيون بهداشت و درمان موظف شد تا گروهي را به منطقه فرستاده و به موضوع رسيدگي كند تا دلايل روشن شود.» همزمان جمعي از نمايندگان مجلس نيز نامه تهيه شده در هيات رييسه فراكسيون اميد را با امضاهاي خود تاييد كردند و با ارسال آن به هيات رييسه مجلس، خواستار تهيه گزارشي جامع در اين زمينه و ارايه آن به نمايندگان و مردم در صحن علني شدند. وكيلي نيز در ادامه به خبرنگاران گفت كه به همراه تعدادي از همكاران نماينده براساس ماده ۴۵ آيين‌نامه داخلي مجلس درخواست كرديم كميته‌اي براي كشف تخلف يا سوءمديريت احتمالي در حادثه لردگان همچنين كشف اصل واقعيت تشكيل شده و به زودي به اين منطقه سفر خواهندكرد. محمد خالدي سردشتي، نماينده لردگان در مجلس نيز در اظهاراتي جداگانه با بيان اينكه اوضاع در اين شهرستان هم‌اكنون در حالت عادي است، تاكيد كرد: «پس از كامل شدن تحقيقات به مردم اطمينان مي‌دهيم كه گزارشي كامل به آنها ارايه شود.
منشأ دقيق بيماري هنوز روشن نيست و ما مطالبه بحق مردم را دنبال مي‌كنيم تا دلايل اين بيماري و منشأ آن روشن شود.»