چندجانبهگرايي؛ تنها اقدام موثر در برابر ركود دنيا
ريزش وال استريت يك روز
پيش از مذاكرات چين و امريكا
كريستين لاگارد، رييس سابق صندوق بينالمللي پول در مصاحبه با شينهوا در واشنگتن از لزوم «چندجانبهگرايي» براي حل مشكلات اقتصادي در دنيا گفت. او معتقد است در دورهاي كه اقتصاد دنيا درگير تنشهاي بينالمللي است و رشد اقتصادي در معرض تهديد جدي است، تنها ميتوان با تمركز بر چندجانبهگرايي از اين معضل رهايي يافت. او معتقد است هيچ كشوري فارغ از اينكه چقدر بزرگ باشد نميتواند به صورت جزيرهاي عمل كند. نگراني درخصوص آينده جهان مختص به صندوق بينالمللي پول نيست و ديويد مالپاس، رييس امريكايي بانك جهاني نيز در اين خصوص هشدارهايي داد. مالپاس معتقد است كاهش رشد اقتصادي كشورهاي اروپايي و مشخص نبودن چگونگي خروج انگليس از اتحاديه اروپا، اقتصاد جهاني را بيش از پيش در برهه حساس و شكنندهاي قرار داده است. مالپاس كه براي شركت در همايش مشترك بانك جهاني و صندوق بينالمللي پول به شهر مونترال كانادا سفر كرده بود، گفت: «به نظر ميرسد رشد اقتصادي امسال جهان بهطور متوسط حتي از پيشبيني قبلي ۲.۶درصدي نيز ضعيفتر باشد، چراكه ريسكهاي تجاري و سياسي در جهان افزايش يافتهاند.» در اينكه اقتصاد دنيا در وضعيت ركود بهسر ميبرد تقريبا ترديدي وجود ندارد. در سال 2018 رشد اقتصاد در حدود 3درصد بود و اين رقم براي سال 2019 كمتر است. دليل اين ركود اقتصادي در جهان نيز مشخص است؛ جنگ تجاري بين چين و امريكا، اتحاديه اروپا و آينده مبهم برگزيت همچنين تحريمهاي بينالمللي عليه ايران است. مجموع اين دلايل باعث شده كه بسياري از كشورهاي جهان در يك وضعيت ريسك غيرقابل پيشبيني قرار گيرند. به تعبير بسياري از اقتصاددانان و كارشناسان اقتصادي، تنش تجاري ميان چين و امريكا مهمترين عامل موثر بر كاهش رشد اقتصادي و فراگير شدن ركود است. هر چند روز گذشته طرف چيني اعلام كرد براي آغاز دور تازهاي از مذاكرات تجاري پنجشنبه وارد امريكا ميشود. قرار است ليو هه، معاون نخستوزير چين اين گفتوگوها را هدايت كند. با وجود اينكه قرار است مذاكرات تجاري بين دو اقتصاد نخست جهان پس از دو ماه وقفه از سر گرفته شود اما بورس امريكا نسبت به اين موضوع واكنش مثبتي نشان نداد. اين در حالي است كه بورسهاي آسيا و اروپا جان دوبارهاي گرفتند. به نظر ميرسد عدم استقبال معاملهگران از خبر شروع مذاكرات چين و امريكا به دليل نگراني از وخيم شدن شاخصهاي كلان اقتصاد در امريكا باشد. جينگ يي پن، استراتژيست بازار در بانك «اي جي» در اين خصوص گفت: باتوجه به واكنش كمرمق بازارها به اخبار جنگ تجاري باوجود توافق امريكا و چين براي ازسرگيري مذاكرات، فكر ميكنم بازار خيلي نسبت به نتيجه اين نشست خوشبين نيست. اما دليل ديگر بيرمقي بورس امريكا، احتمال استيضاح ترامپ است. تازهترين آمارهاي رسمي نشان ميدهد سرمايهگذاران امريكايي هفته گذشته بيش از 14 ميليارد دلار از صندوقهاي سرمايهگذاري در بورس وال استريت را خارج كردهاند. در حالي كه صندوقهاي سرمايهگذاري پيش از اين بيشترين ميزان سرمايه از دسامبر 2016 ميلادي را به بازار بورس و سهام امريكا تزريق كرده بودند، آمارهاي جديد
Investment Company Institute نشان ميدهد كه سرمايهگذاران از ترس استيضاح ترامپ در حال خارج كردن سرمايههاي خود از بازار بورس هستند. روز گذشته نيز شاخصهاي والاستريت روند نزولي در پيش گرفتند، به طوري كه شاخص «داوجونز ايدانستريال اوريج» ۰.۳۶درصد عقبنشيني كرد و به ۲۶ هزار و ۴۷۸.۰۲ واحد رسيد. انتظار از كاهش مجدد نرخ بهره توسط فدرال رزرو نيز يكي ديگر از دلايل افت شاخصهاي بورس در امريكاست. كريس راپكي، كارشناس اقتصاد مالي در بانك ميتسوبيشي معتقد است حركت بعدي بانك مركزي امريكا معلوم نيست اما مجموع شرايط در حال حاضر به ما ميگويند كه اقتصاد باوجود ريسكهاي متعدد از پا درنيامده است. با وجود اين احتمال كاهش مجدد نرخ بهره در اكتبر وجود دارد.