وقتي دخل و خرج با هم متوازن نيست
نگاهي به نقل و انتقالات فصل جاري در فوتبال اروپا
ميعاد نيك
با پايان تعطيلات نيمفصل رقابتهاي فوتبال در اروپا و به اتمام رسيدن مهلت نقل و انتقالات زمستاني، فرصت مناسبي پيش آمده تا به صورت مالي باشگاههاي اروپايي نگاهي داشته باشيم و ميزان درآمد و خرجكرد تيمهاي مطرح فوتبال را با يكديگر مقايسه كنيم. سايت تاكاسپورت، بزرگترين ايستگاه راديويي ورزش جهان در آخرين گزارش خود از لغت «بيزينس خوب» در توصيف شرايط نقل و انتقالاتي بازيكنان فوتبال استفاده كرده و به خوبي نشان داده كه فوتبال امروز جهان چيزي فراتر از مسابقه و بازي است و تبديل به يكي از قطبها و معيارهاي اقتصادي براي كشورها شده است. در 2سال گذشته، باشگاه چلسي انگلستان لقب سودآورترين باشگاه فوتبال از درآمدهاي نقل و انتقالاتي را عهدهدار شده است. شيرهاي لندني كه تابستان گذشته به علت نقض قوانين جذب بازيكنان جوان و نوجوان از سمت فيفا با محروميت يك پنجرهاي از نقل و انتقالات مواجه شده بودند فقط توانستند براي دايمي كردن قرارداد متئو كواچيچ، هافبك كروات رئالمادريد كه قرضي در لندن توپ ميزد، مبلغ 38ميليون پوند را به اين تيم اسپانيايي پرداخت كنند و پنجره خود را تنها با حفظ يك بازيكن به پايان برسانند. چلسي اما در همين مدتي كه از خريد بازيكن محروم بود؛ توانست درآمد سرسامآور 174ميليون پوندي را از طريق فروش بازيكنانش به جيب بزند. فروش بازيكناني از قبيل تيبو كورتوا، داويدلوئيز،گري كيهيل، گونزالو هيگوايين و ادن هازارد كه اين ستاره بلژيكي با ترك لندن و پيوستن به مادريد مبلغ 85 ميليون پوند را به عنوان حق بند آزادسازي و فسخ قرارداد به اين تيم تزريق كرد.
رئالمادريد در ابتداي فصل 20-2019 و در پنجره تابستاني نقل و انتقالات توانست بعد از تقريبا 2 سال كشمكش با باشگاه چلسي، ادن هازارد را با پرداخت 85 ميليون پوند به عنوان مبلغ اوليه و آپشنهاي افزايش پول در قرارداد از بقيه رقبا بربايد و به عنوان كمسودترين باشگاه نقل و انتقالاتي در آخر ليست قرار بگيرد. البته خريد بازيكناني همچون رودريگو گوئس، وينيسيوس جونيور، رنيير، تيبو كورتوا و فرلاند مندي نيز از موثرترين عوامل براي افزايش تراز مالي منفي اين باشگاه متمول اسپانيايي است. رئالمادريد اكنون با نزديك به 279ميليون پوند خرجكرد و 125ميليون درآمد از فروش بازيكناني مثل كيلور ناواس و انتقال قرضي بازيكناني همچون اودگارد، خسوس وايخو و لونين با ترازمالي 152- ميليون پوندي مواجه شده كه از اين حيث در بين تيمهاي مطرح اروپايي ركورددار است. با وجود ضعفهاي مشهود در تركيب رئالمادريد و افزايش سن بازيكنان تاثيرگذار اين تيم و احتمال قريب به وقوع پيوستن كيليان امباپه و شايد پل پوگبا به لوس بلانكوس با رقمهاي فسخ قرارداد و بند آزادسازي سرسامآور و با توجه به قوانين فيرپلي مالي فدراسيون جهاني فوتبال و تراز مالي منفي رئالمادريد شايد اين باشگاه اسپانيايي در پنجرههاي ترانسفر آتي به مشكلات بزرگي برخورد كند، مگر اينكه از فروش بازيكنان حاضر در تركيبش با قيمتهاي بالا بتواند ترازمالي خود را براي خريدهاي كهكشاني آينده بهبود ببخشد.
ديگر تيم اسپانيايي حاضر در ليست كمسودترين باشگاهها، بارسلوناست. تيم كاتالاني در 2 سال گذشته با ناكاميهاي عديدهاي براي رسيدن به كاپ نقرهاي ليگ قهرمانان اروپا مواجه بوده و بعد از فروش نيمار به پاريسنژرمن نتوانسته از نيمهنهايي اين رقابتها بالاتر برود. بارسلونا در سالهاي اخير با خريد عثمان دمبله، فيليپ كوتينيو، آرتورو ويدال، آنتوان گريزمان و فرانك دييانگ لقب يكي از پرخرجترين تيمهاي اروپايي را با شايستگي يدك ميكشد. بلوگرانا در اين سالها با فروش مالكوم، آلكاسر، كوتينيو، گومز و پائولينيو توانسته ترازمالي خود را اندكي از رقيب ديرينهشان بهتر نگه دارد. بارسلونا از فروش بازيكنان خود توانست درآمد 102ميليون پوندي را كسب كند و با 243ميليون پوندي كه براي خريد بازيكن خرج كرد، ترازمالي 140- ميليوني را ثبت كرده است. با توجه به احتمال بالاي بازگشت نيمار جونيور به بارسلونا و بند آزادسازي هنگفت او احتمالا مديران بارسلونا براي رعايت قوانين فيفا مجبور به فروش تعدادي از بازيكنان خود شوند و در آخر اين فصل بايد شاهد خداحافظي چند بازيكن از تركيب آبياناريها باشيم.
به غير از چلسي از ديگر باشگاههاي پرسود و موفق در امر درآمدزايي از طريق خريد و فروش بازيكن ميتوان به بنفيكاي پرتغال، آژاكس آمستردام، اسپورتينگ و ردبول سالزبورگ اتريش اشاره كرد. بنفيكا به واسطه فروش ژائو فليكس به اتلتيكومادريد توانسته ترازمالي 140+ ميليون پوندي را حفظ كند، آژاكس با فروش ستارههايي مانند ماتياس دليخت، فرانك دييانگ و كسپر دولبرگ با تراز 115+ ميليون پوندي شرايط مساعدي را براي خود رقم زده و اسپورتينگ با فروش برونو فرناندز به منچستر يونايتد و سالزبورگ اتريش نيز با ترازهاي مالي مناسبي در اين ليست قرار گرفتهاند. از نكات جالب اين ليست ميتوان به حضور تيم تازه ليگ برتري شده استونويلا در بين تيمهاي پرخرج و كمسود اشاره كرد. استونويلا پس از بازگشت به ليگ جزيره با يك انقلاب عظيم در تركيب مواجه شد و براي نتيجهگيري و بقا در ليگ برتر تقريبا 146ميليون پوند هزينه كرد. استونويلا با خريد بازيكناني همچون تام هيتون و داگلاس لوييز ترازمالي 143- ميليون پوندي را ثبت كرده تا پس از رئالمادريد در رتبه دوم پرخرجترين باشگاههاي فوتبال اروپا قرار بگيرد.
در ميان باشگاههاي متمول انگليسي منچستريونايتد باز هم پيشتاز در خريد بازيكن است. شياطين سرخ طي دو سال گذشته با خريد بازيكناني مانند فرد، هري مگواير، ون بيساكا و دنيل جيمز نزديك به 205 ميليون پوند را در بازار نقل و انتقالات خرج كردهاند و با انتقال قرضي الكسيس سانچز و فروش روملو لوكاكو 78 ميليون پوند را به حساب گليزرها بازگردانيدهاند تا با ترازمالي 128- ميليون پوندي جزو 4 تيم پرخرج سنوات گذشته لقب بگيرند. تاتنهام هاتسپر هم نشان داده در ترانسفرماركت دستي بر آتش دارد و 172 ميليون پوند را براي خريد بازيكن خرج كرده است. در كل باشگاههاي انگليسي با توجه به درآمد مناسبي كه از اسپانسرينگ و حق پخش ليگ جزيره دارند، مشكل خاصي براي خريد بازيكنان گرانقيمت را پيش روي خود نميبينند و 712 ميليون پوند بيشتر از درآمد خود را خرج كردهاند. در ردههاي بعدي لاليگا با 353 ميليون پوند، سريآ با 343 ميليون و بوندس ليگا با 221 ميليون به ترتيب پرخرجترين ليگهاي فوتبال اروپا لقب ميگيرند. لوشامپيونه فرانسه نيز با تراز مثبت مالي و درآمد 90 ميليون پوندي تنها ليگ معتبري است كه بيشتر از خرج كردن براي به خدمت گرفتن بازيكن به فكر درآمدزايي و معرفي ستارههاي جوان به فوتبال جهان است.