يك كتاب چقدر پول مي‌خواهد؟

اگر اوضاع روزگار به قاعده هميشگي بود، اين موقع‌ها نمايشگاه كتاب ديگر تمام شده بود و ما هم خريدهاي يك سال يا حداقل چندماه‌مان را انجام داده بوديم و اين بحث‌ها ضرورتي نداشت. اما اول كه قرار شد نمايشگاه را يك ماه جلوتر از معمول برگزار كنند تا با ماه مبارك رمضان تداخل پيدا نكند و بعد هم ويروس پيدا شد و آتش به همه عالم زد و اين‌طور كه پيداست، حالا حالاها خبري از نمايشگاه كتاب نخواهد بود. اين است كه اجازه بدهيد با توجه به آمارهاي موجود كه مي‌گويد قيمت كتاب ظرف دو سال (از ۹۶ تا ۹۸) دوبرابر شده، يك كمي حساب و كتاب كنيم و ببينيم چقدر و چندتا كتاب مي‌شود خريد؟ اول اينكه طبق گزارش ايبنا از آمارهاي رسمي خانه كتاب، قيمت متوسط يك جلد كتاب در سال گذشته ۳۴هزار و ۴۰۶ تومان و ۸ ريال بوده. اگر همين يك جلد كتاب را بگرديد و از چاپ‌شده‌هاي پارسال  پيدا كنيد، كارتان با ۲۲هزار و ۶۵۷ تومان راه مي‌افتد، اگر هم كتاب موردنظرتان چاپ ۹۶ باشد كه فقط ۱۷هزار و ۶۰۱ تومان كافي است. پس نكته اول اينكه به سال چاپ كتاب توجه كنيد. با همان قيمتي كه يك جلد كتاب چاپ ۹۸ مي‌توانيد بخريد، خوب بگرديد دو جلد كتاب چاپ ۹۶ هم مي‌شود خريد. نكته بعدي براي خريد قيمت كتاب، متوسط قيمت براي هر صفحه است. در سال پيش هزينه توليد هر يك صفحه كتاب به‌طور متوسط ۲۲۸ تومان و ۶ ريال درآمده (يعني يك كتاب 100صفحه‌اي مي‌شود ۲۳هزار تومان) . اين رقم البته براي انواع مختلف كتاب متفاوت است: براي كتاب‌هاي ادبيات، ميانگين هر صفحه ۱۵۹ تومان است. كتاب ديني صفحه‌اي ۱۲۲ تومان، كتاب تاريخي هر صفحه ۱۳۹ تومان، كمك‌درسي صفحه‌اي ۲۰۱ تومان، كتاب هنري صفحه‌اي ۲۵۲ تومان و كتاب كودك متوسط هر صفحه ۴۶۷ تومان درمي‌آيد. در سال ۹۷ هم كه متوسط قيمت هر صفحه ۱۴۲تومان بود، همين عدد براي كتاب‌هاي ادبيات، ميانگين هر صفحه ۱0۷تومان و كتاب كودك متوسط هر صفحه ۲۷۸تومان درمي‌آمد. منظور اينكه توي همين اوضاع هم كتاب رمان و داستان معمولي، از كتاب كودك يا مثلا هنر خريدن ارزان‌تر درمي‌آيد. با همين چندتا عدد و يك محاسبه ساده مي‌شود فهميد كه در نسبت با كتاب چه كار خواهيم كرد. البته توجه داشته باشيد كه در همين فرمول كلي محاسبه قيمت كتاب، قطع جيبي و پالتويي كمي ارزان‌تر هستند كه اين اختلاف را مخصوصا در تعداد صفحات بالا نشان مي‌دهند. استفاده از جلد سخت (گالينگور) به جاي جلدهاي ساده مقوايي (شوميز) يك‌تنه قيمت را 3 تا 5هزار تومان بيشتر مي‌كند. مسلما هرچه نوبت چاپ كتاب قديمي‌‌تر باشد، ارزان‌تر است و براي همين، خريد از كتابفروشي‌هاي پراكنده در سطح شهر كه چاپ‌هاي پايين‌تر كتاب مورد نظر را ديرتر تمام مي‌كنند، ارزان‌تر درمي‌آيد. با اين اوصاف مي‌شود به يك طبقه‌بندي من‌درآوردي از كتاب رسيد: كتاب‌هاي زير 20هزار تومان: كتاب‌هاي يك بار مصرف، كتاب‌هاي جيبي، كتاب‌هاي كودكان، كتاب‌هاي شعر، كتاب‌هاي قديمي ناشران دولتي يا آنهايي كه هنوز عقل‌شان به گران كردن نرسيده.
كتاب‌هاي بين 20 تا 35هزار تومان: كتاب‌هاي رمان، قصه، نمايشنامه و از اين دست با جلد شوميز.
كتاب‌هاي بين 35 تا 45 تومان: همان موارد بالا با جلد گالينگور، كتاب‌هاي جدي و كلا كتاب‌هاي داراي ترجمه خوب، ناشران زرنگ و خريداران ساده‌دل.
كتاب‌هاي بالاي 45هزار تومان: كتب مرجع، كتاب‌هاي هنري و كتاب‌هاي ويتريني كه قرار است رنگ‌شان به كتابخانه‌تان بيايد.