افزايش فوتي‌هاي بدون بيماري زمينه‌اي و ابتلاي شديد در تمام استان‌ها؛نگراني بسيار جدي وزارت بهداشت
چه شد كرونا باز هم برگشت
گروه اجتماعي| از امروز «فاصله‌گذاري پويا» براي كنترل استاني و منطقه‌اي «كرونا» در كشور اجرا مي‌شود. آن‌طور كه معاون كل وزارت بهداشت توضيح داده، فاصله‌گذاري پويا به معناي تفويض اختيار به مديران استاني براي اعمال محدوديت‌ها و ممنوعيت‌ها در منطقه تحت پوشش خود با توجه به شرايط مرگ و ابتلاي كرونا و البته، تفاوت فرهنگ بومي و شدت بي‌توجهي‌ها به رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در هر منطقه است. اگرچه اين تصميم، تاخير 3 ماهه دارد و لازم بود از ابتداي امسال و به دنبال اجراي فاصله‌گذاري اجتماعي در سراسر كشور، استانداران و شوراي تامين استان‌ها، هر يك ضمن هماهنگي كامل با ستاد ملي مقابله با كرونا، به جاي تبعيت از يك نسخه واحد، براي تمديد محدوديت‌ها و ممنوعيت‌ها در منطقه تابعه خود، مختار باشند، اما حالا هم مي‌شود اميدوار بود با اجراي اين طرح كه با آغاز پيك دوم بيماري در استان‌هايي همچون البرز - به عنوان شاهراه عبوري براي رسيدن به پايتخت يا خطه شمالي و غربي كشور – همزمان شده، مهارگسيختگي مجدد ويروس كرونا در بسياري نقاط، باز هم به شرايط اسفند و فروردين بازگردد. در حالي كه به گفته ايرج حريرچي، تصميم براي اجراي «فاصله‌گذاري پويا» از جمله مصوبات ستاد ملي مقابله با كرونا و تحت لواي رييس‌جمهوري است، تشديد شرايط هشدار و بازگشت بسياري از مناطق سفيد و زرد به وضعيت قرمز ظرف روزهاي گذشته، مهم‌ترين دليل اين تصميم سختگيرانه است چنانكه ظرف روزهاي گذشته هم حسن روحاني به مردم هشدار داده بود كه در صورت بي‌توجهي به رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي، محدوديت‌ها برمي‌گردد. دليل هشدار رييس‌جمهوري هم چيزي نبود جز گزارش‌هاي مستمر وزير بهداشت از بي‌توجهي عمومي به رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي و اين پروتكل‌ها چه بود و هست؟ خودداري از سفرهاي تفريحي، خودداري از ترددهاي غيرضروري در اماكن عمومي و مراكز پرتجمع، ضرورت استفاده از ماسك در تمام مكان‌هاي داراي تجمع و به خصوص در وسايل حمل و نقل عمومي مثل مترو و اتوبوس و تاكسي، خودداري از برگزاري يا شركت در عروسي‌ها و عزاداري‌ها و هرگونه مراسم منجر به تجمع افراد. اما اخبار روزهاي گذشته درباره نتايج حاصل از بي‌توجهي عمومي به اين پروتكل‌ها، اخبار بسيار بدي است. بد به اين معنا كه مسوولان استان اصفهان مي‌گويند از هر 10 اصفهاني، 3 نفر ناقل ويروس هستند، استان البرز وارد پيك دوم بيماري شده، مسوولان استان سيستان و بلوچستان از افزايش روزانه آمار مرگ و ابتلا خبر مي‌دهند، وضعيت استان بوشهر به شرايط قرمز رسيده، در استان كردستان، سازمان‌هاي مردم‌نهاد و مسوولان شوراي شهر خواستار قرنطينه سنندج شده‌اند و... واقعيت امروز، آن هم در حالي كه فقط 75 روز از تشويق و تقدير مردم به دليل توجه خانه‌نشيني در تعطيلات نوروز مي‌گذرد، اين است كه مردم ايران، در آزمون احترام به قانون و خودداري از رفتارهاي پرخطر و ناقض پروتكل‌هاي بهداشتي در نبود ناظر و ضابط قضايي و در نبود جريمه ريالي مردود شدند. بدتر اينكه، ثابت كردند اگر در تعطيلات نوروز هم خانه‌نشين بوده‌اند، دليل، نه احترام به قانون، بلكه ترس از اجبار به پرداخت جريمه نقدي بوده است. حالا، رفتارهاي جمعيت عمومي و آمارهاي حاكي از افزايش ابتلاي نيازمند بستري و مرگ‌هاي كرونا، دولت را نگران‌تر كرده چون اسفندماه، دولت با احتساب ممنوعيت و محدوديت‌هايي كه طبق تصميمات ستاد ملي مقابله با كرونا اتخاذ كرده بود، پيش‌بيني‌هايي هم از خسارات اقتصادي و حتي ميزان هزينه‌كرد براي موج‌هاي ابتلا و بستري و رقمي هم براي جبران اين خسارات كه بار انساني هم داشت، ذخيره كرد. اما حالا با اين مهارگسيختگي رفتارهاي جمعيت عمومي كه ابتلاي حادتر و بستري‌هاي بيشتر را رقم مي‌زند، دولت صرفا با پرشدن ظرفيت تخت مراقبت‌هاي ويژه مواجه است در حالي كه حالا هيچ پس‌اندازي براي مقابله با اين رفتارهاي عنان‌گسيخته مردم ندارد و اين‌بار، موج هزينه‌هاي سربار، ارتفاعي به مراتب بلندتر خواهد داشت. امروز، حضور ويروس كرونا در ايران، وارد پنجمين ماه شد. واقعا در اين 4 ماه گذشته شاهد چه صحنه‌هايي بوديم؟ خيل مردم نيكوكاري كه با اطمينان به قانونمداري جمعيت عمومي، خواستند باري از سفره بيماري كم كرده و با تامين و توزيع بسته‌هاي غذايي و اقلام بهداشتي كمك حال تيم درمان باشند. در كنار آنها، پرستاران و پزشكان داوطلب يا بنا به ضرورت تصميم محل خدمت، در مراكز درماني ماندگار شدند تا به جمعيت ناآگاه و غافلگير با هجوم ويروس كرونا خدمت كنند و هفته‌ها و ساعت‌ها، از خانه و خانواده خود گذشتند و به خاطر مراقبت از هموطنان بيمار، وظايف اخلاقي و قسم‌هاي خود را بار ديگر در بخش‌هاي صددرصد آلوده بيمارستان‌ها و پاي تخت بدحال‌ترين مبتلايان كرونا، بازخواني و تمرين كردند. علاوه بر اين، 4 ماه، واقعا فرصت كافي و مناسبي بود كه مردم، همه جمعيت كشور، با واقعيت اين بيماري، با ضرورت‌هاي پيشگيري و حتي با الزامات موثر در كند كردن چرخش ويروس و جبر احترام به پروتكل‌هاي بهداشتي و جبر احترام به حقوق انساني هموطنان خود آشنا شوند. اما پاسخ همه اين نيكوكاري‌ها و جانفشاني‌هاي هزاران نيكوكار و پرستار و پزشك از سوي مردم چه بود؟ موج هجوم مردمي كه تحمل خانه‌نشيني نداشتند و بي‌توجه به همه درخواست‌هاي مسوولان وزارت بهداشت و دولت، بار سفر بستند و راهي مقاصد گردشگري شدند حتي به قيمت اينكه وسط چمنزارها و بيابان‌ها چادر بزنند و از دسترسي به سرويس بهداشتي و آب آشاميدني سالم محروم باشند. ظرف يك ماه گذشته و در تعطيلات پياپي اين ايام، ترافيك سنگين جاده‌هاي منتهي به مناطق گردشگري و استان‌هاي مسافرپذير همچون خطه شمال در حدي بود كه تمام اين روزها، پليس جاده‌اي ناچار شد مثل ايام عادي سال، براي روان‌تر شدن بار ترافيك، مسيرهاي رفت يا برگشت را يك‌طرفه كند. اين رفتار مردم را اضافه كنيد به هزاران هزار نفر از ساكنان تهران كه از 17 خرداد و به دنبال بازگشت طرح ترافيك، با مترو آشتي كردند اما انگار كه از كرونا خبري نيست و همگي، برادرانه و خواهرانه و بي‌توجه به برچسب‌هاي «رعايت فاصله اجتماعي» روي صندلي‌هاي مترو و بدون ماسك، كنار هم مي‌نشينند و با قيافه‌هاي حق به جانب، حتي وقتي توسط گزارشگران تلويزيون غافلگير مي‌شوند، رو به دوربين‌هاي گزارشگران كه از آنها مي‌پرسند: «چرا سفر؟ چرا بدون ماسك؟ چرا تجمع؟ مگر نمي‌دانيد كرونا هست؟ مگر از كرونا نمي‌ترسيد؟»، مي‌گويند: «كرونا ديگر تمام شده.»اين جواب براي مردم كشوري كه به‌زعم گزارش‌هاي جهاني، ركورددار استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي فيلتر شده است، اتفاقا بيشتر باعث خجالت است، چراكه تصور بر اين است آدم‌هايي كه وقت و پول خود را به پاي شبكه‌هاي فارسي زبان ماهواره و شبكه‌هاي اجتماعي و ديدن و خواندن و شنيدن هزاران خبر سطحي و غلط و جنجالي و دروغ حرام مي‌كنند و دولت را به پنهانكاري واقعيت و پنهان كردن شرايط وخيم اين بيماري متهم مي‌كنند، حداقل، با رعايت اصول بهداشتي كه در همان شبكه‌هاي اجتماعي و كانال‌هاي ماهواره‌اي توصيه مي‌شود، رفتاري به‌زعم خود متفاوت درپيش بگيرند و برگ برنده‌اي در مقابل دولت در دست داشته باشند. اما آنچه امروز در واگن‌هاي مترو، در جاده‌هاي بين استاني و حتي در مراكز خريد شاهديم، اين ازدحام‌هاي تفريحي و غيرضروري، اين صورت‌هاي بدون ماسك كه نگاه‌هايي جسور و شجاعانه به نشانه قهرمان بودن دارند و ميله‌هاي مترو را با دست‌هاي بدون دستكش در آغوش مي‌گيرند و با همان دست‌ها، خواب و خستگي را هم از چشم‌هاي‌شان پاك مي‌كنند و گوشي تلفن‌شان را روشن يا خاموش مي‌كنند و دستي هم به موي سر و دهان‌شان مي‌كشند، نشان مي‌دهد كه همه ادعاها بابت تمارض به مخالفت با دولت‌ها، صرفا از يك بيماري نه چندان كهنه نشات مي‌گيرد: «امروز در جامعه ايران، مخالف بودن، مد است.»پس اين مدگراها كه با رفتارهاي يك ماه اخيرشان نشان داده‌اند هيچ دركي از احترام به حقوق شهروندي و انساني آدم‌ها ندارند، سفر مي‌روند و از سفرهاي تفريحي خود فيلم و عكس در شبكه‌هاي اجتماعي مي‌گذارند و باقي اعضا هم كساني مثل خودشان هستند، برايشان كف مي‌زنند كه «عجب تابوشكني قشنگي مرتكب شده‌اند.»و در همين ايام به مهماني و عروسي مي‌روند و از حضورشان فيلم و عكس منتشر مي‌كنند و باقي اعضا برايشان كف مي‌زنند كه «آفرين كه چطور شجاعانه حرص دولت را درمي‌آورند.»اشكالي ندارد. در همه كشورها، تعدادي از جمعيت، رفتار و مصوبات دولت‌هاي‌شان را دوست ندارند و مي‌خواهند به هر نحو، اعتراض خود را نسبت به اين رفتارها اعلام كنند و مي‌كنند. اما امروز در كشور ما چه خبر است؟ دولت از مردم چه مي‌خواهد؟ ما به عنوان جمعيت عمومي و شهروند ملزم به چه بايدها و نبايدهايي شده‌ايم؟
مجموع آنچه ظرف اين 4 ماه دولت از ما خواسته چند جمله ساده بوده: «اگر كار ضروري نداريد، از خانه خارج نشويد، در تجمعات شركت نكنيد، در مكان‌هاي پرازدحام و پرتجمع ماسك بزنيد، فعلا، قيد سفر تفريحي را بزنيد.»
توجيه دولت هم در اين 4 ماه براي همه اين درخواست‌ها، فقط و فقط يك جمله بوده. دولت نگفت ماسك بزنيد كه مثلا درآمد ارزي زياد شود يا شمار اختلاس كمتر شود يا فلان وزير در مقامش ابقا شود يا سفر نرويد كه مثلا فلان كشور دست از تحريم ما بردارد يا فلان كشور به تحريم ما خاتمه بدهد يا فلان رانت برچيده شود؛ دولت خيلي ساده گفت: «مردم، اگر براي سلامت خودتان هم ارزش قائل نيستيد، به سلامت ديگران احترام بگذاريد. ممكن است شما يك ناقل و مبتلاي بدون علامت باشيد. اگر ماسك نزنيد، اگر سفر برويد، اگر در تجمعات شركت كنيد، باعث بيماري و حتي مرگ ديگران خواهيد شد.» خيلي جالب است. از اوايل اسفند و به محض انتشار اخبار رسمي ورود ويروس كرونا به ايران، يك باره، 82 ميليون نفر جمعيت، در مقابل جمع 35 نفره هيات دولت، صف بستند و دايه كل جمعيت دانش‌آموزي و دانشجويي و خواستار تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها و حتي ادارات شدند. حالا بيش از 100 روز است كه مدارس و دانشگاه‌ها تعطيل است و ادارات هم مشمول دوركاري شده‌اند. اما مشابه اين ايام را كه كم نداريم؛ وقتي هواي تهران آلوده است و مدارس تعطيل مي‌شد كه سلامت دانش‌آموز حفظ شود، عصر همان روز تعطيلي كه آلودگي هوا هم به اوج مي‌رسد، مي‌شود سراغ دانش‌آموز و كل اعضاي خانواده‌اش را در فلان پارك و فلان سينما و فلان شهربازي و مركز خريد گرفت. حالا هم شرايط فرقي نكرده. مردم، 13 روز تعطيلات نوروز را در خانه ماندند چون از جريمه 500 هزار توماني دولت مي‌ترسيدند. جريمه تمام شد و طرح فاصله‌گذاري اجتماعي و محدوديت‌هاي تردد – اگرچه بسيار بسيار زود – برچيده شد و دولت از اين مردم «قانون‌شناس» تشكر كرد و مردم هم به خودشان گرفتند كه عجب انسان‌هاي متمدن و بافرهنگي هستند كه از زور پرداخت نشدن جريمه، خانه‌نشين شده‌اند. دوربين گزارشگران تلويزيون، مثل يك دوربين مخفي، ماه را از پشت ابر به بيرون هل داد و معلوم شد چه مردم بافرهنگي بودند اين جماعت چند صد هزار خانواري كه همگي در اين تعطيلات يك ماه اخير، چمدان سفر بستند چون بهترين فرصت بود براي شناخت وطن عزيزمان و سراغ گرفتن از اقوام در دور افتاده‌ترين روستاهاي كشور. حالا اين شما و اين كارنامه رفتاري كه در اين يك ماه داشتيد:
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي استان بوشهر گفت: «گردش ويروس كرونا در استان بوشهر سرعت و شدت گرفته و بررسي‌ها نشان مي‌دهد ۴۰ درصد كل موارد مثبت بيماري در استان بوشهر در هفته جاري شناسايي شده و در روزهاي اخير ۷۰ تا ۸۰ درصد نمونه‌هاي آزمايش شده مثبت بوده كه اين نشان‌دهنده شدت گرفتن گردش بيماري است.»
رييس دانشگاه علوم پزشكي زاهدان گفت: «تا ١۵ روز آينده روند افزايش آمار روزانه بيماران كرونا مثبت استان همچنان ادامه دارد و روزانه بين ٢٠٠ تا ٣٠٠ نفر مبتلاي جديد خواهيم داشت. در چند روز اخير ١۵ درصد بيماران كشور مربوط به استان سيستان و بلوچستان بوده است.»
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكي البرز با بيان اينكه طي روزهاي اخير آمار بستري و مرگ و مير ناشي از كرونا در استان افزايش داشت، اعلام كرد:«استان البرز وارد پيك دوم بيماري شده و آمار بستري و مرگ و مير به‌طور جدي در حال افزايش است. »
رييس دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان اعلام كرد:«وضعيت استان هرمزگان از نظر شيوع ويروس كرونا قرمز است و طي ۱۰ روز اخير آمار مبتلايان همچنان رو به افزايش است و حالا فوتي‌ها تعدادي از مبتلايان بدون بيماري زمينه‌اي هستند. هم‌اكنون از هر دو آزمايش، يكي مثبت است و بيماران عمدتا بدحال هستند.»
سرپرست دانشگاه علوم پزشكي ياسوج گفت: «تا دو هفته گذشته، روزي ۲۰۰ نمونه داشتيم كه حدود ۵ تا ۸ درصد موارد، مبتلا به كرونا بودند اما هم‌اكنون روزانه ۲۸۰ نمونه داريم كه تعداد موارد مثبت ۱۵ درصد افزايش داشته است.تعداد موارد مثبت و تعداد بيماران بدحال نيز افزايش يافته و طي بازديدهايي كه از اصناف داشتيم متاسفانه شاهد بي‌توجهي و بي‌اهميت گماشتن كروناويروس، توسط مردم، اصناف و ادارات بوديم كه كمتر از ۵ درصد جمعيت از ماسك و وسايل حفاظتي استفاده مي‌كردند.»
رييس گروه بيماري‌هاي واگير مركز بهداشت آذربايجان شرقي گفت: «بعد از هر مراسم عروسي و عزا حدود ۵۰ نفر مبتلا به كرونا در هر خانواده شناسايي مي‌كنيم. هر روز نتيجه حدود ۳۰ درصد نمونه‌ها در آزمايشگاه مثبت مي‌شود و تعداد موارد فوتي نسبت به هفته‌هاي گذشته افزايش يافته است.»
سرپرست دانشگاه علوم پزشكي جندي‌شاپور اهواز گفت: «در بخش تخت‌هاي ويژه كمبود داريم و در شهرهاي دزفول و آبادان نيز ظرفيت آي‌سي‌يو تكميل شده است. همچنان ۹ شهرستان خوزستان در وضعيت قرمز هستند و براي كمك به اين شهرها، نيروهاي كمكي را از شهرهاي سفيد به شهرهاي قرمز منتقل كرده‌ايم. در حال حاضر ۴۶ درصد فوتي‌ها، 4 روز بعد از بستري فوت مي‌كنند چون افراد ديرتر به ما مراجعه مي‌كنند.»
با افزايش تعداد مشكوك مبتلا به كرونا در مازندران، رييس دانشگاه علوم پزشكي مازندران هم گفت: «۶۰ درصد مبتلايان جديد كساني هستند كه به سفر رفته بودند.»
رييس دانشگاه علوم پزشكي گلستان گفت: «۵ شهرستان از مجموع ۱۴ شهرستان استان در وضعيت قرمز كرونا قرار گرفت.»
استاندار كرمانشاه با اشاره به افزايش دوباره شيوع كرونا در استان گفت: «بستري‌هاي كرونا در استان از مرز 400 نفر گذشته و اين به معني به صدا درآمدن زنگ خطر و ايجاد شرايط سخت براي استان است.»
معاون كل وزير بهداشت، كردستان را در رديف 3 استان اول كشور در ميزان شيوع و ابتلا به بيماري كرونا اعلام كرد و گفت: «متاسفانه از اوايل خرداد با كمتر شدن رعايت نكات بهداشتي و فاصله‌گذاري اجتماعي در استان تعداد مبتلاها رو به فزوني نهاد و دليل اصلي شيوع كرونا در كردستان و خصوصا سنندج، برگزاري مراسم ترحيم و عروسي و حضور افراد در تجمع‌هاست چنانكه به ما خبر دادند كه در سنندج مردم مراسم عروسي را در كارواش برگزار مي‌كنند و چنين موضوعي شايد براي اولين‌بار است كه در تاريخ بشريت اتفاق مي‌افتد.»
سرپرست معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي گيلان گفت: «بيماري كرونا همچنان در تمام نقاط استان فعال است و در برخي روزها شاهد بستري شدن ۵۰ تا ۶۵ بيمار جديد در بيمارستان هاي استان هستيم. »
نقاهتگاه‌هاي شيراز به دليل افزايش شيوع كرونا، دوباره بازگشايي شد. طي روزهاي گذشته به دليل رعايت نشدن پروتكل‌هاي بهداشتي، آمار ابتلا ظرف ۲۴ ساعت در شيراز به دوبرابر افزايش يافت.