چرا آب به «غيزانيه» نرسيد
بحث اين است كه برخي معتقدند اين استان‌ها نفت دارند بنابراين بايد پيشرفت كنند و فرودگاه داشته باشند. الان هم همان انتظار وجود دارد كه چون نفت دارند نبايد روستايي باشد كه مشكل آب داشته باشد.
قطعا مجموعه وزارت نفت نيز اعتقاد دارد مناطق نفتخيز بايد از موهبت نفت بهره‌مند شوند به همين دليل بحث واريز 4 درصد از قراردادهاي نفتي به حساب استان‌ها براي انجام مسووليت‌هاي اجتماعي مورد تاييد قرار گرفت. وزارت نفت براي تحقق اين رقم پيگيري‌هاي لازم را انجام داده و شوراي اقتصاد و سازمان برنامه نيز با آن موافقت كرده است. حتي سازمان برنامه نيز پيگير است كه 4 درصد از سهم پروژه‌هاي نفتي در هر استان به توسعه همان استان تخصيص يابد. اينكه در سوال‌تان موضوع توقع از شركت نفت براي احداث جاده يا لوله‌كشي را مطرح كرديد، علاوه بر هزينه، متولي اصلي دارد كه وزارت نفت نيست. بعد از سيل كه مقام معظم رهبري بر اين موضوع تاكيد داشتند كه مدارس بايد در اول مهر باز شود، به همراه متولي اصلي (اداره كل نوسازي مدارس استان خوزستان) 109مدرسه آسيب‌ديده از سيل را ظرف مدت سه ماه بازسازي كرديم. خوشايندترين حالتش اين بود كه معلم‌ها به ما مي‌گفتند كه سيل نعمت است چرا كه باعث بازسازي مدارس شد. در شرايطي كه مردم دچار مشكل مي‌شوند نفت هميشه پيشقدم شده است. در بحث كمك به مردم براي بازسازي ساختمان‌ها پس از سيل نيز اين مسووليت را پذيرفتيم و با همكاري بنياد مسكن كه معين دولت است سه هزار و 300 خانوار را تحت پوشش قرار داديم و آهن‌آلات مورد نياز براي بازسازي آنها را تامين كرديم. هر جا در هر زماني كه مردم دچار مشكل شوند شركت نفت هم هست.
چندي پيش صحبتي با روابط عمومي مناطق نفتخيز جنوب در بحبوحه مشكلات غيزانيه داشتيم. ايشان عنوان كردند كه حدود 60 درصد پول پروژه آبرساني به اين منطقه پرداخت شده اما پيمانكار كه شركت آب و فاضلاب است، تاكنون اقداماتي براي تكميل اين پروژه انجام نداده است. وقتي پولي براي انجام پروژه داده مي‌شود، چرا بايد دستگاه‌هاي متولي امر بدين صورت عمل كنند. برخي گمان مي‌كنند حضور وزارت نفت كم شده است؟
همواره يكي از مشكلاتي كه در برنامه 5 ساله نيز به آن اشاره شده، كمبود در شبكه آبرساني و فاضلاب‌هاي شهرك‌هاي اطراف اهواز، غيزانيه، منصوريه و... است. در تمام اين مناطق شركت نفت به عنوان يك كمك‌كننده وارد شد ولي صفر تا صد انجام پروژه را بر عهده نمي‌گيرد. در واقع به عنوان دستگاهي هستيم كه استارت شروع يك كاري را مي‌زنيم و كمك كنيم تا كار به نتيجه برسد. براي اين پروژه‌ها حدود 105 ميليارد تومان اعتبار در نظر گرفتيم و براي اينكه كار سريع‌تر انجام شود 105 ميليارد تومان را ابلاغ كرديم. دستگاه‌هاي بهره‌بردار را موظف كرديم كه كارهاي خود را زودتر به انجام رسانند. خوشبختانه در منطقه كارون سيستمي تعبيه شده كه فاضلاب شهري را جمع‌آوري كند. در خصوص آب غيزانيه از 13.2 ميليارد توماني كه به دستگاه‌هاي بهره‌بردار ابلاغ اعتبار كرديم تا الان 7 ميليارد جذب اعتبار كرده و آمادگي داريم در اولويت مابقي اعتبار را پس از دريافت اسناد و در صورت وضعيت كاركرد از آبفاي استان پرداخت كنيم.
مشكل كجاست كه تا الان مشكل غيزانيه حل نشده است؟
به نظر اينجانب عدم تامين به موقع اعتبار سهم مشاركتي دستگاه‌هاي بهره‌بردار استاني و تغييرات مديريتي در آبفا و آبفاي استاني و تجميع آنها در سال جاري از دلايل تاخير در اجراي پروژه بوده كه در اين خصوص تورم قيمت‌ها نيز مزيد بر علت است.
شما پول و اعتباري را تخصيص مي‌دهيد در حالي كه دستگاه بهره‌بردار اينقدر سهم مشاركت خود را تخصيص نمي‌دهد و همچنان مشكلاتي در آب غيزانيه است.
براي آب غيزانيه مكاتبات زيادي با مسوولان و آبفاي خوزستان داشته‌ايم. هر چند در حال حاضر سعي مي‌كنيم كه اين مشكلات زودتر حل شود چرا كه بايد به دستگاه‌هاي نظارتي، مقام مالي وزارتخانه و هيات‌مديره گزارش‌هاي به روز بدهيم و براي حل مشكلات نيز با استاندار و معاون عمراني مكاتبه مي‌كنيم. اما اگر عدم پيشرفت پروژه مربوط به استان باشد يا ضعفي در پيمانكار، حتما با ما در ميان گذاشته مي‌شود و هر شش ماه يك‌بار نيز يه آمار كامل و جامعي خدمت استاندار داده مي‌شود. همان‌طوركه در قسمت قبلي اشاره كردم مشكل ديگري كه باعث مي‌شود كارها به خوبي پيش نرود، تغييرات مديريتي ادغام شركت‌هاست. به عنوان مثال در غيزانيه آبفاي استان و آبفا ادغام شده‌اند كه اين امر قدري از هماهنگي را بر هم مي‌زند. به عنوان مثال در اهواز شبكه دفع آب‌هاي سطحي خيلي سال است كه مورد توجه قرار نمي‌گيرد. البته از زمان طراحي شهر اين شبكه لحاظ نشده است. در اين چند ساله كه بارندگي نيز زياد شده، اين مشكلات خودش را نشان داده است. هر چند در چند سال اخير با بروز مشكل شركت نفت نيز در محل حضور داشت اما بايد به اين نكته اشاره كرد كه نفت نمي‌تواند جاي دستگاه‌هاي متولي را بگيرد؛ به عنوان مثال نمي‌تواند جاي آبفا را بگيرد. يكي از نقاط منطقه شكاريه در اهواز است كه اوايل امسال 10 ميليارد تومان براي آب و فاضلاب اين منطقه ابلاغ شد.
شما در قسمت‌هايي از صحبت‌هاي خود به اين نكته اشاره كرديد كه ممكن است پروژه‌اي در اولويت چندم استانداري باشد در حالي كه اولويت اول نفت است. به صورت كلي چارچوب مسووليت‌هاي اجتماعي و نحوه انتخاب طرح‌ها چيست؟ آيا تا به حال پيش آمده اعتباراتي كه پرداخت كرديد با سررسيد طرح همچنان به نتيجه نرسيده باشد؟
چارچوب انتخاب طرح‌ها در وزارت نفت از درخواست مسوولان استان‌هاي نفتخيز و محروم شروع مي‌شود كه براساس نياز منطقه است. سپس پروژه‌هاي معرفي‌شده با دستگاه‌هاي متولي مطرح شده و اعتبار مورد نياز و همچنين نيازسنجي آن انجام مي‌شود، قطعا بايد پروژه معرفي‌شده در ليست طرح‌هاي توسعه‌اي آن دستگاه قرار داشته باشد سپس مراحل تصويب‌خواهي انجام مي‌شود. 292 پروژه آمار تكميلي پروژه‌هاي سال قبل است. دو دسته پروژه داريم؛ زودبازده و كوچك مثل سالن‌هاي ورزشي. دسته ديگر نيز پروژه‌هاي راهي است كه بزرگ‌تر هستند و اعتبارات‌شان نيز زياد است. اين پروژه‌ها بيش از 400 ميليارد تومان قرارداد اوليه دارند. يكي از شعارهاي ما اين است كه پروژه‌اي را شروع نمي‌كنيم مگر اينكه به پايان رسيدن آن اميدوار باشيم. اما تورمي كه كشور با آن دست به گريبان است مشكلات عديده‌اي براي طرح‌ها ايجاد كرده است. به جرات مي‌توان گفت كه بيش از 90 درصد پروژه‌هاي كوچك و زودبازده به نتيجه رسيدند. امسال هم 276 پروژه كدگذاري شده كه در سال جاري به بهره‌برداري برسد. واقعا به تجربه ياد گرفتيم كه اگر قرار باشد در طرحي سرمايه‌گذاري كنيم، بايد زمان آن از قبل مشخص باشد. در واقع همان هدفگذاري در پروژه‌هاست. به عنوان مثال براي ساخت مدارس بايد تا اول مهر و زمان بازگشايي مدارس حتما به بهره‌برداري رسيده باشد. اگر در منصوره چاه نفتي زده شود، مردم آنجا انتظار دارند كه مدرسه‌اي سه كلاسه تاسيس شود. اگر نوسازي مدارس كه متولي نوسازي مدارس است، بگويد كه با توجه به ظرفيت‌ها و جمعيت امكان تاسيس اين نوع مدارس وجود ندارد، ما وارد نمي‌شويم. در واقع بر اين نكته تاكيد دارم كه ما خارج از چارچوب برنامه‌ريزي استان برنامه‌اي را در مناطق انجام نمي‌دهيم.
عمل نكردن خارج از چارچوب برنامه‌ريزي استان‌ها خوب است يا بد؟
قطعا خوب است چرا كه بايد به برنامه‌ريزي استان‌ها اعتماد كنيم. اما اگر اشكالي در سيستم استانداري وجود دارد، بحث ديگري است.
چقدر اميدواريد كه اعتماد به استانداري‌ها تحت فشار نمايندگان مجلس يا افراد بانفوذ نباشد و آنها پروژه‌هايي را به اولويت اول استان تبديل كنند در حالي كه اولويت اول نيست؟
اصلا چنين چيزي وجود ندارد. ورود شركت نفت به مشكلات ثانويه زلزله و سيل نوعي اجراي تعهد و اداي دين است. در اين شرايط است كه بايد تعهدمان را در خصوص خانه‌هاي تخريب‌شده سيل و زلزله در مناطق آسيب‌ديده انجام دهيم كه نمونه آن در مسجد سليمان بود. پس از زلزله در اين شهر سازمان برنامه و بودجه، شهرسازي استان، وزارت نفت همگي صورتجلسه‌اي تنظيم كردند براي بازسازي مناطق كه اعتبار تخصيص داده‌شده توسط وزارت نفت 51 ميليارد تومان بود. اين اعتبار ابلاغ شد و منتظريم بنياد مسكن از طرف راه و شهرسازي قراردادهاي مربوطه را ببندد. اينكه كسي يا نماينده‌اي فشار بياورد، صحيح نيست.
در مناطق نفتخيز ارگان‌ها و نهادهاي ديگري نيز با وزارت نفت همكاري مي‌كنند؟ آيا حضور آنها در قالب پيمانكاري يا مسووليت‌هاي اجتماعي است؟
بله، قطعا بدون همكاري ساير دستگاه‌هاي متولي در استان‌ها امكان ايفاي مسووليت‌هاي اجتماعي وزارت نفت امكان‌پذير نيست. اما دستگاه‌ها به صورت پيمانكاري با وزارت نفت همكاري مي‌كنند. كليه پروژه‌هاي عام‌المنفعه كه توسط وزارت نفت تامين اعتبار مي‌شود از طريق دستگاه‌هاي بهره‌بردار ذيربط به مرحله اجرا مي‌رسد. در واقع كليه موارد قراردادي، طراحي، نظارت، اجرا و نهايتا تكميل و بهره‌برداري به عهده دستگاه‌هاي تخصصي در استان‌ها است. به عنوان مثال ساخت مدارس توسط نفت تامين اعتبار و توسط اداره نوسازي مدارس استان‌ها اجرايي مي‌شود؛ لذا ملاحظه مي‌فرماييد كه رابطه تنگاتنگي بين وزارت نفت با ساير دستگاه‌ها در استان‌ها برقرار است و مجموعه نفت علاوه بر تامين اعتبار نظارت عاليه نيز بر روند اجرايي پروژه‌ها دارد.
به نظر مي‌رسد وزارت نفت قصد دارد فرهنگ‌سازي در استان‌هاي نفتخيز را در اولويت بالاتري قرار دهد. در خصوص طرح‌هاي فرهنگ‌سازي كه در استان انجام داديد نيز توضيحاتي ارايه كنيد؟
در طرح فرهنگ‌سازي قرار است با هماهنگي مديران كل آموزش و پروش دو منطقه‌اي كه براي ما مهم است، معلم‌ها وارد سيستم شوند و شروع به كار كنند. از سوي ديگر كلاس‌هاي كنكوري براي دانش‌آموزان گذاشتيم. اين امر باعث مي‌شود كه امسال هم به جاي سرمايه‌گذاري بر بچه‌ها بر معلمين سرمايه‌گذاري صورت پذيرد. درصدديم معلم‌هايي پرورش دهيم كه به عنوان توسعه پايدار در محل باقي بمانند و آموزش ببينند و كلاس‌هاي كنكور و رفع اشكال را برگزار كنند. اما برنامه‌ها را با استان هماهنگي مي‌كنيم. قيمتش استحصال مي‌شود و اگر قيمت براي يك طرح بالا باشد، كار را با ساير نهادها به صورت مشاركتي انجام مي‌دهيم.
سخن آخر ؟
مجموعه وزارت نفت از مديران ارشد، مهندسان، تكنسين‌ها، كارمندان و كارگران آن ضمن انجام وظايف ذاتي خود، قلبا به انجام مسووليت‌هاي اجتماعي اعتقاد راسخ داشته و اين مديريت به عنوان متولي و نماينده صنعت نفت در حوزه پروژه‌هاي عام‌المنفعه تمام تلاش خود را در جهت انجام وظايف محوله به نحو احسن به كار مي‌گيرد و اميدواريم نسبت به ارتقاي سرانه‌هاي خدماتي مورد نياز كمك كنيم و با مردم پيرامون صنايع خود دوست باشيم.