ارتقاي سطح پيچيدگي اقتصاد موضوعي مهم در اقتصاد است
بررسي‌ها نشان مي‌دهد، اقتصادهايي كه به لحاظ توليد و صادرات از پيچيدگي بيشتري برخوردار هستند، از نظر شاخص «نابرابري زندگي» در وضعيت بهتري قرار مي‌گيرند و عدالت اقتصادي در آنها بيشتر برقرار است. از اين رو پرداختن به ارتقاي سطح پيچيدگي، يكي از موضوع‌هاي مهم در بحث سياستگذاريهاي اقتصادي است. به گزارش روابط عمومي بانك پاسارگاد، دكتر مجيد قاسمي، مديرعامل اين بانك در نخستين كنفرانس ملي علم، فناوري و پيچيدگي اقتصادي كه در دانشگاه الزهرا(س) به صورت مجازي برگزار شد، با بيان اين مطلب بر اهميت موضوع پيچيدگي اقتصادي و توسعه ملي و نوپا بودن اين موضوع در سطح جهان تاكيد كرد. وي سخنان خود را با بيان چند پرسش اساسي در خصوص توانمندي‌هاي كشور، ميزان مديريت توسعه درون‌زايي اقتصاد ملي، درصد قرارگيري محصولات كشور در شمار 10 درصد محصولات برتر فني جهان، تعداد كشورهايي كه به محصولات ما نياز اساسي دارند، منشأ مزيت‌هاي رقابتي موجود در كشور، وضعيت محصولات كشور در دسته‌بندي چهار رقمي آي‌سيك (ISIC) و همچنين تعداد رقبا در اين حوزه آغاز كرد. دكتر قاسمي با بيان اهميت ارايه پاسخ‌هاي شفاف به اين پرسش‌هاي ساده و در عين حال مهم ادامه داد: اقتصادي كه در پاسخ به اين پرسش‌هاي كليدي امتيازي به دست نياورد، اقتصادي پويا و داراي پيچيدگي برازنده نيست. هر چقدر امتياز كشور در پاسخ به اين سوالات بيشتر باشد، جايگاه اقتصاد آن كشور در جهان از نظر وضعيت پيچيدگي اقتصادي بالاتر خواهد بود. در همين راستا اگر كشوري امتيازي كسب نكند و به صورت حياتي به ديگران وابسته باشد، آن‌گاه مديريت اقتصادي كشور با بحران مواجه شده و دير يا زود، به دليل فقدان مقاومت محوري، همانند كشور ما با وضعيت دشواري مواجه خواهد شد. رييس دانشگاه خاتم در تشريح موضوع پيچيدگي اقتصادي تصريح كرد: «اقتصاد پيچيدگي» نشان‌دهنده وضعيتي است كه در آن از «علم پيچيدگي» براي حل مسائل اقتصادي استفاده مي‌شود. منطق اين پيوند اين است كه اقتصاد يك هويت ايستاي پيوسته در حال تعادل نيست؛ بلكه هويتي پويا دارد كه پيوسته خود را براي رسيدن به وضعيت جديد تعادلي، تعديل مي‌كند. مديرعامل بانك پاسارگاد افزود: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اقتصادهايي كه به لحاظ توليد و صادرات از پيچيدگي بيشتري برخوردار هستند، از نظر شاخص «نابرابري زندگي» در وضعيت بهتري قرار مي‌گيرند و عدالت اقتصادي در آنها بيشتر برقرار است. از اين رو پرداختن به ارتقاي سطح پيچيدگي، يكي از موضوع‌هاي با اهميت در بحث سياستگذاريهاي اقتصادي است. دكتر قاسمي در ادامه به بررسي رتبه شاخص پيچيدگي اقتصادي ايران و مقايسه آن با چند كشور ديگر پرداخت و خاطرنشان كرد: براي رسيدن به سطح برازنده‌اي از پيچيدگي، در بحث مديريت اقتصادي كشور پيگيري هدفمند چند محور مهم، الزامي است. دانش‌بنياني و پيشتازي بخش دانش‌بنيان اقتصاد، درونزا‌سازي فعاليت‌هاي كليدي اقتصادي و عدم وابستگي به اقتصادهاي بيروني در برخي از حوزه‌ها، ارتقاي توانمندي سرمايه انساني و معيارسازي براي شناسايي و پايش دقيق عملكردها در زمان برازنده، از جمله اين محورها هستند. دكتر قاسمي با تاكيد بر اين نكته كه تكنولوژي و فناوري به تنهايي كافي نيست بلكه بايد مبتني بر دانش بنياني همراه با پيشتازي باشد، تصريح كرد: در بحث دانش‌بنياني، تصور اين است كه اگر اقتصاد از فناوري‌هاي برتر بهره‌مند شده باشد، مي‌تواند اقتصادي دانش‌بنيان باشد. در حالي كه برخورداري از فناوري‌هاي برتر براي نيل به اقتصاد دانش بنيان، لازم است اما كافي نيست. چرا كه اقتصاد دانش‌بنيان بايد مالك بخش معناداري از دانشي باشد كه از آن برخوردار است. اگر فناوري وجود داشته باشد اما دانش بنياني كه منجر به آن فناوري شده است را نداشته باشيم، درجه كشور به لحاظ پيچيدگي اقتصاد كاهش پيدا مي‌كند. اين بدان معناست كه دانش بايد در شمار بخش‌هاي درونزاي اقتصاد كشور باشد. وي با ذكر تجربه‌اي موفق در گروه مالي پاسارگاد در اين حوزه افزود: شركت ميدكو از شركت‌هاي گروه مالي پاسارگاد براي اولين بار در كشور توانست مس كاتد را با روش «تانك بايوليچينگ» (كشت باكتري) در مجتمع بابك مس ايرانيان توليد كند. اين امر باعث حذف دو كارخانه بزرگ از فرآيند توليد مس كاتد و كاهش 35 الي 40 درصدي قيمت تمام شده اين محصول شده است. ما به لحاظ بهره‌برداري از اين تكنولوژي در كشور نمره قبولي گرفته‌ايم، اما بايد ذكر كرد كه حق امتياز اين تكنولوژي به صورت انحصاري متعلق به كشور ديگري بود و شركت ميدكو در بدترين شرايط تحريم، با قبول ريسكي بزرگ توانست اين اقدام ارزشمند را انجام دهد. جالب است بدانيد كه در پي اين اقدام، مهندسان جوان در شركت ميدكو يك باكتري تركيبي جديد با بهره‌وري بيشتر نسبت به باكتري پيشين ابداع كرده‌اند كه حق امتياز آن متعلق به خود شركت ميدكو است. وي افزود: بحث مديريتي، مورد ديگري است كه منجر به تكميل پيچيدگي اقتصاد در اين تكنولوژي شده، به اين مفهوم كه با توجه به هزينه و ريسك بسيار بالا اين اقدام با شرط اخذ انحصار اين تكنولوژي در منطقه غرب آسيا انجام شده است. در واقع همت، جسارت و ريسك‌پذيري مديريتي به همراه يك الگوي نهادينه (ساختار مالي حامي ساختار تخصصي و تجربه صنعتي كشور) منجر به كسب اين موفقيت شده است. رييس دانشگاه خاتم ادامه داد: اين موفقيت آنقدر ارزشمند است كه كشور شيلي طي بيانيه‌اي اعلام كرد نوآوري تكنولوژي استفاده شده در كشور ايران، برداشت از معادن غني مس شيلي در اعماق زمين را كه تاكنون توجيه اقتصادي نداشته، توجيه‌پذير كرده است. اين در حالي است كه نظام مديريت اقتصاد كلان كشورمان هنوز در خصوص اين موفقيت بزرگ واكنشي نشان نداده است. وي در ادامه تصريح كرد: بانك پاسارگاد با ايجاد ارزش افزوده در كشور به افزايش توليد و اشتغال‌زايي همت گمارده است. به عنوان مثال در حال حاضر در شركت ميدكو 380 هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم مشغول به كار هستند.