آخرين رييس جمهور
نوشته فرهاد والي
فرزند امپراتور، كسي كه به اندازه پابلو اسكوبار جنايتكار، پول و انگيزه دارد و براي رها شدن از فوبياي ايران شيعه و انقلابي تصميم گرفت تا شمشير رقص را به دست ترامپ بدهد و تمام قواعد 70 ساله عربستان سعودي را در مورد زنان و زندگي اجتماعي به هم بزند تا چنين بنماياند كه مي‌تواند از بياباني كه فقط شن دارد، سيليكن ولي بسازد. محمد بن سلمان، فرزند مقتدر ملك سلمان كوچك‌ترين فرزند ملك عبدالعزيز از ساره بنت احمد سديري، يك معما، يك حادثه، يك پديده، يك فاجعه و در واقع جمع همه اينهاست. محمد بن سلمان، پاسخي بود به سوالي كه هميشه در ذهن نخبگان سعودي مطرح بود؛ بعد از نفت سرنوشت بزرگ‌ترين و ثروتمندترين كشور اسلامي چه خواهد شد؟ كشوري كه هر سال پذيراي ميليون‌ها نفر از حجاج مسلمان است.
30 سال قبل از او زكي يماني تنها سياستمدار مهم تاريخ عربستان سعودي راه سرمايه‌گذاري سعودي در موسسات مختلف را پيشنهاد و اجرا كرده بود. از سوي ديگر با پايان پادشاهي ملك سلمان كوچك‌ترين فرزند خاندان عبدالعزيز - سديري، موضوع ادامه سلطنت در ميان جمع هزار نفري شاهزادگان كه هر كدام در رياض امپراتوري خودشان را داشتند، مطرح مي‌شد. اما اين شاهزاده به راه بقيه نرفت، به دانشگاه رفت، فقط يك همسر گرفت و سعي كرد با دنياي جديد ارتباط برقرار كند و يك «حكومت خوب» طراحي كند. او كه گفته مي‌شود روياپردازي است كه دائم درگير بازي‌هاي اينترنتي است، به يك روياي بزرگ روي آورد: تبديل بيابان خشك عربستان به يك سيليكن‌ولي كه در آن هوشمندترين مغزهاي جهان را بخرد و به كشورش بياورد و نسل جوان سعودي را كه از 10 سال قبل در دانشگاه‌هاي بزرگ دنيا تحصيل مي‌كنند رهبران يك امپراتوري شكست‌ناپذير غيرنفتي كند.
وي از ترامپ دعوت كرد كه درست به فاصله اندكي پس از روي كار آمدنش به عربستان برود و براي او مراسم رقص شمشير برگزار كرد. گفته مي‌شد ترامپ هداياي مالي بسياري از او گرفته، شايعه‌اي كه هرگز اثبات نشد و يك قرارداد 300 ميلياردي ميان امريكا و عربستان بسته شد. قراردادي كه در حد پروپاگاندا باقي ماند.
او سعي كرد همه تابوهايي كه حكومت عربستان ايجاد كرده بود از ميان بردارد. انگار كه او كتاب «زوال جهان اسلام» حامد عبدالصمد را خوانده بود و مي‌خواست همان طور كه رضاشاه و آتاتورك سعي كردند كشور مسلمان خودشان را سكولاريزه كنند، او نيز همين كار را بكند. نياز او به شعارهاي ضد فساد نيز بود، اگر چه گفته مي‌شد خودش از همه فاسد‌تر است. وي همزمان با روي كار آمدن دونالد ترامپ حدود 30 شاهزاده قدرتمند سعودي را دستگير و بازجويي كرد. گفته مي‌شد از آنها پول كلاني درخواست كرده تا پروژه‌هايش را اجرا كند.
چنين كاري در عربستان سعودي شبيه يك جادوگري بود. چندي بعد او رييس‌جمهور لبنان را در عربستان زنداني كرد، شايد از دوره حكومت قبيله‌نشيني به بعد چنين اتفاقي تاكنون نيفتاده بود و مدتي بعد مهم‌ترين مخالفش يعني جمال خاشقجي را در سفارت عربستان در تركيه قطعه قطعه كرد. اتفاقي مبهوت‌كننده كه جهان را تكان داد. دولت تركيه اسنادي منتشر كرد كه نشان مي‌داد اين قتل به دستور محمد بن سلمان انجام شده، سي‌آي‌اي نيز به همين نتيجه رسيد، اما هيچ اتفاق ديگري نيفتاد. جف بزوس به عنوان مالك واشنگتن پست كه جمال خاشقجي نويسنده آن بود، با جديت اين موضوع را پيگيري كرد، اما محمد بن سلمان با اجير كردن يك شركت اسراييلي موبايل بزوس را هك كرد و عكس معشوقه وي را به دست آورد و او را تهديد كرد كه يا اقداماتش را عليه محمد بن سلمان متوقف كند، يا عكس و چت‌هاي عاشقانه او را منتشر خواهد كرد. جف بزوس نيز اعلام كرد هر كاري مي‌خواهيد بكنيد، اقدامي كه موجب طلاق همسر جف بزوس و دادن ميلياردها دلار به عنوان سهم همسر بعد از جدايي شد و موجب ثبت گران‌ترين طلاق دنيا شد.
محمد بن سلمان، يكي از جوان‌ترين رهبران جهان است. او كه در سال 1985 به دنيا آمده، در حال حاضر وليعهد عربستان سعودي است، وي رييس مجلس وزيران و وزير دفاع عربستان است. او مقتدرترين شخصيت عربستان سعودي است. وي به طور كلي با آنچه ما از عربستان سعودي مي‌دانيم و تصوير مي‌كنيم، متفاوت است. وي بزرگ‌ترين پسر ملك سلمان از سومين همسر اوست. وي در رشته حقوق در دانشگاه ملك‌سعود رياض تحصيل كرده است. علت تحصيل حقوق توسط محمد بن سلمان در كشوري كه سيستم قضايي مستقلي ندارد و تمام قوانين آن متكي به شريعت است و اصولا حقوق مدني در آن بي‌معني است، معلوم نيست. محمد بن سلمان برخلاف بسياري از مردان سعودي طرفدار تك همسري است و دو پسر و دو دختر دارد. او در طول چهار، پنج سالي كه قدرت را در دست دارد، كوشش مي‌كند نشان بدهد كه انساني مدرن است. وي حتي براي اثبات اينكه طرفدار هنر هست نيز تابلوي «پرتره عيسي مسيح» لئوناردو داوينچي را در نوامبر 2017 به قيمت 450 ميليون دلار خريداري كرد. خريد اين تابلو دقيقا 11 ماه قبل از قتل جمال خاشقجي صورت گرفت.
نيويورك‌تايمز در مقاله 21 مارس 2020 مي‌نويسد: «بن سلمان با دعوت از تجار و افراد با نفوذ به هتل ريتز-كارسون در رياض در سال 2017 و بلافاصله بعد از به قدرت رسيدن با انديشه تغيير چهره بين‌المللي عربستان سعودي به حضار گفت كه برنامه‌هاي جديدي در راه است. او مي‌خواست تصور جهانيان كه مي‌دانستند مذهب عربستان سعودي بيش از آنكه اسلام باشد، وهابي‌گري است را تغيير دهد و وعده داد كه عربستان به زودي به ترمينال حمل و نقل بين شرق و غرب تبديل مي‌شود و زمينه سرمايه‌گذاري براي ساختن اماكن تفريحي، سينما، كنسرت و غيره آماده مي‌شود. او توضيح نداد كه چگونه مي‌خواهد با وهابي‌هاي قدرتمندي كه همه اينها را ممنوع مي‌دانند چه كار كند. او در آن روز فقط 32 سال داشت. تايمز ادامه مي‌دهد، شاهزاده‌اي كه تند حرف مي‌زند و در جلسات مدام پايش را با اضطراب تكان مي‌دهد و به نظر بي‌حوصله مي‌رسد، گفت كه عربستان يك شهر جديد به نام نيوم در مرز استان تبوك و نزديك اردن، تاسيس خواهد كرد كه قوانين آن توسط سرمايه‌گذاران تدوين خواهند شد.