مگنوس كارلسن بهترين شطرنج‌باز جهان:
شطرنج با زنان مهربان نبوده است
مگنوس كارلسن در صفحه شخصي‌اش در اينستاگرام عكسي فتوشاپي از خودش مقابل بث هارمن قهرمان خيالي شطرنج سريال فانتزي The Queen’s Gambit گذاشت و زيرش نوشت:«فكر مي‌كنم اين رقابت خيلي نزديك است.»
در واقعيت كارلسن سال‌هاست تك و تنها در رتبه نخست رنكينگ جهاني شطرنج ايستاده. او استاد بي‌نظير نسل خود است. اما او مي‌گويد هيچ دليلي وجود ندارد كه هارمن در دنياي واقعي روزي نتواند جانشين او شود اگر اين بازي بتواند در آينده براي زنان مهمان‌نوازتر باشد. شطرنج‌باز نروژي در مصاحبه‌اي عنوان كرد:«اين مشكلي است كه مدت‌هاست در شطرنج وجود دارد. جوامع شطرنج در طول ساليان متمادي با زنان و دختران مهربان نبوده‌اند. قطعا بايد در اين زمينه تغيير فرهنگ صورت بگيرد.» كارلسن گفت چنين تغييري «يك كار عظيم» خواهد بود و اظهار كرد كه در حال حاضر اشتياق دختران به بازي در حال كاهش است. او گفت:«تفاوت زيادي بين دختران و پسران وجود ندارد. مشخصا تفاوت به چيز ديگري برمي‌گردد.»
حتي اگر سازندگان سريال The Queen’s Gambit به عنوان يك كاتاليزور احتمالي براي اين تغييرات ديده شوند، نظرات كارلسن در تضاد كامل با سابقه سكسيستي حاكم بر شطرنج است. نايجل شورت شماره ۳ جهان از انگليس بارها و بارها استدلال كرده كه مردان در اين بازي بهتر از زنان هستند. با وجود اختلاف‌نظر دانشمندان علوم اعصاب برخي ادعا دارند مردان باهوش‌ترند. بابي فيشر نابغه امريكايي شطرنج مي‌گفت در دوران او هيچ بازيكن خوب زني وجود نداشت زيرا آنها به اندازه كافي باهوش نيستند و بهتر است در خانه بمانند. حتي گري كاسپاروف كه بعدا جزو مشاوران ساخت سريال شد يك بار ادعا كرده بود كه شطرنج مناسب زنان نيست.
كارلسن در مورد سريال چند مورد سرگرم‌كننده دارد. مانند روشي كه بازيكن در آن كيش و مات مي‌شود در حالي كه به نظر مي‌رسد اتفاقي نيفتاده و اين باعث شگفتي مي‌شود. كارلسن مي‌گويد:«يكي از بهترين نكات اين سريال سرزنش صداهايي است كه قضاوت‌هاي زودهنگام در مورد بازي دارند. من اين واقعيت را دوست دارم كه وقتي بث نتيجه گرفت، مشخص شد او توانايي بالايي دارد. در حالي كه برخي فكر مي‌كردند او نمي‌تواند خوب باشد چون دختر است. اين تفكر با بازي‌هاي بث ناپديد شد. اين بسيار خوشايند بود كه او به دليل توانايي‌هايش و نه جنسيت مورد قضاوت قرار گرفت.»
در دنياي واقعي كارلسن مي‌گويد كه ساختار فعلي مسابقات «اوپن» كه فقط رقابت‌هايي براي زنان است، كمكي نمي‌كند. او گفت:«من فكر مي‌كنم يك مسابقه بايد وجود داشته باشد. يا بايد فقط مسابقات آزاد باشد يا فقط مسابقات مردان و زنان. من فكر نمي‌كنم كه زنان اصولا توانايي طبيعي كمتري نسبت به مردان در شطرنج داشته باشند.» كارلسن نگراني‌هاي ديگري نيز در مورد ساختار فعلي مسابقات دارد. مشاهده قابل موجود در جهان كه يك رقابت ۱۲ مرحله‌اي كلاسيكال ناميده مي‌شود و يك رقابت سريع براي تاي‌بريك آن در نظر گرفته شده ديگر براي رسيدن به هدف اصلي مناسب نيست. كارلسن در آخرين دفاعش از عنوان قهرماني در سال ۲۰۱۸ مقابل فابيو كاروانو در ۱۲ بازي در نهايت به تساوي رسيدند و در پوئن‌شكني به برتري رسيد. او گفت:«از نظر مسابقات قهرماني جهان هر روز ساختن يك شانس خوب دشوارتر مي‌شود. با صرف وقت زياد و آمادگي ابتدايي مي‌توان همه بازي‌ها را به تساوي كشاند. كامپيوترها و آناليزهاي دقيق در اين مسير تاثيرگذار هستند. اين بدان معناست كه توانايي خالص شطرنج و نبوغ اهميتش روز به روز كمتر مي‌شود. گاهي اوقات رقابت كلاسيك يك شعار مطلق است.» در نتيجه كارلسن در سال آينده ميلادي كمتر در رقابت‌هاي كلاسيك شركت مي‌كند. او شايد تصميم بگيرد وقت بيشتري را روي فوتبال فانتزي بگذارد. تيمي كه پس از پايان قابل توجه سال گذشته و كسب جايگاه دهم در دنيا امسال كمي افت كرده و فعلا رتبه 6 رقمي دارد.
با اين حال مهم‌تر از آن راه‌اندازي رقابتي ۱.۵ ميليون دلاري با عنوان Champions Chess Tour است. تورنمنتي كه از روز يكشنبه آغاز شده است. اين رقابت در پاسخ به تعطيلي مسابقات رو در رو برگزار مي‌شود و به صورت آنلاين. بازي به صورت شطرنج رپيد و بيلتز(سريع و برق‌آسا) همراه با رقابت آرماگدون خواهد بود. اين رقابت در خلال افزايش محبوبيت سريال در بين مردم به صورت آنلاين پخش مي‌شود و همراه با آن تفسيرهاي جذابي نيز ارايه خواهد شد. در اين ميان خطري براي تغيير وجود دارد و كارلسن اجازه مي‌دهد آن اتفاق بيفتد. «اگر همه شطرنج‌بازان با رقابت‌هاي سريع و برق‌آسا رشد كنند ممكن است در طولاني‌مدت به ضرر شطرنج و بازيكنان باشد اما در كوتاه‌مدت من بيشتر نگران افزايش آمار تقلب در بازي‌هاي آنلاين هستم.»
كارلسن در ماه گذشته بعد از ۱۲۵ بازي بدون شكست در رقابت‌هاي شطرنج كلاسيك كه يك ركورد عجيب و غريب است بالاخره به شكلي غيرمنتظره باخت. اين سوال وجود دارد كه آيا كارلسن هرگز دوست داشته رقيبي در سطح كاسپاروف يا فيشر يا هارمن واقعي داشته باشد؟ او گفت:«نه! اگر اينجا فدرر يا نادالي هم وجود نداشته باشد شما همچنان مي‌توانيد به ريشچارد گاسكه يا داويد نلبنديان ببازيد. اين مشكل آنهاست.» به نظر مي‌رسد كارلسن به هيچ‌وجه اشتهاي خود را براي جنگيدن از دست نداده است. «در هر مسابقه قهرماني جهان امكان يك رقابت سنگين وزن وجود دارد».
منبع: گاردين