پيامدها و آموزه‌هاي كرونا
براي اقتصاد جهاني
با وجود پيامدهاي سنگين اجتماعي، اقتصادي و انساني كرونا در تمام جهان، اما اين همه‌گيري باعث تقويت برخي بخش‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات، داروسازي، تجربه‌هاي جديد دوركاري، آموزش مجازي و... شده كه مي‌توان از تجربيات و آموزه‌هاي اساسي برآمده از آن در بهبود اوضاع جهاني استفاده كرد.
به گزارش ايرنا، بيماري كوويد ۱۹ تمام شاخص‌هاي اجتماعي، اقتصادي و جهاني را تحت تاثير قرار داده و پيامدهاي آن به بحران حل نشده از سال ۲۰۰۸ با روندي كندتر پس از ۱۲ سال افزوده شده است.
«رامون پيچس»، مدير مركز تحقيقات اقتصاد جهاني و اقتصاددان كوبايي در گفت‌وگو با پرنسا لاتينا توضيح داد كه چگونه برخي مناطق مانند امريكاي لاتين، اين ركود به پايين‌ترين سطح خود رسيده و رشد ضعيف قبلي در شرايط به وجود آمده پس از همه‌گيري تشديد شده است.
اين كارشناس اقتصادي در گفت‌وگو با خبرگزاري كوبايي پرنسا لاتينا تاكيد كرد: بحران اقتصاد جهاني باعث سقوط شاخص‌هاي اصلي رشد توليد ناخالص داخلي (PIB) در سال ۲۰۲۰ شده است. بنابراين با وجود اينكه برخي موسسات بين‌المللي، بهبود اوضاع را براي سال ۲۰۲۱ پيش‌بيني مي‌كنند اما در واقع يك علامت سوال بزرگ در برابر اين فرضيه قرار دارد.
پيچس با بيان اينكه بايد منتظر روند تكاملي اين بيماري در آينده نزديك بود، خاطرنشان كرد كه در حال حاضر شيوع گسترده كوويد ۱۹ در امريكا و تاثيرات مهم آن در اروپا و بخش‌هايي از آسيا نيز قابل توجه است.
اين اقتصاددان كوبايي همچنين تصريح كرد كه به‌رغم تاثير جهاني همه‌گيري، اقتصادهاي ضعيف‌تر و آسيب‌پذيرتر بيشترين ضربه را متحمل مي‌شوند و در اين ميان، افراد فقيرتر و كارگران بخش‌هاي غيردولتي و خدماتي به شدت تحت تاثير محدوديت‌هاي اعمال شده قرار گرفته‌اند كه به كاهش ميزان درآمد و ساعات شغلي آنها به نسبت كل ساعت‌هاي معادل منجر شده است. او به اين ترتيب ارزيابي كرد كه با افزايش فقر شديد، انتظار مي‌رود امسال به ميزان ۹۰ ميليون نفر ديگر به جمع فقرا و مستمندان افزوده شود.
اين محقق اقتصادي افزود: موضوع بسيار مهم ديگر سقوط حواله‌هاست كه براي فعاليت اقتصادي بسياري از كشورهاي توسعه نيافته و وابسته به اين جريان مانند ملت‌هاي امريكاي مركزي و حوزه كاراييب امري حياتي است. اين در حالي است كه همزمان با اين موضوع، سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي كاهش اما بدهي‌هاي خارجي افزايش يافته است. رامون پيچس پس از ارايه تحليلي آماري از بدهي‌هاي خارجي با اشاره به برخي آثار مثبت آن در بعضي بخش‌هاي ديگر به برخي نكات و درس‌هاي مهم از پيامدهاي كرونا بر بخش‌هاي مختلف پرداخت.
بدهي‌ها و همه‌گيري
همزمان با پايان يافتن سال ۲۰۲۰ بدهي‌هاي جهاني به حدود ۲۷۷ تريليون دلار مي‌رسد كه تقريبا ۳۶۵ درصد توليد ناخالص داخلي، يعني 4 برابر آن ارزيابي مي‌شود. در حال حاضر براي كشورهاي در حال توسعه و اقتصادهاي نوظهور اين ميزان بدهي بسيار بيشتر بوده و بالغ بر ۱۱ تريليون دلار مي‌شود. در چنين شرايطي انتظار مي‌رود اين كشورها بيشترين ضربه را از سقوط ۸ درصدي توليد ناخالص داخلي خورده باشند. اما موضوع بدهي‌هاي خارجي و هزينه خدمات آن (سود و استهلاك) يكي از مسائلي است كه منطقه امريكاي لاتين را نيز بسيار متاثر كرده است. به عنوان مثال در سال ۲۰۲۰ اين منطقه ۵۷ درصد درآمد حاصل از تجارت كالا و خدمات خود، يعني بيش از نيمي از ميزان دريافتي را به بازپرداخت بدهي‌هاي خارجي اختصاص داد.
نكته قابل توجه اين است كه از دهه ۸۰ ميلادي «فيدل كاسترو» رهبر تاريخي انقلاب كوبا درباره اين وجهه جبران‌ناپذير بدهي خارجي و مانع بزرگي كه در راه توسعه كشورهاي فقيرتر ايجاد مي‌كند، هشدار داده بود.
آموزه‌هاي همه‌گيري
با وجود هزينه و پيامدهاي سنگين اجتماعي، اقتصادي و بشري، اما همه‌گيري به نفع برخي بخش‌ها مانند فناوري اطلاعات و ارتباطات، داروسازي و به طور خلاصه تمام مشاغل مرتبط با جهان فناوري و تكنولوژي بوده است. رامون پيچس تاكيد كرد: اگر بخواهيم واقعا جهاني بهتر بسازيم بايد درباره نقش دانش و دانشمندان و ضرورت توجه به نظرات علمي در اتخاذ تصميمات تجديدنظر كنيم. همچنين با تقويت ظرفيت‌هاي توسعه محلي، اين مناطق نسبت به دارايي‌هاي خود مستقل‌تر خواهند شد. اين تحليلگر اقتصاد جهاني همچنين گفت: بايد به چالش‌هاي محيطي موجود و همه‌گيري‌هاي آتي با جديت پرداخت؛ به ويژه اگر تخريب زيستگاه‌ها و تاثيرات آن بر تنوع زيستي همچنان ادامه يابد. به علاوه بايد امكان انتقال بيماري از حيوانات به انسان را در نظرگرفت كه در آينده ممكن است تكرار يا افزايش يابد. اين كارشناس اقتصادي تاكيد كرد كه براي جهاني بهتر نمي‌توان بر اساس احكام و مفاهيم نئوليبرالي با كاهش وزن دولت در اقتصاد، آموزش، بهداشت و خدمات ديگر پيش رفت و ثابت شده كه نئوليبراليسم در حل اين نوع مسائل ناتوان مانده است.
اين محقق اقتصاددان معتقد است: ما نياز به جهاني داريم كه با توجه جدي به عدالت، مسائل اجتماعي و ابعاد زيست محيطي و گوش فرا دادن به توصيه‌هاي علمي، آموزه‌هاي اساسي برآمده از همه‌گيري را در آن به كار بنديم.