تاثير واكسن بر قيمت و توليد نفت در جهان

گروه  اقتصادي

 آخرين گزارش اوپك نشان مي‌دهد كه متوسط توليد نفت ايران در سال گذشته ميلادي يك ميليون و 981 هزار بشكه نفت بوده كه نسبت به سال 2019 كاهش 16 درصدي را نشان مي‌دهد. اين در حالي است كه توليد نفت كشور در آخرين ماه سال 2020 به دو ميليون و دو هزار بشكه نفت در روز رسيد كه در مقايسه با يك ميليون و 982 هزار بشكه‌اي در ماه نوامبر، افزايش 20 هزار بشكه‌اي را نشان مي‌دهد. با وجود كاهش سطح توليد در 2020 نسبت به 2019، اما آمارها گوياي افزايش سطح توليد نفت در سه ماهه چهارم سال گذشته ميلادي است. با كنار هم قرار دادن افزايش توليد در سه ماهه چهارم و صحبت‌هاي احمد محمدي، مديرعامل شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب مبني بر آمادگي ايران براي توقف كاهش تكليفي توليد نفت به نظر مي‌رسد، كشور آماده است تا پس از تحليف بايدن و هر زمان كه اعلام شود، توليد نفت را در يك روز به ۹۵ درصد از توليد پيش از تحريم‌ها برساند. رويترز پيش‌تر در گزارشي عنوان كرده بود كه صادرات نفت ايران در ماه سپتامبر به يك و نيم ميليون بشكه در روز رسيده است. در بخش ديگري از اين گزارش به متوسط قيمت نفت ايران نيز اشاره شده كه با 6 دلار افزايش به 40.77 دلار رسيد. با استناد به داده‌هاي اوپك در سال 2020 عربستان و عراق به ترتيب با توليد روزانه 9 ميليون و 182 هزار بشكه و چهار ميليون و 49 هزار بشكه در رده‌هاي اول و دوم بزرگ‌ترين توليدكنندگان نفت اوپك قرار گرفتند. 

افزايش 20 هزار بشكه‌اي در دسامبر 
نسبت به نوامبر
بر اساس آنچه اوپك منتشر كرده، متوسط توليد روزانه نفت كشور در سال گذشته ميلادي يك ميليون و 981 هزار بشكه بوده كه نسبت به سال‌هاي 2017 و 2018 تغييرات حدود دو ميليون بشكه‌اي داشته است. بر اين اساس متوسط توليد روزانه نفت در سال‌هاي 2017 و 2018 به ترتيب سه ميليون و 813 هزار و سه ميليون و 553 هزار بشكه بوده كه در سال 2019 به دو ميليون و 356 هزار بشكه‌اي رسيده است. بر اساس گزارش اخير اين كارتل نفتي، ايران در سه ماهه اول، دوم و سوم سال گذشته ميلادي به ترتيب دو ميليون و 59 هزار بشكه، يك ميليون و 949 هزار بشكه و يك ميليون و 945 هزار بشكه نفت توليد كرده است. قيمت هر بشكه نفت ايران در سال 2020 به‌طور متوسط 40 دلار و 77 سنت بود. اين در حالي است كه در سال 2019 متوسط قيمت هر بشكه، 61 دلار و 85 سنت گزارش شده است. توليد نفت در ماه دسامبر نسبت به نوامبر افزايش 20 هزار بشكه‌اي داشته و به دو ميليون و دو هزار بشكه در روز رسيده است. 

كاهش توليد اوپك در سال 2020
در سال 2020 به دليل شيوع كرونا و توافق‌هاي چندباره براي كاهش‌هاي موقت يا ميان‌مدت نفت، متوسط توليد روزانه كل اوپك به 25 ميليون و 647 هزار بشكه رسيد كه نسبت به سال 2019 كاهش سه ميليون و 690 هزار بشكه‌اي داشته است. البته متوسط توليد اوپك در سه ماهه‌ سال گذشته نيز تغييرات زيادي داشته كه هر چند اين تغييرات مي‌تواند نشات گرفته از كاهش توليد باشد، اما قرنطينه‌ها و محدوديت‌هاي متوالي به خصوص براي كشورهاي اروپايي، قيمت و ميزان فروش را نيز دگرگون كرده است؛ در سه ماهه دوم سال 2020 توليد روزانه اوپك به‌طور متوسط 25 ميليون و 576 هزار بشكه بوده كه در سه ماهه سوم و چهارم به ترتيب به 23 ميليون و 848 و 24 ميليون و 945 هزار بشكه رسيد. هر چند آمارها نشان مي‌دهد كه در ماه‌هاي نوامبر و دسامبر و با انتشار گزارش‌هاي بانك جهاني و صندوق بين‌المللي پول از بهبود رشد اقتصادي جهان در ماه‌هاي پاياني 2020 و سال جاري، توليد اوپك نيز افزايش نسبي پيدا كرده است؛به گونه‌اي كه توليد از 24 ميليون و 394 هزار بشكه در روز در ماه اكتبر به 25 ميليون و 362 هزار بشكه در ماه دسامبر رسيد. بر اساس اين گزارش تقاضا براي نفت اوپك 22 ميليون و 200 هزار بشكه در روز بوده كه نسبت به سال 2019 حدود 7 ميليون بشكه كاهش يافته است. اوپك پيش‌بيني كرده در سال 2021 تقاضا براي نفت به 27 ميليون و 200 هزار بشكه در روز برسد كه به معني افزايش 5 ميليون بشكه‌اي تقاضاي نفت نسبت به سال 2020 است. نكته ديگر در اين گزارش كاهش روزانه حدود 10 ميليون بشكه‌اي تقاضاي نفت طي سال‌هاي 2019 و 2020 است. به گونه‌اي كه تقاضا از 99 ميليون و 760 هزار بشكه به 90 ميليون و 10 هزار بشكه در سال گذشته رسيد. 

تاثير واكسيناسيون در پيش‌بيني اوپك
بيشترين كاهش تقاضا براي نفت در سه ماهه دوم سال گذشته ميلادي رقم خورد؛ به گونه‌اي كه تقاضا به سطح بي‌سابقه 82 ميليون و 550 هزار بشكه‌اي در روز رسيد. هر چند اين كاهش در تقاضا به دليل قرنطينه‌هاي اجباري كشورهاي اروپايي و امريكا و البته افزايش شمار مبتلايان و فوتي‌ها گزارش شده است. در سه ماهه سوم و با توجه به كنترل و مديريت كرونا، برخي كشورها ظرفيت‌هاي توليدي خود را افزايش دادند. هر چند به سطح پيش از شيوع كرونا نرسيده اما افزايش تقاضا به اندازه 8 ميليون و 400 هزار بشكه در روز نشان از تلاش اقتصادها براي بازگشت به توليد و افزايش رشد اقتصادي است. گفتني است كه 63 ميليون و 530 هزار بشكه از تقاضاي كل نفت در سال گذشته ميلادي را غيراوپكي‌ها به بازار عرضه كردند. بر اساس اين گزارش اوپك پيش‌بيني كرده كه در سال جاري ميلادي تقاضا براي نفت به 95 ميليون و 910 هزار بشكه در روز برسد كه نسبت به سال گذشته ميلادي افزايشي در حدود 6 ميليون بشكه‌اي خواهد بود. همچنين اين گزارش پيش‌بيني مي‌كند كه در سه ماهه اول و دوم سال جاري تقاضا براي نفت بين 200 تا 500 هزار بشكه در روز افزايش يابد. نكته ديگر در اين برآوردها، افزايش سطح تقاضا براي نفت به 97 ميليون و 380 هزار بشكه در سه ماهه چهارم سال جاري ميلادي است. به نظر مي‌رسد مهم‌ترين متغير براي اين پيش‌بيني كه فاصله‌اي حدود 4 ميليون بشكه‌اي نسبت به مدت مشابه سال 2020 دارد، واكسيناسيون سراسري و مصونيت از كرونا باشد.