پيروزي 30 بر صفر اصولگرايان در انتخابات يازدهمين دوره مجلس در تهران آن هم در جريان انتخاباتي درونگروهي و با گستردهترين ردصلاحيت ثبتشده در تاريخ جمهوري اسلامي، سبب شد تا بسياري از دنبالكنندگان سپهر سياست ايران، چشمانتظار تغييرات گسترده در قوه مقننه باشند. علي لاريجاني از ابتداي مجلس هشتم تا پايان مجلس دهم كرسي رياست پارلمان ايران را در اختيار داشت و تقريبا يكايك چهرههاي فعال در قوه مقننه، از نزديكان و همفكران او و البته عمدتا از اصولگرايان بودند؛ بهطوريكه حضور اصلاحطلبان و اميديها در پارلمان دهم نيز نتوانست تغيير چشمگيري در چينش مهرههاي پارلمان ايجاد كند اما نه محمدباقر قاليباف و نه ساير ياران تازهواردش به ساختمان هرميشكل ميدان بهارستان چون محمدرضا عارف و دوستانش بودند و نه چون سدي مقابل پايشان براي ايجاد تغيير در چينش نيروها در پارلمان وجود داشت، پس اتوبوسها يك به يك از راه رسيدند و قاليباف پس از انتخابش به عنوان رييس مجلس يازدهم، يكي پس از ديگري به انتصاب چهرههاي نزديك به خود بهعنوان مشاور و دستيارانش در مجلس پرداخت؛ انتصاباتي كه همچنان نيز ادامه دارد و گاه و بيگاه به دور از چشم اصحاب رسانه، محقق ميشود اما آنچه انتصابهاي قاليباف را از ساير روساي قوا متمايز ميكرد، تعدد چهرههاي رسانهاي بود؛ رويكردي كه اگر در روزهاي ابتدايي نقطه قوت او در بهشمار ميرفت، حالا ميتواند نقطه ضعف رييس مجلس به شمار آيد.
همه مردان رسانهاي «رييس»
تيم محمدباقر قاليباف به عنوان رييس مجلس و يكي از نامزدهاي بالقوه انتخابات سيزدهمين دوره رياستجمهوري ايران، اين روزها و با گذشت حدود 7 ماه از حضورش در پارلمان كاملتر از گذشته شده است. حضور همزمان 5 چهره و فعال رسانهاي در ميان منصوبان قاليباف ازجمله مواردي است كه كمتر در مجالس گذشته ايران و حداقل در دوران رياست علي لاريجاني بر پارلمان سابقه داشته است. جالب آنكه رييس فعلي قوه مقننه در شرايطي با تعدد چهرههاي رسانهاي مواجه است كه حسن روحاني پس از حدود 7 سال و نزديكي به پايان دولتش، هرگز نتوانست تيم رسانهاي يكدست و قدرتمندي را كنار خود بسيج كند و همواره از اين نظر هدف انتقاد بود و از اين نكته، به عنوان نقطه ضعف او ياد ميشد. احتمالا قاليباف با اشراف به همين نقطه ضعف با استفاده از رسانهايهاي معتمد خود و بهمنظور جلوگيري از تكرار آن در پارلمان تحت مديريتش، اقدام به انتصاب همزمان محمدسعيد احديان، مهدي محمدي، اميرابراهيم رسولي، سيد محمود رضوي و عليرضا شريفي در سمتهاي مختلف كرده است. چهرههايي كه هركدام سابقه رسانهاي خاص خود را دارند و ميتوانند قاليباف را در جهت نيل به اهدافش در بهارستان و شايد پاستور، ياري كنند.
نفر اول كيست؟
عده و عده رسانهايها كه زياد شود، ساختاري كه براي فعاليت نظاممند آنان وجود نداشته باشد، طبيعتا هم موازيكاريها افزايش خواهد يافت و هم اين سوال ايجاد ميشود كه نفر اول اين فهرست به نسبت بلند ياران رسانهاي قاليباف در مجلس چه كسي خواهد بود. اگر قرار بر پايبندي بيقيد و شرط به اساسنامه و قوانين باشد، بايد «عليرضا شريفي»، مديركل فرهنگي و روابط عمومي مجلس را نفر اول و نوك هرم ياران رسانهاي قاليباف در مجلس دانست. اداره اخبار مجلس به عنوان نهاد اصلي و رسمي پارلمان در مسير ارتباط با رسانههاي ايراني و خارجي، زير نظر «شريفي» فعاليت ميكند و همين مساله ميتواند نقش رسانهاي او در پارلمان را پررنگتر از ساير چهرههاي يادشده كند اما در پارلماني كه پايبندي تمامعيار به متون قوانين چندان برايش در اولويت نيست، نبايد انتظار ايستادگي مديركل فرهنگي مجلس در نوك هرم ياران رسانهاي قاليباف را داشت. واقعيت آن است كه اگر رييس مجلس قصد واگذاري كرسي رياست تيم رسانهاياش را به «شريفي» داشت، مديرعامل روزنامه خراسان را با تشكيل يك كرسي جديد، به پارلمان نميآورد. محمدسعيد احديان اين روزها در شرايطي به عنوان دستيار سياسي و رسانهاي رييس مجلس مشغول فعاليت است كه حداقل در دوران رياست علي لاريجاني بر پارلمان، چنين مقامي وجود نداشت يا اگر هم بود، هرگز بهصورت عمومي اعلام نميشد تا مديركل فرهنگي و روابط عمومي مجلس، وجاهت خود را از دست رفته نبيند.
موازيكاري دو مدعي
ناگفته پيداست كه در وضعيت امروز پارلمان، هم شريفي و هم احديان خود را نفر اول تيم رسانهاي رييس مجلس ميدانند و آنچه در چنين شرايطي طبيعي است، بروز برخي موازيكاريها و البته رقابتهاست؛ آنهم شكل نامحسوس و در خفا. يكي از اولين نشانههاي وجود اختلاف در تيم رسانهاي قاليباف شايد با انتصاب سردبير جديد خبرگزاري «خانه ملت» به عنوان خبرگزاري رييس مجلس صورت گرفت. دوازدهم شهريورماه خبر انتصاب اميرحسين يزدانپناه، دبير سياسي سابق روزنامه خراسان، تحت مديريت احديان به عنوان سردبير خبرگزاري «خانه ملت» منتشر شد. شنيدههاي «اعتماد» حاكي از آن است كه يزدانپناه ازجمله چهرههايي است كه با خواست دستيار سياسي و رسانهاي فعلي مجلس پا به خبرگزاري «خانه ملت» گذاشت تا اين خبرگزاري دقيقا در مسيري حركت كند كه خواست قاليباف و يارانش است؛ حال آنكه براساس قانون، خبرگزاري «خانه ملت» زير نظر مدير كل فرهنگي مجلس است و طبيعتا انتصاب سردبير آن نيز ازجمله حقوق شريفي به شمار ميرود. همين ناكامي و البته سلسلهاتفاقات رخداده در پارلمان افزايش قدرت احديان، سبب شده تا زمزمههاي مبني بر نارضايتي شريفي از حضورش در مجلس به گوش برسد، زمزمههايي كه بعيد نيست منجر به خداحافظي زودهنگام شريفي از پارلمان را فراهم آورد.
ماجراهاي اداره اخبار
ماجراي گاف رسانهاي قاليباف در پيام تسليتش براي مصباحيزدي و اعلام او به عنوان نماينده ادوار مجلس از ديگر نمونههاي ايجاد ضعف در تيم رسانهاي قاليباف است اما اين همه ماجرا نيست. شريفي كه همين چندي پيش و با اصرار منتخبان مجلس در هياتمديره خبرگزاري رسمي پارلمان تا مرز واگذاري رياست «خانه ملت» نيز پيش رفت اما با ايستادگي منصوبان قاليباف در ساختار اين خبرگزاري ايجاد نشد، در طول مدت حضورش در مجلس چندباري عزم ايجاد تغيير در «اداره اخبار» مجلس و رييس آن را كرده ولي ناكام ماند اما در نهايت موفق به تحقق اين مهم شد. يكي از آخرين تلاشهاي جدي اما ناكام «شريفي» به همين چند وقت پيش برميگردد؛ زماني كه ماجراي حضور يكي از مديران خبرگزاري تسنيم در پارلمان جدي شده بود. مديركل فرهنگي مجلس تقريبا هر اقدامي را كه از دستش بر ميآمد، براي حضور او در پارلمان و انتصابش به عنوان رييس اداره اخبار مجلس، انجام داد و همهچيز نهايي شده بود تا اينكه در آخرين دقايق مانعي بر سر راه اين انتصاب ايجاد شد؛ مانعي كه بزرگياش آنقدر بود كه اين انتصاب به كلي منتفي شود. اين ناكامي اما عاملي براي تداوم فعاليت محمود صادقيان در قامت رييس اداره اخبار مجلس نشد و او هفته گذشته از اين مقام كنار گذاشته شد. اينكه جايگزين او كيست، تا لحظه نگارش اين گزارش پرسشي است بيپاسخ ولي خداحافظي همراه با دلخوري صادقيان از اداره اخبار مجلس قطعي شده و بايد منتظر ماند و ديد در هفته جاري چه كسي به عنوان جانشين صادقيان انتخاب خواهد شد.
چرا احديان؟!
سوال آن است كه قاليباف چرا بايد نوك هرم ياران رسانهاي خود را در اختيار محمدسعيد احديان قرار دهد و موجبات نارضايتي نسبي شريفي را فراهم آورد؟ فراموش نكنيد كه احديان برخلاف شريفي كه در دوران شهرداري قاليباف در تهران همراه او بود، نهتنها در زمره ياران رييس فعلي مجلس به شمار نميرفت، بلكه حداقل در زمينه سياست خارجي موضعي 180 درجه مخالف با قاليباف اتخاذ كرد. احديان در روزهاي انعقاد توافق برجام، جزو حاميان اين توافق به شمار ميرفت و روزنامه خراسان را به تريبون مدافعان برجام تبديل كرد. اقدامي كه باتوجه به رابطه خانوادگي احديان با برخي بزرگان نظام و البته هسته مركزي قدرت در جمهوري اسلامي، از سوي ناظران به عنوان حمايت بخشي از حاكميت و دفتر رهبر انقلاب از توافق برجام تفسير شد. احديان البته در روزهاي بدعهدي امريكا و خروج اين كشور از توافق هستهاي، با انتقادات تند و تيز اصولگرايان و رسانههايشان مواجه شد ولي رابطهاش با قاليباف هرگز شكرآب نشد چنانكه او پس از انتصاب به عنوان دستيار سياسي و رسانهاي رييس مجلس، به عنوان دبيركل حزب پيشرفت و عدالت، حزب محمدباقر قاليباف انتخاب شد تا عملا يكي از نزديكترين چهرهها به رييس قوه مقننه به شمار آيد. آنقدر نزديك كه يكايك خبرهاي مهم پارلمان از فيلتر او عبور ميكند چنانكه بدون خواست او، خبر انتصاب مشاوران قاليباف نيز رسانهاي نميشود. شنيدههاي «اعتماد» حاكي از آن است كه اقدامات و برنامههاي قاليباف براي حضور در انتخابات رياستجمهوري نيز با مديريت احديان حركت ميكند چنانكه تيم حضوريافته در ساختمان مشروطه نيز با او هماهنگ است.
تيم انتخاباتمحور
سيدمحمود رضوي يكي ديگر از مشاوران قاليباف و اعضاي تيم رسانهاي او به شمار ميرود. رضوي پيش از انتخاب قاليباف به عنوان رييس مجلس و در جريان جدال قدرت اصولگرايان، پشت رييس قوه مقننه ايستاد و درنهايت نيز مزد خود را گرفت و به عنوان مشاور فرهنگي رييس قوه مقننه منصوب شد. رضوي برخلاف شريفي و احديان هرگز وارد جدال قدرت در تيم رسانهاي قاليباف نشد بلكه از ابتدا برنامهمحور عمل كرد. نقش او به توييتهاي حمايتياش از قاليباف و زد و خوردهاي رسانهاياش با دولتيها محدود شده بود تا اينكه 22 شهريورماه در روزنامه اعتماد از سفر 150 نفر قاليباف به خوزستان و حضور يك تيم مستندساز در جريان اين سفر نوشتيم. اين تيم 4 نفره كه مستقيما زير نظر رضوي فعاليت كرده و خارج از پارلمان ساكن است، وظيفه داشت روياي خاص و ناديده سفر رييس مجلس را ثبت و ضبط كند اما با پايان اين سفر، كارشان پايان نيافت. براساس شنيدههاي روزنامه اعتماد، اين تيم مستندساز جزو ثابتي از تيم سفرهاي نظارتي قاليباف به شمار ميروند. اين تيم مجموعا از 5 چهره تشكيل شده كه با هماهنگي مشاور فرهنگي رييس مجلس، مشغول فعاليت است؛ وظايفي كه در صورت حضور قاليباف در انتخابات رياستجمهوري، به خوبي نتيجه اقداماتشان نمايان خواهد شد.
يك ساكت، يك خنثي
اميرابراهيم رسولي از ديگر رسانهايهاي تيم قاليباف است. او بيش از آنكه نيروي قاليباف به شمار آيد، در زمره ياران حداد عادل قرار ميگيرد كه با آغاز مجلس يازدهم به عنوان مشاور رييس قوه مقننه و مديركل هياترييسه پارلمان منصوب شد. اهميت مقام او آنجاست كه قانونا، رسولي تنها چهرهاي است كه نماينده مجلس به شمار نميرود اما در جلسات هياترييسه حضور پيدا ميكند. نكته جالب درباره رسولي عدم حضور در جدالهاي خاموش تيم رسانهاي قاليباف است؛ با اين حال او گاه و بيگاه به ايستادگي مقابل دولتيها پرداخته تا انگ انفعال به او نچسبد. مهدي محمدي هم ديگر رسانهاي تيم قاليباف است. او مشاور راهبردي رييس مجلس به شمار ميرود اما اين روزها هم ساكت است و هم تا حدودي خنثي. شنيدههاي «اعتماد» حاكي از آن است كه در صورت ورود قاليباف به انتخابات رياستجمهوري محمدي ميتواند نقشي راهبردي در مناظرات مربوط به سياست خارجي ايفا كند ولي فعلا در پارلمان ترجيح داده دور از چشم باشد و در سكوت روزگار بگذراند.
بازوي رسانهاي تيم رسانهاي
احديان و روزنامه «خراسان»، شريفي «خانه ملت»، رسولي و ماهنامه و پايگاه خبري «نماينده»، رضوي و ارتباط حسنه با «خبرگزاري فارس» و ساير پايگاههاي خبري اصولگرايان، سبب شده تا دست رسانهاي تيم قاليباف براي فعاليت خبري و ايجاد پروپاگاندا باز باشد چنانكه بارها و بارها در جريان سفرهاي نظارتي - انتخاباتي رييس مجلس، به خوبي شاهد تحقق اين مساله بودهايم ولي يك خبرگزاري در اين ميان نقشي حياتيتر از ساير چهرهها ايفا ميكند. همين چندي پيش نشست خبري بابك نگاهداري، يكي از نزديكترين ياران قاليباف در مجلس در خبرگزاري «تسنيم» و بدون حضور روزنامههاي منتقد رييس قوه مقننه برگزار شد؛ نشستي كه در جريان آن نگاهداري به تشريح عملكرد 6 ماهه نمايندگان پرداخت. اين مهم در كنار تلاشهاي قابل تامل مديركل فرهنگي مجلس براي انتصاب يكي از مديران اين خبرگزاري به عنوان «رييس اداره اخبار» پارلمان و البته نوع مواجهه «تسنيم» با اقدامات و طرحهاي نمايندگان، حاكي از آن است كه اين خبرگزاري نقش ويژهاي در بازي رسانهاي تيم رسانهاي قاليباف دارد. خبرگزاري «فارس» به عنوان رقيب «تسنيم» در بسياري از موارد خط خاص خود را در پيش ميگيرد و نزديكيهاي خاصي نيز به پايداريها و البته عليرضا زاكاني به عنوان بزرگترين منتقدان درون پارلماني قاليباف دارد؛ از اين رو «تسنيم» جايگاه ويژهتري در ميان قاليبافيون پيدا كرده هرچند كه روزنامه «رسالت» نيز در اين ميان گاه و بيگاه اقداماتي را انجام ميدهد. همه اين موارد در كنار هم حاكي از آن است كه قاليباف حالا با تعدد ياران رسانهاياش با نقطه ضعفي برخاسته از نقطه قوت خويش مواجه است و هيچ بعيد نيست اين نقطه ضعف با حضور در انتخابات رياستجمهوري، به سلاحي عليه خود او تبديل شود.
محمد سعيد احديان
او نفر اول تيم رسانهاي محمدباقر قاليباف در مجلس است به طوري كه بسياري از پرسشهاي مرتبط با عملكرد پارلمان، پاسخش به او ختم ميشود. احديان اين روزها در شرايطي انتقاداتي را به حسن روحاني و دولتش وارد ميكند كه روزگاري در زمره جديترين موافقان توافق هستهاي قرار داشت. اين روزها بسياري از اخبار مهم پارلمان از فيلتر او عبور ميكند و همزمان شنيدهها حاكي از نقشآفريني جدي احديان در مقوله ورود قاليباف به انتخابات رياستجمهوري است.
مشاور سياسي و رسانهاي رييس مجلس
عليرضا شريفي
اگر قرار بر اتكا تمام و كمال به قوانين و پروتكلهاي پارلمان باشد، شريفي با توجه به حضور در اداره كل فرهنگي مجلس شوراي اسلامي نفر اول تيم رسانهاي قاليباف خواهد بود ولي با توجه به حضور احديان در مجلس آن هم در سمتي كه تا پيش از اين و حداقل در مجلس دهم وجود خارجي نداشت، سبب شده او در تلاش براي رسيدن به جايگاه نخست باشد. تلاشي كه عزل رييس اداره اخبار مجلس احتمالا يكي از نمودهاي خارجي آن خواهد بود.
مديركل فرهنگي مجلس
سيد محمود رضوي
پيش از آنكه به عنوان مشاور قاليباف انتخاب شود، بهعنوان تهيهكننده سينما و از چهرههاي فرهنگي محبوب اصولگرايان بهشمار ميرفت ولي پس از انتخابات مجلس يازدهم به يكي از حاميان سرسخت قاليباف تبديل شد. دفاعي كه پس از انتصاب به عنوان مشاور رييس مجلس با جديت به مراتب بيشتري ادامه يافت. او حالا وظيفه ثبت و ضبط سفرهاي به اصطلاح نظارتي قاليباف را برعهده دارد و با تيم مستندسازي خارج از پارلمان، تلاش ميكند محتواي لازم براي حضور احتمالي قاليباف در انتخابات رياستجمهوري را فراهم آورد.
مشاور فرهنگي رييس مجلس
اميرابراهيم رسولي
بيش از آنكه چهرهاي نزديك به قاليباف به شمار آيد، نامش با حدادعادل گره خورده است ولي اين روزها تنها فردي است كه در جلسات هيات رييسه مجلس حاضر ميشود ولي نماينده مجلس به شمار نميرود. او در ميان زد و خوردهاي دروني تيم رسانهاي قاليباف حضور پررنگي ندارد ولي شنيدهها حاكي از نارضايتياش از نوع عملكرد رسانهاي ياران قاليباف است با اين حال ترجيح ميدهد ورودي به اين جدالها نداشته باشد و در حيطه اختيارات خود عمل كند.
مديركل هيات رييسه مجلس
مهدي محمدي
نام مهدي محمدي با يادداشتها و اظهارات انتقادياش عليه تيم مذاكرهكننده دولتهاي تحت مديريت روحاني و البته توافق هستهاي موسوم به برجام گره خورده و به همين دليل ارتباطات حسنهاي با رسانههاي اصولگرايان دارد. او اين روزها نه در جدالهاي قاليبافيون در سياست داخلي ايران چندان دخالت ميكند و نه در زد و خوردهاي درونگروهي ياران رسانهاي رييس مجلس ولي شنيدهها حاكي از افزايش اقداماتش در صورت حضور رييس مجلس در انتخابات رياستجمهوري است.
مشاور راهبردي رييس مجلس