نتانياهو در دادگاه، ارتكاب فساد و رشوهخواري را منكر شد
تحقير در آستانه انتخابات
شهاب شهسواري
محاكمه بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين براي سه اتهام فساد، سوءاستفاده از قدرت و خيانت در امانت از روز گذشته، 6 هفته مانده به چهارمين انتخابات زودهنگام در سرزمينهاي اشغالي آغاز شد. روز دوشنبه، بعد از چندين بار تاخير در برگزاري جلسه دادگاه نتانياهو به دليل شيوع بيماري كرونا، عاقبت نخستوزير اسراييل در جلسه دادگاه حاضر شد تا به اتهامهاي خود پاسخ بگويد. او در طول 20دقيقه حضور در جلسه دادگاه فقط دوبار صحبت كرد، يك بار در تاييد نظر وكلايش در مورد انكار اتهامات و يك بار ديگر در تشكر از قضات دادگاه كه اجازه دادهاند زودتر از پايان جلسه، صحن را ترك كند. در حالي كه نيروهاي امنيتي در قدس اشغالي، تمامي مسيرهاي منتهي به ساختمان دادگاه منطقهاي قدس را بسته بودند، مخالفان نتانياهو با تجمع در خيابانهاي اطراف دادگاه، عليه او شعار ميدادند. بر اساس برآورد رسانهها، حدود 200نفر از مخالفان نتانياهو در نزديكي دادگاه تجمع كرده بودند. معترضان خواهان كنارهگيري نتانياهو از قدرت بودند. در برابر اما نتانياهو، روز يكشنبه با انتشار يك پيام ويديويي در شبكه اجتماعي فيسبوك از هوادارانش خواسته بود تا به دليل نگراني از شيوع بيماري كرونا براي حمايت از او در مقابل دادگاه تجمع نكنند.
نتانياهو و وكلايش تمامي اتهامهاي وارده را انكار كردند. نتانياهو و ديگر متهمان حاضر در اين محاكمه به سوءاستفاده از قدرت، دريافت رشوه و خيانت در امانت هستند. از جمله اين اتهامات مجبور كردن گروهي از رسانهها به هواداري سياسي از نخستوزير با تهديد تصويب قوانين سختگيرانه و همچنين دريافت رشوه از شركتها براي دادن قراردادهاي پرمنفعت عمراني و مخابراتي است. از جمله اتهامهاي نتانياهو بعد از آنكه در ابتداي جلسه خود را مبرا از همه اتهامات وارد شده و بيگناه اعلام كرد، از قضات دادگاه مجوز گرفت كه صحن دادگاه را ترك كند. «بوآز بنزور» دادستان اين جلسه دادگاه در واكنش به اعلام بيگناهي نتانياهو گفت: «مساله درباره قانون اساسي است، ما در برابر نقض قوانين بنيادين قرار گرفتهايم.» در ادامه ديگر متهمان و شركاي جرم نتانياهو در پروندههاي فساد از جمله «شائول اِلوويچ» مالك موسسه رسانهاي بِزِك، «آيريس الوويچ» همسر وي و «آرنون موزس» صاحب امتياز نشريه يديعوت آحارونوت، براي ارايه دفاعيات خود فراخوانده شدند. به نوشته رسانههاي اسراييلي، تمامي متهمان ديگر نيز مانند نتانياهو، اتهامات وارده را رد كردند.
نخستوزير رژيم اشغالگر مجموعا 20دقيقه در محل محاكمه باقي ماند و بقيه جلسه محاكمه بدون حضور او برگزار شد. او نه قبل و نه بعد از شركت در جلسه دادگاه، حاضر به پاسخگويي به خبرنگاران نشد. نتانياهو، نخستين نخستوزير رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين است كه در طول دوران صدارتش محاكمه ميشود. پيش از او ايهود اولمرت، پيش از صدور رسمي كيفرخواست در دادگاه عليه خودش از مقام خود استعفا داده بود، اما نتانياهو كه فروردين ماه بايد براي چهارمين بار در دو سال گذشته در انتخابات سراسري شانس خود را براي استمرار قدرت بيازمايد، حاضر به كنارهگيري از مقام نخستوزيري نشد. نتانياهو اميدوار بود كه با استفاده از اكثريت شكننده نمايندگان هوادار خود در كنست بتواند به عنوان نخستوزير از رسيدگي به پروندههاي قضايي مصونيت دريافت كند، اما با برگزاري چندين باره انتخابات، او هر بار براي به دست آوردن اكثريت مطلق آرا در كنست با مشكل مواجه شد. 6هفته مانده به برگزاري انتخابات جديد، حزب ليكود به رهبري نتانياهو همچنان در نظرسنجيها پيشتاز است و ميتواند تعداد كرسيهاي بيشتري نسبت به رقبا كسب كند، اما اين پيشتازي براي كسب اكثريت كرسيهاي كنست كافي نيست، علاوه بر اينكه در انتخابات پيشرو، نتانياهو بايد با رقباي تازهاي دست و پنجه نرم كند كه تا پيش از اين از همحزبيهايش محسوب ميشدند. نتانياهو علاوه بر اتهامهاي قضايي، از سوي منتقدانش به سوءمديريت در دوران شيوع بيماري كرونا متهم شده است. به نوشته رسانهها با وجود واكسيناسيون 9ميليون ساكن يهودي سرزمينهاي اشغالي در هفتههاي گذشته، همچنان تعداد مرگ و مير از بيماري كرونا در ميان اسراييليها به شدت بالاست، به اضافه اينكه مشكلات اقتصادي ناشي از شيوع ويروس و محدوديتهاي مشاغل و تعطيليها هم فشار بيشتري به اقتصاد اين رژيم وارد كرده است.
گاييل تالشير، استاد علوم سياسي در دانشگاه عبري اورشليم به واشنگتنپست ميگويد: «اينكه نتانياهو مجبور شد بر خلاف هميشه به جاي نشستن مقابل پرچم اسراييل در مقام قدرت در صندلي متهم در دادگاه بنشيند رويدادي تحقيرآميز براي او بود. اما او براي اينكه شرايط را كماهميت جلوه دهد، بدون همراهي همسر و خانوادهاش و سياستمداران وفادار و وزرا به صحن دادگاه آمد.» نتانياهو، بر خلاف گذشته كه هر بار در آستانه مطرح شدن جلسات بازجويي و صدور كيفرخواست، به شدت به نحوه رسيدگي به پرونده اعتراض و اتهامات خود را سياسي توصيف ميكرد در طول هفتههاي گذشته، عمدتا در برابر اتهامهاي وارده سكوت كرده و چيزي در مورد اين دادگاه نگفته است.
دادگاه هنوز اعلام نكرده است كه جلسه بعدي چه زماني برگزار خواهد شد. جلسه نخست دادگاه كه مرحله تفهيم اتهام و دريافت اظهارات اوليه متهمان بود، 4ساعت بعد از آنكه نتانياهو جلسه را ترك كرد، ادامه يافت. قضات دادگاه قرار است در طول روزهاي آينده اعلام كنند كه چه زماني جلسه بعدي دادگاه را برگزار ميكنند و آيا جلسات رسيدگي محتوايي به كيفرخواست بعد از انتخابات 3فروردين برگزار ميشود يا اينكه پيش از آن. ياريو لاوين، رييس پارلمان از هواداران نتانياهو، از دادستانها خواسته است كه فرآيند رسيدگي به پرونده را تا بعد از انتخابات كنست به تاخير بيندازند، چراكه به گفته او ادامه جلسات دادگاه پيش از انتخابات به منزله «دخالت علني در انتخابات» محسوب ميشود. همچنين دادگاه بايد در مورد ضرورت حضور نتانياهو در همه جلسات دادگاه نيز تصميمگيري كند. به گفته دادستانها برنامه برگزاري جلسات دادگاه 3جلسه در هفته و هر كدام به مدت چندين ساعت خواهد بود. دادستان درخواست دعوت از 338شاهد را به دادگاه داده است كه همين امر باعث طولانيتر شدن جلسات دادگاه خواهد شد. روزنامه اسراييل هيوم كه از مهمترين رسانههاي حامي نتانياهو محسوب ميشود، با تمسخر تعداد شاهدان پرونده نوشته بود: «با اين تعداد آدم ميشود فيلم بنهور را بازسازي كرد.» نويسنده اين روزنامه فرآيند رسيدگي به اتهامهاي نتانياهو را «يك نمايش شبهحقوقي براي ارضاي افكار عمومي» توصيف كرده است.