«جامعه مدني و كرونا: تجربه جهاني»
ضرورت مشاركت همگاني
مجيد بيگلر
سعيد مدني قهفرخي، از معدود جامعهشناسان فعال و پرانرژي ايراني است كه به طور مستمر و پيگيرانه به مسائل اجتماعي جاري ميپردازد و با رويكردي تجربي و مبتني بر دادهها و اطلاعات عيني، معضلات و مشكلات روز را دنبال ميكند و نسبت به آنها واكنش نشان ميدهد. او در مواجهه با كرونا نيز بيكار ننشسته و پژوهشي گسترده و كاربردي ارايه كرده است كه اخيرا در قالب كتاب «جامعه مدني و كرونا: تجربه جهاني» از سوي نشر پارسه منتشر شده است. اين كتاب ماحصل پژوهشي است تحت عنوان بررسي تجارب سازمانهاي اجتماعي جامعه مدني در مقابل با بحران همهگيري كرونا ويروسها در سطح جهان كه با حمايت موسسه نيكوكاري دكتر مجتبي معين انجام شده و هدف از آن شناخت تجارب، چالشها و راهكارهاي سازمانهاي جامعه مدني در مقابله با بيماريهاي همهگير در سطح جهاني است. فصل اول كتاب به ارايه تعاريفي كاربردي از مفاهيم مورد استفاده در اين تحقيق- كتاب يعني جامعه مدني، سازمان مردمنهاد، سازمان جماعتمحور، سازمان ايمانمحور، سازمان غيرانتفاعي، سازمان خيريه، اپيدمي (همهگيري) و پاندمي (دنياگيري) اختصاص دارد. فصل دوم تجارب جامعه مدني در همهگيريها و دنياگيريها در جوامع مختلف مثل چين، هنگكنگ، تايوان، امريكا، كانادا و پرتغال و الگوي مورد استفاده آنها گزارش و بررسي ميشود. فصل سوم كتاب مشاركت جامعه مدني براي مقابله با اپيدمي و پاندمي نام دارد. در اين فصل از ضرورت مشاركت جامعه مدني براي مقابله با همهگيريها و عوامل موثر در نقش سازمانهاي مردمنهاد و رابطه جامعه مدني و دولت در همهگيريها بحث ميشود. موانع و چالشهاي مشاركت جامعه مدني در ايران عنوان فصل چهارم است، اين مشكلات عبارتند از: 1. فقدان منابع كافي، 2. ذهنيت دولتمردان، 3. سياستها و برنامههاي دولتها و 4. چالشهاي جامعه مدني. در نهايت كتاب با فصلي با عنوان توصيهها به پايان ميرسد. قرنطينه، كنترل و نظارت بر سفرها، دسترسي به اطلاعات، مراقبتها، كالاها و خدمات پيشگيرانه، اعلام وضعيت اضطراري، در دسترس بودن و قدرت خريد خدمات سلامت، همكاري و همياري بينالمللي، حفاظت از كاركنان و داوطلبان ارايهدهنده خدمات سلامت، امنيت اجتماعي و حقوق كارگران، جلوگيري از انگزني و تبعيض و ... برخي از راهكارها و پيشنهادهايي است كه تاكنون براي مقابله با كرونا ارايه شده و در فصل پاياني درباره هر يك بحث ميشود. آشنايي با تجربه ساير كشورها در مواجهه با كرونا و ارايه راهكارهاي عملي از مزاياي كتاب حاضر است. سعيد مدني در اين تحقيق با استناد به تجربههاي عملي نشان ميدهد كه براي مقابله با كرونا، اتكاي صرف به دولتها ثمربخش نيست و تنها با مشاركت همه مردم از خلال جامعه مدني و سازمانهاي مردمنهاد است كه ميتوان به نحو موثر و درازمدت بر اين بحران غلبه كرد.