گفت‌وگوي «اعتماد» با نايب‌رييس كميسيون امنيت ملي مجلس دهم:
نفوذ و خلأ امنيتي در وقوع حادثه نطنز روشن است
محمدجواد جمالي نوبندگاني كه دوره دهم مجلس را در قامت نايب‌رييس كميسيون امنيت به پايان رساند، معتقد است كه تحليل حادثه نطنز از ابعادي مختلف محل تامل است و به هر روي بر روند مذاكرات وين تاثيري منفي خواهد داشت.
آقاي جمالي نوبندگاني درپي بروز حادثه‌اي در تاسيسات هسته‌اي نطنز كه به فاصله‌اي اندك پس از روز ملي صنعت هسته‌اي و كمتر از يك سال پس از حادثه قبلي در اين تاسيسات رقم خورد، اعلام شد كه عامل بروز اين حادثه شناسايي شده است. باتوجه به اينكه هم‌اكنون مذاكرات برجامي در وين نيز به نحوي در جريان است، تحليل‌تان از اين حادثه چيست؟
نكته نخست در تحليل اين حادثه همين بحث زمان وقوع آن است و همان‌طور كه شما به قرابت زماني اين حادثه با چند رويداد مهم اشاره كرديد، بايد به اين مساله توجه داشته باشيم. انجام اين عمليات در شرايط كنوني كه در سالگرد جشن هسته‌اي قرار داريم و نيز شرايطي كه مصادف است با مذاكرات وين و نيز درگيري‌هايي كه هم در درياي عمان و هم درياي سرخ ميان ايران و رژيم صهيونيستي صورت گرفت و كشتي‌هاي دو طرف آسيب ديدند، از اين جهت بايد مدنظر باشد. همچنين همزماني سفر مقام‌هاي امريكايي به بيت‌المقدس موضوع ديگري است كه در تحليل حادثه نطنز محل تامل است و واقعيت آن است كه هر كدام از اين حوادث و رويدادها و مواردي از اين دست، پيام خاصي در تحليل اين موضوع دارند.
مشخصا با تمركز بر بحث مذاكرات وين، اين موضوع را چطور تحليل مي‌كنيد؟
ببينيد در حال حاضر رژيم صهيونيستي به عنوان مهم‌ترين مخالف برجام در تلاش است كه به اروپا اعلام كند كه از دستيابي به تفاهم و امضاي هرگونه توافق با جمهوري اسلامي خودداري كنند يا دست‌كم درصورت امضاي تفاهم و توافق با ايران، به نحوي عمل شود كه اهداف و مقاصد اسراييلي‌ها نيز محقق شود. همان‌طور كه برخي دولت‌هاي عربي چنين راهبردي را در تعاملات‌شان با قدرت‌هاي اروپايي دنبال مي‌كنند. از طرفي دشوار است كه باور كنيم دستگاه‌هاي امنيتي و اطلاعتي امريكا از اتفاقي كه در نطنز رخ داد، بي‌خبر باشند. فراموش نكنيم كه يك مساله مهم اين است كه افزايش غني‌سازي كه در چارچوب برجام دنبال شد، قدرت چانه‌زني جمهوري را بالا برده و طرفين مقابل در برجام و همچنين امريكا و اسراييل مي‌دانستند كه اين مساله تا چه ميزان در مذاكرات برجامي حائز اهميت است تا جايي كه حتي همين بازگشتن يا كشانده شدن‌شان به ميز مذاكره تاحدودي ناشي از همين سياست جمهوري اسلامي بوده و آنان نيز واقف بوده و هستند كه جمهوري اسلامي از اين طريق در حال تعيين شرط است. به همين دليل سعي كردند تا با توقف روند افزايش غني‌سازي، به نحوي قدرت چانه‌زني ايران را كاهش دهند.
تحليل‌تان درباره آثار اين حادثه در مسائل و مناسبات داخلي ايران چيست؟
به هر حال بحث جنگ رواني نيز مطرح است و در تحليل اين حادثه از اين منظر بايد توجه داشته باشيم كه راهبرد امريكا و اسراييل انتقال نوعي ناكارآمدي در جمهوري اسلامي به افكار عمومي است. بحث اقتصاد نيز موضوع مهم ديگري است كه از اين رهگذر بايد موردتوجه باشد؛ چه آنكه هرگونه القاي ناامني در نحوه تعاملات اقتصادي ايران موثر است. ضمن آنكه راهبرد ديگري اسراييل و امريكا شرطي كردن اقتصاد ايران به خصوص بازار بورس و ارز است. اختلاف جناح‌هاي سياسي درمورد نحوه برخورد با اقدامات رژيم صهيونيستي و اختلافاتي كه در بحث مذاكرات وين بروز كرده، قطعا مدنظر امريكايي‌ها و اسراييلي‌ها بوده و هست. نكته‌اي كه لازم است همين‌جا مورد اشاره قرار گيرد اين است كه جمهوري اسلامي بايد به شدت به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي فشار بياورد، چراكه ممكن است بازرسان و ناظران آژانس، آگاهانه يا نا‌آگانه اطلاعاتي را به رژيم صهيونيستي داده باشند.
اما شايد يكي از مهم‌ترين مباحث در تحليل اين حادثه، همان بحث خلأ امنيتي باشد. چنان‌كه گفته شد عامل بروز حادثه نيز شناسايي شده است.
به همان اندازه كه بحث امنيت مناطق هسته‌اي حائز اهميت است و كشورهاي مقابل به اين مسائل توجه دارند، بحث نفوذ و مسائل امنيتي نيز محل بحث است و حتي بيش از اين ازسوي طرفين مقابل و حتي كشورهاي ثالث موردتوجه قرار دارد.آنان طبيعتا سعي مي‌كنند با نفوذ و فعاليت‌هاي جاسوسي به ما ضربه بزنند؛ ضمن آنكه باتوجه به نوع انجام عمليات اخير و اينكه اين حادثه به فاصله كمتر از يك سال نسبت به حادثه پيشين در نطنز رخ داده و نيز مسائلي كه درباره اهميت زمان بروز حادثه اشاره شد، مي‌تواند دلايلي روشن بر اين تئوري باشد كه نفوذي رخ داده است. شخصا حتي معتقدم كه فارغ از بحث حمله سايبري، حتي احتمال اينكه تخريب فيزيكي رخ داده باشد هم منتفي نيست. به هر روي اما بحث نفوذ، چه به صورت سايبري و چه غيرسايبري بايد مورد توجه باشد. ممكن است در فضاي جمهوري اسلامي نفوذي صورت گرفته باشد. ضمن آنكه به تازگي تصاويري از راهروهاي اين تاسيسات در يكي از رسانه‌هاي رژيم صهيونيستي نيز به نمايش درآمده و درنتيجه نياز است كه همه مسوولان به فكر چاره باشند. البته موضع‌گيري‌ها بايد علاوه قاطعيت، دقيق و كارشناسي نيز باشد و به نحوي عمل شود كه هزينه‌ها افزايش نيابد، چراكه اين يكي از شيوه‌هاي هميشگي سيستم امنيتي و جاسوسي رژيم صهيونيستي است كه سعي مي‌كند با تحريك احساسات، به رقباي خود ضربه بزند. آنان درست در سالگرد روز صنعت هسته‌اي دست به اين اقدام زدند و اين نشان از آن دارد كه عامل اين حادثه سعي در القاي پيام‌هاي چندگانه بوده است.
و در پايان بحث مذاكرات وين؛ به نظر شما تاثير اين حادثه در ادامه مذاكرات چه خواهد بود؟
اين اقدام قطعا به مذاكرات آسيب خواهد زد؛ چراكه به هر حال ديوار بي‌اعتمادي را ميان ايران و طرفين مقابل بلندتر مي‌كند. اخيرا هايكو ماس موضع‌گيري محتاط داشته و به جاي محكوم كردن حادثه، صرفا گفته كه سازنده نبوده است. همين‌طور آژانس آن‌طور كه بايد اعلام موضع نكرده است. اما آنچه مسلم است خالي كردن دست ايران به لحاظ غني‌سازي و هم افزايش اختلافات جهت ضربه زدن به احتمال توافق، اثرات كوتاه‌مدت و بلندمدتي خواهد داشت كه دست‌كم در كوتاه‌مدت مثبت نيست.