سرگرداني مبتلايان سرطان در بيمارستان‌هاي دانشگاهي
حاشيه‌هاي واكسن نورسيده
گروه اجتماعي
در حالي كه هنوز، فاز اول واكسيناسيون كرونا تمام نشده و همچنان، تعداد بسيار زيادي از جمعيت هدف زير گروه‌هاي دوگانه فاز اول، به دليل ناكافي بودن موجودي دوزهاي واكسن، واكسينه نشده‌اند، از هفته اول فروردين امسال، برخي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي در بعضي استان‌ها، فاز دوم واكسناسيون را براي برخي زيرگروه‌ها آغاز كرده‌اند در حالي كه زمان دسترسي به موجودي واكسن مورد نياز براي تكميل فازهاي اول و دوم، هنوز در هاله‌اي از ابهام است.
هفته گذشته، چند فراخوان در فضاي مجازي منتشر شد كه از مبتلايان بيماري‌هاي خاص ساكن تهران دعوت مي‌كرد براي تزريق واكسن چيني «سينوفارم»، به بيمارستان‌هاي دانشگاهي لقمان (منطقه 10) امام حسين (منطقه 7) طالقاني (منطقه يك) و مراكز درماني واقع در شهرستان‌هاي دماوند، فيروزكوه، ورامين و پاكدشت مراجعه كنند. متن يكي از اين دعوتنامه‌ها كه مربوط به تزريق واكسن در بيمارستان امام حسين بود، تاكيد داشت كه اين واكسن، فقط و فقط به مبتلايان ام‌اس، سرطان، نارسايي كليه و پيوند عضو اختصاص خواهد يافت و مراجعان بايد با در دست داشتن كارت ملي و مدارك مويد بيماري، در ساعات تعيين شده در محل بيمارستان حاضر باشند.
در متن كامل‌تر اين فراخوان، تمام بيماران نيازمند دياليز، مبتلايان هموفيلي، تالاسمي، ام‌اس، CF، EB، اتيسم، MPS ، پيوند اعضا (با اولويت پيوند قلب، ريه، كبد، كليه) و مبتلايان نقص ايمني اوليه به عنوان بيماران مشمول دريافت واكسن سينوفارم، در يك گروه‌بندي دقيق مشمول دريافت واكسن سينوفارم قرار گرفته بودند.
اين فراخوان در حالي در فضاي مجازي منتشر شد كه از سال گذشته و به دنبال تصميمات ستاد ملي مقابله با كرونا، معاونان بهداشتي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، مسوول مشخص كردن اولويت‌بندي تزريق واكسن بودند اما ديروز، مسوولان اغلب انجمن‌هاي خيريه و حامي حمايت از مبتلايان سرطان در استان‌هاي تهران، البرز و مازندران، به خبرنگار «اعتماد» گفتند كه تا روز گذشته، از سوي مسوولان وزارت بهداشت، دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تابعه و ستاد ملي مقابله با كرونا، هيچ اعلامي براي مطلع كردن بيماران و ارجاع آنها بابت تزريق واكسن كرونا دريافت نكرده‌اند.
مسوولان موسسه خيريه محمدحسين رضوي (استان تهران) موسسه خيريه مهر سهيلا (استان البرز)، انجمن ياري به كودكان مبتلا به سرطان بابل (استان مازندران) موسسه غيردولتي خيريه حمايت از بيماران مبتلا به سرطان نور (استان تهران و موسسه خيريه حمايت از كودكان سرطاني / محك استان تهران) در پاسخ‌هاي متفق به «اعتماد» گفتند: «ما هم در فضاي مجازي اين فراخوان را ديديم. با بيمارستان‌هاي نامبرده در فراخوان تماس گرفتيم. بعد از آنكه مضمون اين فراخوان توسط مسوولان بيمارستان تاييد شد، به بيماراني كه تحت پوشش ما بودند، اطلاع داديم كه مي‌توانند بعد از مشورت با پزشك معالج‌شان، براي دريافت واكسن به اين بيمارستان‌ها مراجعه كنند.
فراخوان منتشر شده در فضاي مجازي، مربوط به بيمارستان‌هاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي است. ديروز، در وب‌سايت اين دانشگاه، اخباري درباره تزريق واكسن كرونا به برخي مبتلايان پيوندي و سرطاني مراجعه‌كننده به بيمارستان لقمان و طالقاني منتشر شده بود و كارشناس مسوول واحد پيشگيري و مبارزه با بيماري‌هاي واگير مركز بهداشت شرق تهران گفته بود كه مرحله اول تزريق واكسن كرونا براي ۵۰ نفر از بيماران مراجعه‌كننده به بيمارستان لقمان انجام شده است.
ظرف روزهاي گذشته، اخباري هم در برخي پايگاه اطلاع‌رساني و خبري درباره مراجعه مبتلايان بيماري‌هاي خاص به بيمارستان امام حسين منتشر شد كه البته اظهارات بيماران، حكايت از آشفتگي وضعيت داشت.
در گزارشي كه روز شنبه، در پايگاه خبري «ديدارنيوز» منتشر شد، يكي از مبتلايان ام‌اس، در نقل مشاهدات خود بعد از مراجعه به بيمارستان امام حسين نوشته بود: «۸ صبح شنبه ۲۱ فروردين، با مدارك پزشكي‌ام به بيمارستان امام حسين مراجعه كردم و جمعيت زيادي را ديدم كه در گوشه‌اي از بيمارستان جمع شده‌اند.
فردي كه گويا از مسوولان حراست بيمارستان بود، كاغذ‌هايي در دست داشت و اسامي افراد روي آن نوشته شده بود. در صحبت با او فهميدم كه افراد زيادي در آخر هفته گذشته به بيمارستان مراجعه كرده و اسم‌نويسي كردند و تا دهم ارديبهشت هم ليست‌ها پر است.
مسوولان بيمارستان مدعي بودند كه روزانه بيش از 30 نفر را نمي‌توانند واكسن بزنند، ولي از ليست‌ها و برهم‌ريختگي‌هاي آنجا اين حس القا مي‌شد كه اين عدد بايد بيش از اين حرف‌ها باشد. خانمي كه مسوول آنجا بود گفت كه در مجموع، ۶۰۰ دوز واكسن به آنها تحويل داده شده است. خانمي در معاونت درمان بيمارستان امام حسين هم گفت كه هنوز بخشنامه‌اي براي واكسيناسيون به بيمارستان داده نشده و اين واكسيناسيون، زيرنظر مركز بهداشت همايون انجام مي‌شود و مسوولان بيمارستان هم، فقط اتاقي براي تزريق واكسن در اختيار اين مركز بهداشت قرار داده‌اند.»
در ادامه اين گزارش و در اشاره به نحوه مراجعات مبتلايان بيماري‌هاي خاص به بيمارستان طالقاني، آمده بود: «يكي از دوستانم حدود ساعت 6 صبح شنبه 21 فروردين به بيمارستان طالقاني مراجعه كرد و بعد از نام‌نويسي فهميد كه 59 ليست انتظار است. از او قبض آب يا برق خواستند كه متناسب با منطقه جغرافيايي كه در آن ساكن است، واكسن را به او تزريق كنند.
در نهايت بعد از چند ساعت معطلي در بيمارستان، به او واكسن تزريق شد در حالي كه مسوولان واحد تزريق مي‌گفتند كه روز شنبه، در بيمارستان طالقاني 200 نفر واكسن كرونا دريافت كرده‌اند.»
يكي از مبتلايان سرطان در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد كه او هم از طريق فضاي مجازي از تزريق واكسن براي مبتلايان بيماري‌هاي خاص باخبر شده اما روز شنبه و بعد از مراجعه به بيمارستان امام حسين، با موجودي صفر واكسن مواجه شده و مسوولان حاضر در بيمارستان، به او و ساير مراجعان گفته‌اند كه نه تنها واكسني وجود ندارد، ليست انتظار تزريق واكسن هم تا 11 ارديبهشت تكميل شده و اگر بعد از آن تاريخ، واكسن آمد و موجودي مازاد داشت، خودشان با بيماران تماس مي‌گيرند. اين بيمار مبتلاي سرطان، مراجعه دومي هم در همان روز به بيمارستان طالقاني داشته و آنجا با اظهارات متناقض مسوولان واحد تزريق مواجه شده در حالي كه يك مسوول مي‌گفته فقط 80 دوز واكسن به دست‌مان رسيده تا براي بيماران خاص تزريق كنيم اما مسوول ديگري از توزيع 120 دوز واكسن خبر مي‌داده است.
خبرنگار «اعتماد» در تماس تلفني با بيمارستان امام حسين، حرف‌هاي متفاوت‌تري شنيد؛ متصدي پاسخگويي درباره موجودي واكسن سينوفارم و زمان مراجعه بيماران خاص گفت كه نه بعد از تاريخ دهم و يازدهم ارديبهشت، بلكه بعد از 25 ارديبهشت تكليف تزريق واكسن كرونا براي بيماران خاص مشخص خواهد شد آن هم به شرطي كه تا 25 ارديبهشت، واكسن به بيمارستان امام حسين برسد.
يك داستان، صدها تناقض
موجي از ناهماهنگي
بي‌اطلاعي مسوولان انجمن‌هاي حمايت از مبتلايان سرطان از فراخوان تزريق واكسن در بيمارستان‌هاي آموزشي و اظهارات متناقض توزيع‌كنندگان واكسن در كنار آشفتگي روند سوال‌برانگيز واكسيناسيون تعدادي از جمعيت هدف فاز دوم، خبر از ناهماهنگي جدي بين ستاد ملي مقابله با كرونا و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور دارد.
شنيده‌هاي «اعتماد» حكايت از آن دارد كه ظرف روزهاي گذشته، سهميه‌هاي اختصاصي واكسن كرونا براي دو بيمارستان تك‌تخصصي درمان مبتلايان سرطان در شهرهاي دزفول و اروميه توزيع شده و يك منبع آگاه به «اعتماد» مي‌گويد كه نه‌تنها شبكه ملي سرطان به عنوان رابط بين وزارت بهداشت و انجمن‌هاي غيردولتي سرطان كشور هم از اين فراخوان و توزيع واكسن در بيمارستان‌هاي آموزشي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي بي‌اطلاع بوده، ممكن است واكسن‌هايي كه در اين بيمارستان‌ها به مبتلايان سرطان تزريق شده، مازاد سهميه واكسن مختص كادر درمان اين بيمارستان‌ها باشد كه با مجوز معاونت درمان دانشگاه و البته بدون هماهنگي با شبكه ملي سرطان، اتفاق افتاده است.
اين منبع آگاه در ادامه اظهارات خود تاكيد مي‌كند كه امروز، شرايط كشور اين‌گونه است كه قدرت انتخابي براي واكسن دريافتي نداريم و هر چه از سبد واكسن وزارت بهداشت به دست بيماران خاص رسيد، بايد تزريق كنند.
نامعلوم بودن زمان‌بندي تزريق واكسن براي باقي جمعيت هدف از گروه بيماران خاص در حالي است كه طبق گفته اين منبع اگاه، از هفته‌ها قبل، مسوولان وزارت بهداشت علاوه بر مشخص كردن اولويت تزريق واكسن براي بيماران خاص، حتي سهميه دريافتي مراكز بهداشت را هم مشخص كرده‌اند.
زمان‌بندي و اولويت‌ها به فراموشي سپرده شد
20 دي ماه سال 1399، سند واكسيناسيون جمعيت هدفي بالغ بر 60 ميليون نفر در پايگاه اطلاع‌رساني رياست‌جمهوري منتشر شد.
برمبناي اين سند، 4 فاز واكسيناسيون مشخص و مقرر شد كه در فاز اول، حدود يك ميليون و 300 هزار نفر (شامل 2 زير گروه كادر درمان در بيمارستان‌هاي محل بستري بيماران كوويد۱۹، تيم عملياتي اورژانس كشور، كادر مستقيم تغسيل و شست‌وشوي اجساد متوفيان، شاغلان در آزمايشگاه‌ها و درمانگاه‌ها و مراكز سرپايي درگير در شناسايي و غربالگري بيماران كوويد۱۹، شاغلان در مراكز و گروه‌هاي تزريق واكسن كرونا، شاغلان درمانگاه‌هاي ۱۶ و ۲۴ ساعته كرونا، شاغلان مراكز بهداشتي شهري و روستايي خدمت‌دهنده به بيماران كرونا، شاغلان مراكز رسمي ارايه‌دهنده خدمت درماني در منزل براي بيماران كرونا، شاغلان در مطب‌هاي فعال در پذيرش و غربالگري بيماران كرونا و مطب فعال متخصصان عفوني، متخصصان داخلي و فوق تخصص ريه، پزشكي عمومي، متخصصان كودكان و كلينيك‌هاي فعال دندان پزشكي، شاغلان مراكز راديولوژي و ساير آزمايشگاه‌ها تشخيص طبي درگير در تشخيص كرونا، شاغلان داروخانه‌ها و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و وزارت بهداشت، جانبازان بالاي 50 درصد، جانبازان شيميايي تنفسي، افراد با ريسك بالاي ابتلا به كرونا در مراكز نگهداري و ساكن در خانه‌هاي سالمندان و آسايشگاه‌هاي جانبازان و افراد كم‌توان ذهني و جسمي ساكن در مراكز نگهداري) در فاز دوم، حدود 12 ميليون نفر (شامل دو زيرگروه افراد مسن بالاي ۸۰ سال، بالاي ۷۵ سال، بالاي ۷۰ سال و بالاي ۶۵ سال، افراد با بيماري‌ها و شرايط زمينه‌اي پر ريسك ۱۶ تا ۶۴ سال) در فاز سوم، حدود 19 ميليون نفر (شامل سه زيرگروه افراد ساكن در مراكز نگهداري جمعي مانند زندان‌ها، پادگان‌ها و مراكز آسايشگاهي نظامي، مراكز نگهداري كودكان بي‌سرپرست، گرمخانه‌ها، كمپ‌هاي مهاجران، كمپ‌هاي ترك اعتياد، كارمندان شعب بانك‌ها، شاغلان شبكه حمل و نقل عمومي، نيروهاي پليس، معلمان، شاغلان شبكه توليد و توزيع مواد سوختي، توليد و توزيع مواد خوراكي، پشتيباني زيرساخت‌ها، خدمات شهري و كاركنان مهدكودك‌ها و همچنين افراد ۵۵ تا ۶۴ سال و همچنين در فاز چهارم، جمعيت عمومي كشور براساس اولويت سني واكسينه شوند.
زمان‌بندي ستاد ملي مقابله با كرونا هم تاييد مي‌كرد كه اولين فاز واكسيناسيون، تا پايان سال 1399 تمام مي‌شود و بهار سال 1400، آغاز واكسيناسيون گروه هدف فاز دوم خواهد بود.
امروز و در بيست و سومين روز فروردين 1400، نه تنها واكسيناسيون گروه هدف فاز اول، به پايان نرسيده و بنا به اعلام مسوولان وزارت بهداشت، به دليل بدقولي فروشندگان جهاني واكسن، حداكثر 40 درصد كادر درمان واكسينه شده‌اند و هنوز، توزيع واكسن براي باقي‌مانده جمعيت مشمول فاز اول ادامه دارد، تزريق واكسن به بيماران خاص، آن هم با كاستي‌ها و بي‌نظمي‌هايي كه از گوشه و كنار كشور گزارش مي‌شود، معنايي جز پايبند نبودن به زمان‌بندي و اولويت‌دهي‌هاي امضا شده ندارد.