نقد سياست واكسن كوويد - 19
توليد واكسن بسيار پرهزينه است و با وضع موجود كشور معقول نيست كه 8 طرح همزمان اجرا شوند. اگر به هر شكلي اين تعداد محدود ميشد احتمالا سرعت رسيدن به مرحله توليد نهايي و تزريق نيز افزايش پيدا ميكرد. ايراد ديگر، نمايشي و سياسي كردن توليد واكسن بود. اين كار به زيان اعتبار واكسن داخلي بود. توليد دارو و به طور مشخص واكسن بايد خارج از چارچوبهاي نمايشي و سياسي انجام شده و پيش برود. متاسفانه در ايران ظرفيت نمايشي شدن امور بيش از ظرفيتهاي علمي است و يكي از عللي كه نخبگان علمي نيز از ورود آشكار به اين موارد پرهيز ميكنند همين رفتار است. به جاي ورود كارشناسان مورد اعتماد و خبررساني بيطرفانه، مقامات سياسي و مديريتي وارد معركه شدند. با اين ملاحظات بايد سياست واكسن براساس واردات در كنار توليد در دستور كار قرار ميگرفت كه گرفته بود ولي در عمل پشت گوش انداختند و به نحو مناسب انجام نشد. قدري از مشكلات مربوط به شرايط تحريمي است ولي همه ماجرا اين نيست. مهمترين ايراد اين است كه دستاندركاران سياست بهداشتي و درماني به عللي خواهان حمايت از يك توليدكننده داخلي بودند و هستند. شايد گمان ميكردند كه واكسن آنها زودتر به ثمر برسد ولي نه تنها در زمان مورد نظر به توليد نرسيده و فاز ۳ را تمام نكرده بلكه ظرفيت آن نيز محدود است. با ظرفيت حداكثر ۲ ميليون در ماه نميتوان انتظارات موجود را برآورده كرد بنابراين بايد شرايط را براي واردات فراهم ميكردند.
بزرگترين اشتباه در اين مرحله رخ داد. حمله عجيب و مشهور وزير بهداشت كه براي توجيه علت رد پذيرش انجام مرحله سوم واكسن چين در ايران گفت كه«نميگذارم ملت ايران موش آزمايشگاهي بيگانگان شوند.» اين جمله نادرست و ضد علمي و خلاف سياست مفيد بود. معناي مخالفش چيست؟ آيا مردم ايران را بايد موش آزمايشگاهي خودمان كنيم؟ مگر كسي گفته بود كه چشم بسته اجازه انجام مرحله سوم را بدهيد؟ آيا دولت تركيه و امارات متحده كه اجراي اين مرحله را پذيرفتند، مردم خود را موش آزمايشگاهي بيگانگان كردند؟! اين حرف درصدد ايجاد بازار براي واكسن داخلي بود كه قرار بود در ابتداي بهار به نتيجه برسد و نرسيد! اين نگاه زيانبار بود. همان زمان هم بنده نوشتم كه اين كار نادرست است و بايد آزمايش مرحله سوم واكسن چيني را ميپذيرفتيم و به آزاي آن ميليونها دوز واكسن را در اولويت ميخريديم تا بعدا به واكسنهاي توليد داخل برسيم. در مجموع نمره تهيه و تزريق واكسن بسيار كمتر از نمره قبولي در مديريت كروناست.