بحث و بررسي درباره مصاديق كانديداتوري
در «جبهه اصلاحات ايران» جدي‌تر مي‌شود
از دوقطبي تاجزاده
تا شگفتي كارگزاران
اين هفته و هفته بعد قرار است گفت‌وگوها و رايزني‌هاي اصلاح‌طلبان درباره كانديداي نهايي با جديتي دوچندان دنبال شود. آن‌گونه كه اعضاي «جبهه اصلاحات ايران» طي روزهاي گذشته خبر داده‌اند گويا قرار است طي روزهاي پيش‌رو بحث درباره تعيين مصاديق كانديداتوري را كليد بزنند و احتمالا رايزني‌ها و بررسي‌هاي احزاب اصلاح‌طلب تا هفته بعد هم با همين جديت و فشردگي در دستوركار آنان خواهد بود؛ رايزني‌هاي درون‌گفتماني با محوريت احزاب اصلاح‌طلب تا هر كدام از اين احزاب بتوانند آراي بيشتري را براي كانديداي موردحمايت خود جمع كرده و در راي‌گيري اوليه جبهه اصلاحات ايران دست بالا را در اختيار داشته باشند. كانديداهاي احتمالي كه ابتدا بايد دست‌پايين 15 راي از آراي اعضاي «جبهه اصلاحات ايران»را به جيب بزنند تا بتوانند در فهرست اوليه اصلاح‌طلبان جايي براي خود دست و پا كنند. در اين بين بحث درباره چهره‌هاي مختلف همچنان ادامه دارد اما گويا حزب كارگزاران سازندگي قصد دارد در اين دوره متفاوت ظاهر شود و جريان تازه‌اي به راه بيندازد. كارگزاراني‌ها كه در بزنگاه‌هاي انتخاباتي و غيرانتخاباتي يكي، دو دهه گذشته نيز گاهي همچون تجربه انتخابات مجلس يازدهم، به‌‌رغم عدم انتشار فهرست از جانب مجموعه اصلاح‌طلبان، اقدام به ارايه فهرستي نصفه و نيمه كرد، حالا در آستانه انتخابات پيش‌رو از جمله طيف‌هايي است كه از ماه‌ها پيش درباره احتمال پي گرفتن مسيري متفاوت از مجموعه اصلاح‌طلبان مطرح بوده است. اين‌بار اما يكي از اعضاي شاخص اين حزب خود مسيري متفاوت از كليت حزب پيش گرفته است. فائزه هاشمي، دختر آيت‌الله هاشمي، پدر معنوي كارگزاران سازندگي كه با حضور در يك اتاق مجازي گفت‌وگو در «كلاب‌هاوس» برخلاف ديگر كارگزاراني‌ها كه برخي از حضورشان در انتخابات حتي در صورت ردصلاحيت كانديداهاي اصلاح‌طلب مي‌گويند. البته اين موضع درحالي با انتقاد نسبي ديگر چهره‌هاي اصلاح‌طلب مواجه شد كه سفت‌وسخت‌ترين موضع را خود كارگزاراني‌ها داشتند. آن‌هم در حالي كه محسن هاشمي، رييس شوراي شهر تهران و برادر بزرگ فائزه هاشمي حالا نيز از جمله گزينه‌هاي جدي كارگزاران براي انتخابات رياست‌جمهوري است كه البته او نيز چندماه پيش با اظهارات متفاوتي درباره رياست‌جمهوري خبرساز شده بود. زماني كه گفته بود بايد در صحت عقل كسي كه در اين شرايط به كانديداتوري فكر كند، ترديد كرد. محسن هاشمي البته به تازگي موضعي خلاف آن گفته‌ها را با صراحتي بيشتر مطرح كرده و درنتيجه برخي ناظران، اين روش كجدار و مريز او را به عنوان راهبرد و استراتژي تبليغاتي- انتخاباتي‌اش تحليل كرده و مي‌گويند او خواسته به اين ترتيب، زودتر از موعد به دام تخريب‌هاي رقيب نيفتد. هرچند به باور بسياري، او حالا هم دغدغه تاييد صلاحيت دارد و هم اينكه مورد اجماع اصلاح‌طلبان باشد.
شگفتي كارگزاران
حسين مرعشي، سخنگوي كارگزاران سازندگي در اين شرايط از برنامه‌هاي اين تشكل سياسي به خبرگزاري برنا گفته است. او همزمان به راهبرد «جبهه اصلاحات ايران» نيز پرداخته و با تاكيد بر كانديداهاي متعدد اين جريان و ورود به بررسي مصداقي طي هفته آينده، بر اجماع كامل اصلاح‌طلبان تاكيد كرده و در ادامه گفته است: «امروز ما اسامي 4 كانديداي پيشنهادي خود (كارگزاران) را به جبهه اصلاحات ارايه مي‌كنيم و اسامي را در دقيقه ۹۰ رو مي‌كنيم؛ چون شايد در زمان نام‌نويسي، يكي از دوستان ما نام‌نويسي كند و از شگفتي‌هاي انتخابات باشد اما درنهايت افرادي كه به دولت انقلابي پُز و شعار مي‌دهند بايد اين را بدانند كه دولت جمهوري اسلامي بايد دولتي باشد كه مردم بپسندند.»
محسن هاشمي‌رفسنجاني، اسحاق جهانگيري و محمدجواد ظريف طي هفته‌هاي گذشته به عنوان گزينه‌هاي احتمالي كارگزاران سازندگي در انتخابات رياست‌جمهوري مطرح بودند. در اين ميان درحالي كه گفته‌هاي اخير هاشمي نشان داده كه او تمايل به كانديداتوري دارد اما به شرط رفع نگراني‌هايش! درباره اسحاق جهانگيري درحالي تاكنون اخبار متناقضي منتشر شده كه سال گذشته برخي مي‌گفتند كه جهانگيري حتي تشكيلات سازماني را كه براي انتخابات فراهم كرده بود، تعطيل كرده و تصميم قطعي خود را براي عدم كانديداتوري گرفته است. اما از سال جديد زمزمه‌هايي دوباره درباره احتمال كانديداتوري او شنيده شد. با اين حال چنانچه جهانگيري تصميم خود را براي كانديداتوري بگيريد، احتمالا از ميان ديگر احزاب اصلاح‌طلب چندان حاميان جدي و مهمي نخواهد داشت. چه آنكه برخلاف محبوبيت چندسال پيش، حالا به خاطر تداوم حضورش در دولت و عملكرد ضعيف دولت محل انتقاد است. اما به‌هرحال مشخص است كه كانديداتوري او همزمان با كانديداتوري ظريف عملياتي نخواهد بود و احتمالا تنها يكي از اين دو به ميدان مي‌آيند .
شنيده‌ها حاكي از آن است كه رايزني‌هاي فشرده‌اي درباره محمدجواد ظريف نيز شكل گرفته و باتوجه به اينكه او فعلا حاضر به كانديداتوري نيست، اين بحث‌ها را بايد منتفي بدانيم. ديروز مرعشي حملات به ظريف و مذاكرات را نشان از «عقب‌ماندگي سياسي» خوانده و گفته است: «ظريف در فضاي سياسي ايران طرفداراني جدي دارد و آمدن به تصميم خودش است.» پيش از اين هم ديگر اعضاي كارگزاران ظريف را كانديداي جدي خود اعلام كرده بودند. به‌هرحال احتمالا تا پيش از شروع نام‌نويسي كانديداها خبر تازه‌اي از ظريف منتشر نشود.
فارغ از اين 3 گزينه كه بارها از آنها شنيده‌ايم اما اينكه گزينه چهارم و احتمالا همان شگفتي كارگزاران چه كسي است، محل تامل است. گزينه‌اي كه اگرچه برخي معتقدند فائزه هاشمي خواهد بود اما به نظر مي‌رسد اين شگفتانه كسي نباشد جز غلامحسين كرباسچي، دبير كل كارگزاران سازندگي!
تاجزاده مجرم امنيتي نبوده
بحث درباره كانديداتوري سيدمصطفي تاجزاده اما اگرچه او گفته هنوز درحال بررسي است اما تا همين جا هم به موضوع داغي تبديل شده است. به‌طور كلي تقريبا بسياري از احزاب و چهره‌ها كانديداتوري او را مثبت ارزيابي كرده‌اند. هرچند اين موضوع مخالفاني هم ميان اصلاح‌طلبان دارد؛ مخالفاني كه البته از اظهارنظر صريح پرهيز دارند اما سعي مي‌كنند آن را در چارچوب يك اقدام شخصي در نظر بگيرند. در اين بين گويا كارگزاراني‌ها چندان از اين اتفاق خوشحال نيستند. محمد عطريانفر، ديگر عضو ارشد كارگزاران در اين باره به خبرگزاري برنا گفته است: «نظر خاصي در اين باره ندارم، تاجزاده از دوستان خيلي خوب ماست ولي تا اين لحظه هيچ توضيح منطقي براي حضورشان مطرح نشده است. هر شهروند ايراني مي‌تواند در انتخابات شركت كند؛ لكن يك‌سري مختصاتي در قانون اساسي تعريف شده براي كانديداهاي رياست‌جمهوري كه مرجع تشخيص شوراي نگهبان است. تصور نمي‌كنم كه چرا دوست عزيزمان تاجزاده با توجه به اين محدوديت‌ها و ملاك‌ها اقدام به طرح نام خود كرد. ضمن اينكه كلا جبهه اصلاحات اين شيوه از طرح نامزدهاي انتخاباتي را كه به‌صورت منفرد و مستقل و بدون توافق و تفاهم صورت مي‌گيرد، نمي‌پسندد. براي اين حضور هيچ‌گونه توافقي حول محور خاتمي صورت نگرفته از اين جهت من خيلي اين شيوه ورود را نمي‌پسندم.» مرعشي نيز پاسخ مشابهي در اين باره داده و گفته است: «هر كسي حق دارد كانديدا شود و اگر كسي مي‌خواهد كانديداي جبهه اصلاحات ايران باشد، بايد برنامه خط مشي و اصول جبهه اصلاحات را بپذيرد.» با اين حال تاجزاده تنها نيست و برخي از اصلاح‌طلبان از كانديداتوري او حمايت مي‌كنند. ديروز جواد امام، مديرعامل بنياد باران، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاين گفته است: «آقاي تاجزاده مجرم امنيتي نبوده، بلكه اتهام سياسي داشته و زنداني سياسي بوده است؛ تاجزاده نه دزدي كرده و نه مشكل امنيتي داشته كه بگوييم بايد حتما رد صلاحيت شود. آقاي تاجزاده به راحتي اعلام كرده كه چنين اراده‌اي دارد، اما در عين حال گفته كه هنوز به جمع‌بندي نهايي نرسيده است. اينكه برخي بگويند تاجزاده منتظر است تا شوراي نگهبان ايشان را رد كند و حجتي براي تحريم انتخابات رياست‌جمهوري داشته باشند حرف بي‌ربطي است.»
محمدعلي ابطحي از ديگر چهره‌هاي اصلاح‌طلب نيز از تاجزاده حمايت كرده و به ايلنا گفته است: «معتقدم آقاي تاجزاده مي‌تواند به پديده انتخابات كمك كند و مشاركت را بالا ببرد. مصطفي تاجزاده كه در درون جبهه اصلاح‌طلبان است، سقف مطالبات را مطرح مي‌كند و در مقابلش كساني هستند كه كف مطالبات را مطرح مي‌كنند؛ معتقدم اين بهترين شرايط است كه مردم بين سقف و كف، بخشي‌اش را كه مي‌خواهند نماينده داشته باشد را انتخاب كنند.» به نظر مي‌رسد كه نوعي دوقطبي درباره كانديداتوري او ميان اصلاح‌طلبان شكل گرفته و بايد ديد هفته آينده تاجزاده مي‌تواند به فهرست اوليه كانديداهاي جبهه اصلاحات راه پيدا كند يا خير.