پرچم‌هاي نيمه افراشته براي قربانيان نسل‌كشي نژادپرستانه

جاستين ترودو، نخست‌وزير كانادا روز يكشنبه به وقت محلي (بامداد دوشنبه به وقت تهران) در يك سخنراني گفت كه بايد پرچم‌هاي تمام ساختمان‌هاي فدرال در اين كشور به منظور بزرگداشت ياد بيش از 200 كودكي كه اجساد آنها در زمين يك مدرسه شبانه‌روزي در بريتيش كلمبياي كانادا كشف شده است، به صورت نيمه‌افراشته درآيد. واكنش دولت كانادا به «يك فصل تاريك و شرم‌آور از تاريخ» اين كشور هر چند نشان مي‌دهد وضعيت نسبت به گذشته تغيير كرده اما همزمان ثابت مي‌كند نژادپرستي بخشي جدي از گذشته كاناداست كه دامنه آن تا امروز نيز كشيده شده است. به گزارش سي‌بي‌اس، هفته گذشته خبر كشف بقاياي ۲۱۵ كودك بومي كانادا در محوطه يك مدرسه شبانه‌روزي مسيحي كه زماني كودكان بومي را از خانواده‌هاي آنها جدا مي‌كرده و به اجبار در مدرسه اسكان مي‌داده، پيدا شده است. اين رسانه نوشته است جست‌وجو و تحقيقات بيشتر پيرامون اين موضوع همچنان ادامه دارد. فعاليت مدرسه شبانه‌روزي كملوپس كه مدرسه‌اي كاتوليك بود و زيرنظر كليساي كاتوليك كانادا اداره مي‌شد تا سال 1969 ادامه داشت و احتمال دارد زواياي ديگري از اين جنايت بزرگ نيز آشكار شود.  شبكه خبري سي‌بي‌سي كانادا نوشته است مدرسه كملوپس در شهري با همين نام در استان بريتيش كلمبيا قرار دارد. اين مدرسه زماني بخشي از شبكه بيش از ۱۰۰ مدرسه شبانه‌روزي‌ بوده كه كودكان بومي كانادايي را پس از جدا كردن از خانواده‌هاي‌شان به آنها مي‌سپردند. اين سياست با همدستي دولت كانادا و كليساها شكل گرفته بود و با اين اسكان اجباري هر دوي اين نهادها قصد داشتند كه كودكان بومي كانادايي با ارزش‌هاي فرهنگي و مذهبي اشغالگران زمين‌هاي‌شان تربيت كنند. در تاريخ كانادا به مدرسه‌هايي مانند كملوپس، «مدرسه‌هاي سكونتي» مي‌گويند كه شبيه به مدارس شبانه‌‌روزي است. اين مدرسه خاص در كملوپس، يكي از ۱۳۰ مدرسه‌ سكونتي است كه كليساها با هدف تاديب فرهنگي كودكان بومي كانادايي براي دولت كانادا اداره مي‌كردند. هدف اين بوده كه اين كودكان از فرهنگ خود دور شده و به علاوه بر مسيحي شدن، فرهنگ اروپايي جديد را به عنوان فرهنگ اصلي خود بپذيرند.

روزان كازيمير، رييس قبيله 
Tk’emlúps te Secwépemc كه در عمليات يافتن اين بقايا درگير بوده به سي‌بي‌سي گفته است كه آنها مي‌دانستند تعدادي از كودكان بومي در سال‌هاي اسكان اجباري در اين مدرسه جان خود را از دست داده‌اند. به گفته او، يك گروه از كارشناسان متخصص كشف اجساد با رادار استخدام شده‌اند تا به جست‌وجو درخصوص خانواده‌ها و كودكان سر به نيست شده در سال‌هاي دور بپردازند و جست‌وجوهاي آنها همچنان ادامه خواهد داشت. روزان كازيمير گفته هنوز آمار اين 215 قرباني در آمار كلي مربوط به كودكاني كه در مدارس كاتوليك كانادا كشته‌ شده‌اند و حدودا 4200 كودك ثبت شده را شامل مي‌شود، منظور نشده است.
از قرن نوزدهم تا ميانه‌هاي دهه 70 ميلادي، بيش از 150 هزار كودك بومي در چارچوب طرح همسان‌سازي مجبور به حضور و تحصيل در اين مدارس شده‌اند. آنها مجبور بودند دين و اعتقادات خود را كنار بگذارند، مسيحي شوند و حق نداشتند به زبان محلي و بومي با يكديگر سخن بگويند. بسياري از آنان آزارهاي جسمي، جنسي و كلامي را در اين مدارس تجربه كرده‌اند و برآوردهاي جامعه بوميان نشان مي‌دهد دست‌كم 6000 كودك طي اين پروسه جان خود را از دست داده‌اند. اولين‌بار در سال 2008، نخست‌وزير وقت كانادا در پارلمان اين كشور ضمن اعتراف به «بيداد كردن آزارهاي جسمي و جنسي عليه كودكان بومي» از بوميان اين كشور عذرخواهي كرد. روز يكشنبه به دستور جاستين ترودو، نخست‌وزير كانادا و بعد از پيشنهاد رييس بوميان مي‌سي ساگا، به احترام ۲۱۵ كودك بومي كانادا پرچم دولت نيمه افراشته شد. رييس بوميان مي‌سي ساگا «MCFN»، در انتاريو روز شنبه با ارسال نامه‌اي سرگشاده به نخست‌وزير جاستين ترودو از دولت خواستار نيمه افراشته شدن پرچم‌ها و اعلام يك روز عزاي عمومي در اين رابطه شده بود. او با انتشار پيامي در توييتر در اين رابطه نوشته است: «ما از ترودو، نخست‌وزير مي‌خواهيم به احترام اين ۲۱۵ كودك بومي و ديگر بوميان كانادا پرچم‌هاي كشور را پايين آورده و يك روز ملي عزاداري اعلام كند.» اين پيام با استقبال زيادي مواجه شد، از جمله چارلي آنگوس، نماينده عضو «NDP»، در توييتي نوشت پايين آوردن پرچم‌ها كمترين كاري است كه مي‌توانيم در اين رابطه انجام دهيم.
رهبران بومي اصرار دارند كه عذرخواهي كافي نيست و علاوه بر تلاش براي مستند كردن جنايت‌هايي كه عليه آنان اتفاق افتاده، معتقدند بسياري از مشكلات فعلي بوميان در كانادا نظير اعتياد به الكل يا مواد مخدر و همچنين مشكلات اقتصادي، ناشي از تبعيض‌هايي است كه طي سال‌هايي طولاني عليه آنان اعمال شده و همچنان نشانه‌هايي از آن در جامعه قابل مشاهده است. پنج سال قبل، كميسيون حقيقت و آشتي گزارش داد كه دست‌كم 3200 كودك بومي به دليل «بدرفتاري‌ها» و «بي‌توجهي» طي فرآيند همسان‌سازي جان خود را از دست داده‌اند. در اين گزارش، آمار مرگ در مدرسه در فاصله سال‌هاي 1915 تا 1963 حداقل 51 نفر ذكر شده كه اكتشافات جديد نشان مي‌دهد رقم واقعي احتمالا چند برابر آن باشد. تري تيگي، رييس مجمع منطقه‌اي بوميان در ايالت بريتيش كلمبيا در اين باره مي‌گويد: «اين اخبار واقعا قلب جامعه بوميان را از ظلم‌هايي كه در دوره نسل‌كشي اتفاق افتاده به درد مي‌آورد و باعث مي‌شود نسل‌كشي دهه‌هاي قبل دوباره به صدر اخبار بازگردد.» جان هورگان، نخست‌وزير ايالت بريتش كلمبيا هم گفته كه از شدت غم و ناراحتي ناشي از كشف بقاياي 215 كودك در يك مدرسه «قلبش به درد آمده و وحشت‌زده شده است.» او آنچه را كه در مدارس سكونتي مي‌گذشت، «جنايتي در ابعاد غيرقابل تصور» خوانده و افزوده است كه «اينها نشان مي‌دهد نژادپرستي چه تبعات دردناكي مي‌تواند در پي داشته باشد.» جورج مانوئل، يكي از افرادي كه در دهه ۱۹۲۰ ميلادي در اين مدارس بود، گفت: تمامي دانش‌آموزان بومي از گرسنگي رنج مي‌بردند. مدارس هم در زمستان‌ها سرد و جايي غير بهداشتي بود. همچنين در اسناد ديگر آمده كه دانش‌آموزان در معرض سرخك، آنفلوآنزا، سل و ساير امراض واگيردار بودند و بسياري هم مي‌مردند. خشونت‌هاي اعمال شده عليه اين كودكان در اين مدرسه شبانه‌روزي تا زمان تعطيلي آن ادامه داشت.

كاناداي امروز كاناداي ديروز نيست؟
نيكول شابوس، استاد دانشگاه و حقوقدان كانادايي معتقد است شرايط نسبت به گذشته تغيير كرده است. او كه مي‌گويد هر ساله دانشجوهاي ترم اول حقوق را دست‌كم براي يك روز براي بازديد از مدارس سكونتي مي‌برد و آنها را تشويق مي‌كند كه با قربانيان اين مدارس گفت‌وگو كنند، تاكيد دارد هيچ‌گاه نديده كه نجات‌يافتگان اين مدارس از قبرهاي بدون علامت سخن بگويند اما همواره آنها از كودكاني مي‌گفتند كه «تحمل ادامه مسير را نداشتند.» به گفته او، «كاناداي امروز كاناداي ديروز نيست.» اين اظهارنظر اما چندان از نگاه جامعه بوميان كانادا مورد قبول نيست. بسياري از رنگين‌پوستان و بوميان در امريكا و كانادا نه تنها دسترسي برابري به دارو و تجهيزات پزشكي و درماني ندارند بلكه در واكسيناسيون نيز در اولويت آخر هستند؛ چنان‌كه كارولين بنت وزير روابط دولت با بوميان در كابينه فدرال كانادا در اين زمينه اظهار كرده است، همه‌گيري كوويد19 و پيامدهاي آن رفتارهاي تبعيض‌آميز نظام‌مند را بر ضد زنان بومي كانادا تشديد كرده است. روبرتا جميسون نيز كه در گذشته رياست بزرگ‌ترين سازمان خيريه مربوط به بوميان كانادا را دراختيار داشته است، در اين زمينه گفت: متاسفانه هنوز هم برخي از جوامع بومي كانادا به آب آشاميدني مناسب دسترسي ندارند، دولت فدرال هم كه براي كاهش تبعيض در قبال بوميان تعهدات خوبي داده تاكنون در اجراي اين تعهدات موفق نبوده است.موضوع نقض حقوق كودكان بومي كانادايي مربوط به گذشته‌هاي دور نيست. در سپتامبر ۲۰۱۹، دادگاه حقوق بشر كانادا پرونده‌اي را بررسي كرد كه فعالان حقوق بوميان كانادا عليه دولت كانادا به اين دادگاه تسليم كردند. شاكيان گفتند كه دولت كانادا به شكل سيستمي عليه ۴۰ تا ۸۰ هزار كودك بومي رفتار تبعيض‌آميز كرده و حق آنها را براي دسترسي به خدمات اجتماعي و عمومي محدود كرده است. ماجرا مربوط به سال‌هاي ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ است و شاكيان اين پرونده توانستند به دادگاه حقوق بشر كانادا نشان دهند كه اين كودكان طي اين سال‌ها به شكل عمدي مشمول سياست‌هاي تبعيض‌آميز دولتي عليه بومي‌ها بودند. برخي از آنها مانند گذشته از خانواده‌هاي‌شان به زور قانون جدا نگه داشته شدند و برخي ديگر بنا به اين سياست‌ها از خدمات عمومي‌اي كه هر كودك ديگر كانادايي را شامل مي‌شده، محروم بودند. دادگاه حقوق بشر كانادا در اين پرونده دولت فدرال را محكوم كرد و دولت موظف شد به هر قرباني رفتار تبعيض‌آميز، چهل هزار دلار غرامت بپردازد.

سخنگوي وزارت خارجه ايران:

با جامعه بوميان كانادا اعلام همدردي مي‌كنيم

سعيد خطيب‌زاده صبح روز دوشنبه در نشست هفتگي خود كه با حضور خبرنگاران داخلي و خارجي در محل وزارت خارجه برگزار شده بود درخصوص اخبار منتشر شده مبني بر كشف گور دسته جمعي كودكان بومي كانادا در اين كشور گفت: روي اين تراژدي بزرگ انساني كه در سابقه كانادا وجود دارد هيچ اسمي نمي‌توان گذاشت جز نسل‌كشي. نسل‌كشي در مورد صاحبان اصلي اين سرزمين و جاي تاسف است كشوري كه سعي مي‌كند خود را پشت نقاب بشردوستانه پنهان كند در سابقه خود چنين روزهاي تاريكي داشته است. سخنگوي وزارت خارجه با بيان اينكه مساله حقوق بوميان در كانادا يكي از موضوعات اصلي حقوق بشر در اين كشور است و دولت اين كشور اقداماتي عليه حقوق آنها به خصوص زنان بومي انجام داده است و اين شرمي تاريخي عليه كانادا است، افزود: با جامعه بوميان كانادا اعلام همدردي مي‌كنيم و دولت كانادا بايد هميشه به ياد داشته باشد كه هر موقع كه خواست ژست حقوق بشري بگيرد بايد به روزهاي تاريك گذشته خود فكر كند و سعي كند اين روزهاي تاريك را در خانه خودش جبران كند.