نخستين مناظره 7 كانديداي انتخابات رياستجمهوري سيزدهم با حواشي بسيار همراه بود
رجزخواني سياسي به جاي مباحثه اقتصادي
اولين مناظره سيزدهمين دوره انتخابات رياستجمهوري اگرچه با محوريت اقتصاد بود ولي حاشيههاي سياسي و شخصي بسياري براي نامزدها به همراه داشت. جدال لفظي اين 7 سياستمرد ايراني همين ابتداي مسير تركيب سياسي و گرايش جناحي آنان را كه پيش از اين سياسيون درباره آن اظهارنظر ميكردند، به خوبي براي مردم روشن كرد؛ 5 كانديداي اصولگرا يعني سيدابراهيم رييسي، محسن رضايي، سعيد جليلي، اميرحسين قاضيزاده هاشمي و عليرضا زاكاني يكسوي ميدان و محسن مهرعليزاده و عبدالناصر همتي دو نامزد نزديك به دولت و اصلاحطلبان سوي ديگر. سوالات مرتضي حيدري مجري مناظره، اقتصادي بود ولي نامزدها از همان اولين كلام از پاسخ دادن طفره رفتند و يكديگر را خطاب قرار دادند. موضعگيريها آشكارا براساس دستهبنديهاي جناحي بود. 5 نامزد اصولگرا بيشترين حملات خود را در اولين مناظره متوجه همتي كردند. در مقابل همتي و مهرعليزاده هم بيشتر از همه رييسي را هدف قرار دادند ولي با اين حال جدال لفظي ميان همتي با ديگر كانديداهاي اصولگرا نيز شدت گرفت و گاهي بحث بين همتي و زاكاني تند و آتشين پيش رفت. عملكرد دولت روحاني، عملكرد همتي در بانك مركزي، مدارك تحصيلي رييسي و رضايي از جمله موضوعات مناقشهبرانگيز در دور اول مناظرهها بود كه باعث شد نامزدها و ستادهاي انتخاباتي آنان همچنان بحث درباره آن را حتي پس از اتمام مناظره ادامه دهند.
عصر روز شنبه وقتي همتي ديد كه قرار است تحت فشار 5 كانديداي اصولگرا قرار بگيرد ادبيات خود را تغيير داد. او در مقابل اينكه اصولگرايان منتقد عملكرد او در بانك مركزي و دولت شده بودند، واكنش نشان داد و تحصيلات و توان كارشناسي اغلب رقبايش را به چالش كشيد. اول يادآوري كرد كه قبلا گفته مقابل 5 رقيب ايستاده كه اين به رياست رييسي فعاليت ميكنند. سپس به جليلي گفت كه اقتصاد تجارت و اقتصاد نميفهمد و كنايهاي هم به نحوه دريافت مدرك زاكاني زد. در ادامه خطاب به رضايي گفت «من كه ميدانم شما چگونه مدرك گرفتيد؛ استادان را مجبور ميكرديد كه به دفتر شما بيايند از شما امتحان بگيرند.» اظهاراتي كه البته با واكنش رضايي مواجه شد و ابتدا گفت كه «من با زور اسلحه به دانشگاه اقتصاد نرفتم؛ من قبل از انقلاب در دانشگاه علم و صنعت مهندسي مكانيك ميخواندم، مدرك دكتراي اقتصاد من را دكتر عارف از دوستان ايشان امضا كردهاند.» همتي همچنين به اظهارات چندي پيش رضايي اشاره كرد و به كنايه گفت كه «الان 6 ماه است كه منتظريم با گروگانگيري كاري كني كه درآمد ارزي كشور به جايي برسد!» كنايهاي كه البته رضايي به آن پاسخ گفت. هرچند او درحالي تاكيد كرد «من سربازم و طبيعي است كه وقتي امريكاييها تهديد كنند، «رجز» ميخوانم» كه ازقضا يكي از محورهاي كسب درآمد براي كشور را در برنامه اقتصادياش، جذب گردشگر خارجي قرار داده است. به هر حال اما رضايي در ادامه فراتر رفت و همتي را تهديد كرد كه پس از به قدرت رسيدن در پاستور، او را بهخاطر عملكردش به دادگاه معرفي ميكند!
مهرعليزاده هم تاحدودي به سبك همتي وارد عمل شد اما به مراتب آرامتر و مسلطتر. او تحصيلات آكادميك رييسي را زير سوال برد. اما رييسي كه سعي داشت از جدال لفظي پرهيز كند و احتمال به توصيه مشاورانش، نميخواست وارد بگومگو شود، صرفا اين ادعا را رد كرد و آن را نادرست جلوه داد. پس از پايان مناظره اما ستاد رييسي با صدور اطلاعيهاي اعلام كرد كه او در سال 80 با قبولي در كنكور دكتراي مدرسه عالي شهيد مطهري در رشته فقه و حقوق خصوصي ادامه تحصيل داد. مهرعليزاده اما به جز اين، انتقاد ديگري هم به رييسي وارد كرد و به كنايه گفت كه «مردم ميگويند آقاي رييسي «سندروم پست بيقرار» دارد.» كنايهاي كه رييسي يك روز بعد، در يك سخنراني اينطور به آن واكنش نشان داد: «خانوادهام اشك ريختند كه وارد عرصه انتخابات وارد نشو، ولي به آنان گفتم تكليف من چيز ديگري است؛ قرار نيست با تهمت و افترا متوقف شويم و با كمك مردم پيش خواهيم رفت.»
حملات پرتعداد 5 كانديداي اصولگرا همچنين واكنش دولت را برانگيخت و ساعتي پس از تمام مناظره، علي ربيعي، سخنگوي دولت با ارسال نامهاي به رياست صداوسيما، با اشاره به اتهامزنيهاي متعدد كانديداها عليه دولت، بايد فرصتي براي پاسخ در اختيار دولت قرار گيرد؛ مرقومهاي كه از «پاستور» به «جامجم» رفت اما دستكم تا زمان نگارش اين گزارش، هنوز مسير بازگشت را طي نكرده و پاسخي دريافت نشده است.