رايزني مستمر ديپلمات‌هاي عمان با ايران، عربستان، يمن و سازمان ملل متحد
براي صلح يمن ادامه دارد
پايمردي مسقط براي صلح
شهاب شهسواري
با پايمردي سلطنت عمان براي پيشبرد مذاكرات ميان طرف‌هاي مختلف درگير در يمن، به نظر مي‌رسد كه فرصت تازه‌اي براي ازسرگيري مذاكرات صلح در اين كشور جنگ‌زده بعد از 7 سال جنگ مخرب عربستان سعودي عليه اين كشور فراهم شده است. نمايندگان عمان بعد از بازگشت از صنعا و مذاكراتي كه با مقام‌هاي انصارالله داشتند، با دستيار ارشد وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در مسقط گفت‌وگو كردند و حالا قرار است در رياض با مقام‌هاي عربستان سعودي و نماينده ويژه سازمان ملل در امور يمن نيز ديدار و گفت‌وگو كنند. در پي اين ديدارها رهبر انصارالله يمن اعلام كرده است كه از پيشنهاد سلطان عمان براي برگزاري گفت‌وگوهاي سياسي با متجاوزان سعودي و دولت مستعفي در قطر استقبال مي‌كند.
رايزني‌هاي ويژه
دستيار ارشد وزير امور خارجه ايران در عمان
روز سه‌شنبه، علي‌اصغر خاجي، دستيار ارشد وزير امور خارجه در امور ويژه سياسي در مسقط پايتخت عمان مذاكراتي را با مقام‌هاي سلطنت عمان انجام داد كه در كنار مسائل مربوط به روابط دوجانبه، شامل مسائل مربوط به بحران‌هاي منطقه‌اي به ويژه عمان مي‌شد. روز سه‌شنبه بدر البوسعيدي، وزير خارجه عمان، با خاجي ديدار كرد و براساس بيانيه وزارت خارجه عمان در اين ديدار درخصوص مسائل دوجانبه و برخي مسائل جاري گفت‌وگو شده است. براساس اين بيانيه علاوه بر ديدار ميان وزير خارجه سلطنت عمان و دستيار ارشد وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران، هيات‌هايي از دو طرف هم يك ديدار ديگر با هم انجام دادند. در اين ديدار كه در ديوان عمومي وزارت خارجه عمان در مسقط برگزار شد دو طرف علاوه بر تاكيد بر استمرار گسترش روابط در حوزه‌هاي مختلف، بر همكاري‌ها «در مورد برخي مسائل مورد علاقه مشترك منطقه‌اي و بين‌المللي» هم گفت‌وگو كردند. رياست هيات عماني در اين ديدار علي بن عيسي الحرثي، معاون وزارت خارجه عمان در امور ديپلماتيك بود و علي‌اصغر خاجي رياست هيات ايراني را برعهده داشت.
روزنامه الشبيبه در عمان مي‌نويسد: اين ديدار درست در روزهاي انجام مي‌شود كه مسقط تلاش‌هاي خود را براي پايان جنگ در يمن به‌شدت افزايش داده است. اين روزنامه با اشاره به حمايت ايران از انصارالله يمن به عنوان يك طرف جنگ و حمايت عربستان از دولت مستعفي عبدالربه منصور هادي مي‌نويسد كه عمان تلاش مي‌كند تا پلي ميان اختلافات رياض و تهران ايجاد كند. به نوشته اين روزنامه در كنار گفت‌وگوهاي اخير تهران و رياض در بغداد، عمان هم به صورت ميانجي ميان دو طرف تلاش كند. مقام‌هاي عمان به تازگي سفر‌هاي متعددي به رياض و صنعا انجام داده‌اند و بعد از مذاكرات اخير خاجي در مسقط قرار است هيات عماني به رياض سفر كند تا در عربستان سعودي با مقام‌هاي عربستان و نماينده ويژه سازمان ملل متحد در امور يمن ديدار و گفت‌وگو كند.
هفته گذشته هم بدر بن حمد البوسعيدي وزير خارجه عمان در سفري به رياض با «بن فرحان» همتاي سعودي خود ديدار و پيام مكتوب «هيثم بن طارق بن تيمور» سلطان عمان به «سلمان بن عبدالعزيز آل سعود» شاه سعودي را تقديم بن فرحان كرد. به گزارش ايرنا آخرين رايزني‌ها درباره موضوع جنگ يمن دوشنبه انجام شد و «فيصل بن فرحان» وزير خارجه عربستان در سفر به عمان، پاسخ شفاهي پادشاه سعودي به سلطان «هيثم بن طارق» را به «بدر بن حمد البوسعيدي» وزير خارجه عمان ابلاغ كرد.
اظهار آمادگي رهبر انصارالله براي شركت
در مذاكرات با ميانجي‌گري عمان در قطر
محمد علي الحوثي، عضو شوراي عالي سياسي دولت نجات ملي يمن طي پستي در توييتر نوشت: «اگر كشورهاي متجاوز به پاسخ رهبر انقلاب به پيام سلطان بزرگوار[عمان] پاسخ مثبت دادند، من معتقدم كه مانعي از نظر ما براي [برگزاري] نشست و تكميل گفت‌وگو در كشور قطر وجود ندارد. البته اگر رهبران كشورهاي متجاوز اين را دوست دارند.» اين رهبر انصارالله يمن، چند روز پيش نيز طي پستي در توييتر نوشته بود: «از تلاش‌هاي صلح عمان قدرداني مي‌كنيم، موفقيت اين تلاش‌ها به موافقت كشورهاي متجاوز (ائتلاف سعودي) و جديت آنها براي دستيابي به توافقي قابل اجرا و جبران زيان‌هاي ملت بستگي دارد.» او تاكيد كرد كه اين توافق نبايد همانند توافق رياض، صوري باشد، ضمن اينكه، يكي از كشورهاي برادر براي حمايت از هر گونه گفت‌وگويي در منطقه اعلام آمادگي كرده است كه در دست بررسي است. پيش‌تر «احمد عوض بن مبارك» وزير خارجه دولت مستعفي يمن به رياست «عبدربه منصور هادي» از پيشرفت در ميانجي‌گيري عمان براي دستيابي به توافق آتش‌بس در يمن خبر داده و خواستار اعمال فشار اروپا بر صنعا شده بود. هيات عماني كه هفته پيش وارد صنعا شده بود پس از ديدار با رهبران جنبش انصارالله و رايزني درباره بحران يمن، روز جمعه صنعا را ترك كرد.
شرايط پيشنهادي عمان براي آتش‌بس
هفته پيش همزمان با سفر هيات عماني به يمن محمد قيزان، معاون وزارت اطلاع‌رساني در دولت مستعفي و فراري يمن در توييتي نوشت كه هيات عماني براي ارايه ابتكار عملي كه دولت «عبدربه منصور هادي»، عربستان و نماينده امريكا و سازمان ملل با آن موافقت كرده‌اند و شامل چهار بند بوده و به‌طور همزمان اجرايي مي‌شود، به صنعا سفر كرده است. او درباره اين چهاربند گفته بود، اين بندها شامل بازگشايي فرودگاه صنعا با ضوابط و اصول مشخص، آتش‌بس، تسهيل ورود كشتي‌ها به بندر الحديده و برگزاري رايزني‌ها براي دستيابي به راه‌حل سياسي است. قيزان همچنين گفته بود كه، انصارالله خواستار بازگشايي فرودگاه صنعا و بندر الحديده و دولت مستعفي هم خواستار برقراري آتش‌بس است و آن را مقدمه اصلي همه مسائل انساني مي‌دانند.
خداحافظي گريفيتس از يمن
هر چند گمانه‌زني‌هايي در مورد احتمال به نتيجه رسيدن مذاكرات آتش‌بس در يمن بعد از 7 سال جنگ فاجعه‌بار عربستان عليه اين كشور به گوش مي‌رسد، اما مارتين گريفيتس، فرستاده ويژه سازمان ملل متحد در امور يمن به زودي از مقام خود كناره‌گيري مي‌كند. گريفيتس كه هفته پيش در قالب رايزني‌هاي براي راهكار سياسي يمن براي دومين‌بار به ايران سفر كرد و با وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران ديدار كرد، گفته است كه به دليل تغيير مسووليت و انتصاب قريب‌الوقوعش به مسووليت كمك‌هاي بشردوستانه سازمان ملل متحد، از مسووليت خود در پرونده يمن كنار مي‌رود. آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل متحد هنوز جانشين جديدي براي اين ديپلمات بريتانيايي به عنوان نماينده ويژه در امور يمن معرفي نكرده است، اما به نوشته رويترز برخي نام‌ها به عنوان گزينه جايگزيني به جاي او معرفي شده‌اند كه بخت هانس گراندبرگ، سفير اتحاديه اروپا در يمن و نيكولاس كي، ديپلمات بريتانيايي و نماينده ويژه پيشين سازمان ملل در امور يمن از مشهور‌ترين آنان هستند.
گريفيتس سه‌شنبه شب در جمع نمايندگان كشورهاي عضو شوراي امنيت سازمان ملل متحد اظهار اميدواري كرد كه بحران يمن به پايان برسد، اما تاكيد كرد كه هنوز اختلاف‌نظرهاي زيادي ميان طرفين باقي مانده است كه حل كردن آن به زمان نياز دارد. گريفيتس زمستان سال 2018 به عنوان نماينده ويژه سازمان ملل متحد در امور يمن كار خود را آغاز كرد. از آن زمان تاكنون هر چند اين ديپلمات بريتانيايي دستاورد چنداني در توقف جنگ در يمن نداشته است، اما در چند مورد مشخص از جمله برگزاري نشست سوئد براي آتش‌بس در بندر حديده و باز نگه داشتن تنها مسير ارتباط شمال يمن با جهان خارج و همچنين انجام تعدادي از عمليات تبادل اسرا و رساندن برخي اقلام ضروري به يمن موفقيت‌هايي كوچك داشت.
گريفيتس در جلسه فوق‌العاده شوراي امنيت سازمان ملل متحد درخصوص يمن گفت: «من عميقا اميدوارم كه تلاش‌هاي سلطنت عمان و ديگران كه عمان در صدر آنها قرار دارد و صنعا و رياض از آن پيروي مي‌كنند، ثمربخش باشد.» گريفيتس قرار است از ماه آينده مسووليت امدادرساني سازمان ملل متحد را برعهده بگيرد. گريفيتس با اشاره به سفر اخير هيات عماني به يمن گفت: «ما دقيقا در جريان نتايج اين سفر قرار نگرفته‌ايم. قرار است به رياض بروم و اميدوارم كه عماني‌ها كه براي گفت‌وگو به رياض سفر كرده‌اند اطلاعات بيشتري دراختيار من قرار دهند.» گريفيتس در شوراي امنيت گفت: «مردان، زنان و كودكان يمني به شكل مستمر آسيب بيشتري مي‌بينند، چراكه افراد قدرتمند از فرصت‌هاي زيادي كه دراختيارشان قرار گرفته است تا براي پايان جنگ به مصالحه دست پيدا كنند، اجتناب كرده‌اند.»
ادعاي منبع سعودي: آمادگي بن سلمان
براي عقب‌نشيني بيشتر
به گزارش فارس يك منبع عاليرتبه سعودي به «سعودي ليكس» گفت، «محمد بن سلمان» براي راضي كردن دولت نجات ملي يمن در صنعا به توقف حملات نظامي به عربستان سعودي و نشستن بر سر ميز مذاكره، حاضر به امتيازدهي جديدي در اين رابطه شده و آن را به اطلاع ميانجي‌هاي بين‌المللي رسانده است. اين منبع افزود، هيات عماني كه هفته پيش صنعا را ترك كرد اين امتيازدهي جديد را به اطلاع انصارالله و دولت در صنعا رسانده است. بن سلمان با پرداخت ده‌ها ميليارد دلار به صنعا براي بازسازي «مناطق تحت نفوذشان و نيز شناسايي حاكميت آنها در شمال يمن» موافقت كرده است. در ادامه اين گزارش آمده، صنعا از اين امتيازدهي‌ها استقبال كرده اما گفته بايد فرودگاه صنعا و بندر الحديده نيز بازگشايي شوند. در ادامه تحولات در اين باره، وزارت خارجه امريكا اعلام كرد، «تيم لندركينگ» فرستاده اين كشور در يمن به رياض خواهد رفت تا با مقامات دولت مستعفي يمن و مقامات سعودي ديدار و رايزني كند. براساس اين گزارش، او درباره آتش‌بس يمن و ورود كمك‌هاي انساني به يمن بحث و گفت‌وگو خواهد كرد.