گفت‌وگوي تلفني بايدن و پوتين؛ يا با مهاجمان سايبري برخورد مي‌كنيد يا با واكنش امريكا روبه‌رو خواهيد شد
هشدار نهايي
محمدحسين لطف‌الهي
رييس‌جمهور ايالات متحده به همتاي روس خود هشدار داده است كه مانع از ادامه حملات باج‌افزاري به اهدافي در خاك امريكا شود و اگر اين اتفاق نيفتد واشنگتن نيز حملات مشابهي را آغاز خواهد كرد.
جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا جمعه شب به وقت محلي در تماسي تلفني با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به او گفت زمان براي او و هكرهايي كه با حمايت روسيه به ايالات متحده حمله مي‌كنند رو به اتمام است و تلويحا به پوتين هشدار داد اين آخرين شانس براي او به منظور اقدام درخصوص مجرمان سايبري است كه در روسيه پناه گرفته‌اند و عليه منافع امريكا اقدام مي‌كنند.
مقامات دولت بايدن گفت‌وگوي تلفني اخير ميان روساي جمهوري امريكا و روسيه را يكي از متفاوت‌ترين گفت‌وگوها ميان اين دو از زمان آغاز
به كار دولت جديد مي‌دانند و معتقدند لحن بايدن با هميشه متفاوت بود. نيويورك تايمز در گزارشي در اين خصوص به نقل از چند مقام آگاه مي‌نويسد: «بايدن طي تماس تلفني به پوتين هشدار داد كه حملات سايبري عليه امريكا از نگاه واشنگتن ديگر در زمره اقدامات مجرمانه به حساب نمي‌آيد و كاخ سفيد آنها را به عنوان تهديدي عليه امنيت ملي قلمداد مي‌كند؛ در نتيجه ممكن است هر حمله‌اي با واكنشي شديدتر نسبت به گذشته مواجه شود.» به نوشته اين روزنامه، رويكردي كه دولت ايالات متحده اتخاذ كرده از نظر حقوقي توجيه‌پذير است و بسياري از كشورها زماني كه با تهديدهاي گروه‌هاي تروريستي يا مواردي نظير كارتل‌هاي مواد مخدر مواجه مي‌شوند چنين رويكردي را اتخاذ مي‌كنند و با توجه به نوع حملات و اهداف هكرها به نظر مي‌رسد اتخاذ اين رويكرد لازم و ضروري باشد.
بايدن در نشستي كه پس از اين تماس تلفني با خبرنگاران داشت، گفت: «من به خوبي روشن ساختم كه ايالات متحده چه انتظاراتي دارد. زماني كه هكرها از خاك آنها حمله سايبري انجام مي‌دهند، حتي اگر دولت روسيه نقشي در اين خصوص نداشته باشد، ما انتظار داريم با اطلاعاتي كه ما در اختيار دولت روسيه قرار مي‌دهيم اقدامات لازم در راستاي پايان دادن به اين حملات صورت گيرد.» رييس‌جمهور امريكا در آخرين لحظاتي كه تصميم داشت براي تعطيلات آخر هفته به دلاور برود، به سوال خبرنگاران مبني بر اينكه «آيا حمله به سرورهايي كه حملات به امريكا از طريق آنها صورت مي‌گيرد يكي از گزينه‌هاي
پيش روي امريكا خواهد بود؟» با يك «بله» پاسخ و نشان داد كه اين بار ايالات متحده تصميم دارد پاسخي عملي به اقدامات هكرهايي بدهد كه از خاك روسيه شركت‌ها و تاسيسات امريكايي را هدف قرار مي‌دهد.
به گزارش «اعتماد»، تماس بين رهبران دو كشور درحالي برقرار شده كه وقوع يك حمله باج‌افزاري گسترده، باعث اختلال در كار صدها شركت در ده‌ها كشور جهان شده است. در اين حمله كه تصور مي‌رود گروه روسي REvil عامل آن باشد، اطلاعات صدها شركت كوچك و متوسط گروگان گرفته شده و اخاذان سايبري براي آزاد كردن اطلاعات تقاضاي
۷۰ ميليون دلار باج كرده‌اند. در حملات سايبري با استفاده از باج‌افزار دستگاه‌هاي رايانه‌اي قربانيان رمزگذاري شده و در قبال تحويل كلمه عبور براي رمزگشايي، مبلغي پول تقاضا مي‌شود.
واشنگتن‌پست در اين خصوص مي‌نويسد: ماه گذشته شركت جي‌بي‌اس (JBS)، بزرگ‌ترين توليدكننده گوشت جهان مستقر در برزيل، گفته بود به دليل يك حمله سايبري كه احتمالا از مبدا روسيه انجام گرفته مجبور به متوقف كردن فعاليت‌هايش در امريكا شده است. اين شركت درنهايت مجبور شد مبلغ ۱۱ ميليون دلار به باج‌گيرها بپردازد تا بتواند هدايت سيستم‌هايش را دوباره به دست بگيرد. حمله به جي‌بي‌اس تنها سه هفته پس از آن اتفاق افتاده بود كه يك گروه هكر مشكوك مستقر در روسيه سيستم‌هاي رايانه‌اي شركت «كولونيال پايپلاين»، بزرگ‌ترين خط لوله انتقال سوخت ايالات متحده را هدف قرار دادند. توقف فعاليت كولونيال پايپلاين موجي از وحشت را در ميان رانندگان در ايالت‌هاي جنوب شرقي امريكا پديد آورد و باعث شد صف‌هايي طويل در مقابل پمپ‌بنزين‌ها شكل بگيرد. كولونيال پايپلاين سرانجام مجبور شد براي راه‌اندازي مجدد بزرگ‌ترين خط لوله انتقال سوخت در اين كشور نزديك به پنج ميليون دلار به هكرهاي مستقر در اروپاي شرقي يا روسيه باج دهد تا رمز سيستم‌هاي خود را به دست بياورد.
امريكا در ماه‌هاي اخير شاهد دو حمله سايبري ديگر نيز بوده است؛ اولي نفوذ هكرها به شبكه كامپيوتري چندين نهاد دولتي با استفاده از نرم‌افزار روزآمد شده «سولار ويندز» بود. مورد دوم هم رخنه در تعدادي از سرورهاي هدايت كننده اي‌ميل‌هاي شركت «مايكروسافت» بود. براساس برآورد سرويس‌هاي اطلاعاتي امريكا، حمله سايبري با «سولار ويندز» به هكرهاي تحت حمايت روسيه نسبت داده شده است اما اخلال در سرورهاي مايكروسافت احتمالا توسط يك كارزار جاسوسي سايبري چين صورت گرفته است.
واكنش امريكا به اين حملات چه خواهد بود؟
يكي از مقامات كاخ سفيد، پس از نشست بايدن با خبرنگاران، نشستي توجيهي برگزار كرد و به تشريح سياست‌هايي پرداخت كه ايالات متحده قصد دارد درخصوص مقابله با حملات سايبري اجرا كند. پايگاه خبري اكسيوس در اين خصوص گزارش داد اين مقام آگاه كاخ سفيد كه به شرط ناشناس ماندن صحبت مي‌كرد، تاكيد داشت مقابله با اقدامات اينچنيني بسيار پيچيده و حساس بوده و بايد با دقت خاصي سياست‌ها در اين حوزه پياده شود. به گفته اين مقام آگاه، واكنش امريكا «تركيبي از اقدامات پنهان و آشكار» خواهد بود؛ برخي موارد عمومي خواهد شد و به خبرنگاران اطلاعات لازم در اين خصوص منتقل مي‌شود، برخي اقدامات نيز براي حفاظت از منافع ايالات متحده به صورت چراغ خاموش اجرايي خواهند شد. او همچنين پيش‌بيني كرده بخشي از اين اقدامات برنامه‌ريزي شده در طول روزها و هفته‌هاي آينده اجرايي شوند.
جن ساكي، سخنگوي كاخ سفيد، روز جمعه گفت كه امريكا اطلاعات جديدي ندارد كه نشان دهد دولت روسيه دستور حمله هفته گذشته گروه هكرهاي ريويل را به شركت فناوري اطلاعات كاسيا در ايالت فلوريدا صادر كرده، اما خاطرنشان كرد دولت روسيه مسووليت دارد عليه چنين عملياتي از داخل روسيه واكنش نشان دهد. در همين حال، كرملين در بيانيه‌اي اعلام كرد كه پوتين به بايدن اطلاع داده كه با وجود آمادگي مسكو براي برخورد با جرايم سايبري، ماه گذشته روسيه از نهادهاي مربوطه در امريكا هيچ تقاضايي براي برخورد با چنين اقداماتي دريافت نكرده است. در مقابل، يك مقام ارشد دولت بايدن در جمع خبرنگاران اين ادعاي كرملين را رد كرد و گفت امريكا از طريق كانال‌هاي ديپلماتيك چندين تقاضا را در اين زمينه به دولت روسيه ارايه كرده است.
مسير امريكا تغيير مي‌كند؟
از زمان رياست‌جمهوري دونالد ترامپ، دولت امريكا به سكوت و بي‌عملي در مقابل اقدامات تهاجمي روسيه متهم مي‌شد و بايدن نيز يكي از منتقدان اين وضعيت بود اما از زمان روي كار آمدن دولت بايدن جز تحريم‌هايي كه هنوز اثرات آن بر اقتصاد روسيه روشن نيست اقدام خاصي عليه مسكو صورت نگرفته است؛ اين وضعيت اما در آستانه تغيير است. چندي پيش روزنامه واشنگتن‌پست در اين خصوص نوشت كه دو مقام ارشد دولتي به شرط ناشناس ماندن اظهار داشته‌اند كه دولت امريكا همزمان با تلاش براي تمديد آخرين معاهده كنترل تسليحاتي با روسيه، در حال آماده‌سازي براي تحميل هزينه‌هاي جديد به روسيه است. انجام اين امر منوط به ارزيابي‌هاي اطلاعاتي است كه درخصوص وقايع اخير از جانب كاخ سفيد درخواست شده است. مسوول گردآوري اين ارزيابي برعهده آويرال هِينز، مدير تازه منصوب شده اطلاعات ملي است تا ارزيابي كاملي از ادعاهاي مطرح شده درخصوص دخالت روسيه در حملات سايبري گسترده به ادارات و آژانس‌هاي فدرال، مداخله در انتخابات 2020 امريكا، استفاده از سلاح شيميايي عليه افشاگر مشهور، ناوالني و صرف هزينه از جانب روسيه براي حمله به سربازان امريكايي در افغانستان انجام دهد. حالا به نظر مي‌رسد با اين اقدام بايدن نشانه‌هاي برخورد و تقابل با روسيه به مرور در حال آشكار شدن است. هر چند پيش‌تر نيز تهديدهاي مشابهي صورت گرفته بود اما روشن است كه آن تهديدها كارگر نبوده‌اند.