صيانت را از كرامت انساني شروع كنيم
ابوالفضل نجيب
اگر قرار باشد آنچه با توجيه صيانت از حقوق كاربران در فضاي مجازي اعمال شود، به محدوديت و ممنوعيت در حوزه رسانه‌هاي اجتماعي منجر شود، در اين صورت بايد بپذيريم جهت‌گيري‌هاي آينده و بالمال رويكرد دولت جديد در همراستايي با اين طرح پيامدي جز انسداد بيشتر بر فضاي رسانه‌هاي مجازي نخواهد داشت. به اين معني كه در حال حاضر بخش وسيعي از رسالت و وظيفه رسانه‌اي در ابعاد مختلف بر دوش فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي است. آنچه در حال حاضر فضاي اجتماعي و شبكه‌هاي اجتماعي را موجوديت مي‌دهد، مي‌توان در چهار بخش اقتصادي، علمي، اجتماعي و رسانه‌اي تقسيم‌بندي كرد. از اين چهار موضوع مي‌توان به دو بخش اقتصادي و رسانه‌اي به عنوان مهم‌ترين نيازها و بسترها در فضاي مجازي اشاره كرد. گذشته از بحراني كه اين رويكرد گريبان معيشت بخش وسيعي از مردم را خواهد گرفت، مابقي صدمات و لطمات گريبان بخش رسانه‌اي را خواهد گرفت. حساسيت و واكنش‌هاي جامعه و اصحاب قلم و رسانه و... در چند روز اخير به اعمال فيلترينگ فضاي مجازي در واقع معطوف به مخاطرات و پيامدهاي حاصل از اين رويكرد است.
فراموش نكنيم اين رويكرد تبعات اجتماعي خاص خود را به همراه خواهد داشت. چنانچه نظرسنجي‌ها درباره بي‌اعتنايي و بي‌اعتمادي را بخوانيم، رسانه ملي توسط بخش‌هاي وسيعي از مردم، نتيجه همين رويه فيلترينگ محسوس و نامحسوس بر عظيم‌ترين دستگاه رسانه‌اي است. آنچه اين قلم در يادداشت «وعده‌هاي مغفول مانده» در موضع منفعل آقاي رييسي در رقابت‌هاي انتخاباتي درخصوص خاستگاه‌ها و برنامه‌هاي ايشان در حوزه آزادي‌هاي سياسي و اجتماعي اشاره شد، ناظر بر اين جهت‌گيري بود. به نظر مي‌رسد آنچه قرار است در آينده نزديك بر فضاي مجازي حاكم شود، در واقعيت امر ترجمان نگراني‌ها و دلواپسي‌هاي ناشي از سكوت و انفعال در قبال آزادي‌هاي سياسي و گشايش فضاي بسته حاكم بر رسانه‌هاست. با اين تفاوت كه آنچه قرار است اتفاق بيفتد، متاسفانه زير لواي صيانت از حقوق كاربران فضاي مجازي توجيه و تئوريزه مي‌شود. دستاويزي كه بيش از هر چيز شعور و كرامت انساني را به چالش مي‌كشد. فراموش نكنيم آنچه به تعبيري قرار بود به مهم‌ترين مولفه انقلاب اسلامي تبديل شود، اعاده و صيانت از كرامت انساني بود. آنچه اما شاهد هستيم بهانه قرار دادن كرامت براي تنزل دادن هر چه بيشتر شأنيت انساني است. اگر مراد از كرامت در مينيمم انتظار محترم شمردن شعور حداقلي مردم باشد، بايد اعتراف كنيم حداقل در اين فقره اين مهم نه‌تنها محترم شمرده نشده و نمي‌شود كه هر روز ابعاد گونه‌گون و وسيع‌تري به خود مي‌گيرد. آنچه دستاويز اين تنزل‌گرايي و بي‌حرمتي قرار مي‌گيرد، بازيچه قرار دادن و اغلب تهي كردن كلمات و واژه‌ها از بار معنايي و تحريف و بالمال ناديده گرفتن شعور مردم است. چه‌بسا رنجش اين بي‌احترامي براي مردم به مراتب آزاردهنده‌تر از وعده‌هاي بي‌پايه و اساس و عملي نشده است كه هر كدام در نوع خود مي‌تواند ترجمان وجهي از بي‌حرمتي به كرامت و شعور مردم تلقي شود. در تصور سياستگذاراني كه اين‌گونه با بزرگ‌منشي متوهمانه و منت گذاشتن بر مردم آنها را از بديهي‌ترين حقوق و حتي از لقمه نان بخور و نمير محروم مي‌كنند، واژگاني چون نظارت و صيانت و حقوق شهروندي و آزادي و كرامت و ... جز به دستاويز نمي‌توان تعبير كرد. دستاويزي كه علاوه بر محروم كردن مردم از حقوق اوليه، به شعور و تتمه كرامت باقيمانده فردي آنها دهن‌كجي و لجاجت مي‌كند. غافل از اينكه مردم به اين نگاه تحقيرآميز واكنش خود را نشان مي‌دهند. تعبير كنايه‌‌آميز «ميلي» از جانب مردم، در واكنش به رسانه‌اي كه خود را «ملي» مي‌نامد، كمترين واكنش به اين دهن‌كجي بود. آنچه به عنوان توصيه به رييس‌جمهوري آينده مي‌توان پيشنهاد كرد، كنار وعده‌هاي داده شده براي تامين معيشت و امنيت و مبارزه عليه فساد و اولي‌تر از آنها و به تاكيد از جانب ايشان اعاده و حفظ صيانت از كرامت انساني است.