رييسجمهوري در آيين تحليف رياستجمهوري سيزدهم در پيشگاه ملت ايران سوگند ياد كرد
طلوع دولت رييسي
آيين تحليف رياستجمهوري سيزدهم عصر پنجشنبه در شرايطي در صحن علني مجلس شوراي اسلامي برگزار شد كه بنابر اعلام برگزاركنندگان در اين مراسم بيش از ۱۰۰ مهمان از حدود ۷۳ كشور حضور داشتند. مراسمي كه پوشش خبرياش برعهده ۱۷۰ خبرنگار داخلي و خارجي بود و درحالي از ساعت 17 پنجشنبه آغاز به كار كرد كه آيين تنفيذ رياستجمهوري سيزدهم روز سهشنبه ۱۲ مرداد و با حضور رهبر انقلاب برگزار شده بود. عصر پنجشنبه اما ابراهيم رييسي كنار قائممقام روزهاي نه چندان دور خود در قوه قضاييه و كسي كه حالا رييس دستگاه قضايي است، در جلسهاي كه رياستش برعهده متحدِ انتخاباتياش در هر دو انتخابات رياستجمهوري دوازدهم و سيزدهم بود، در پيشگاه ملت ايران مطابق قانون سوگند ياد كرد.
بعيد است مراسمي در اين سطح برگزار شود و حاشيهاي پيش و پس از برگزاري در كار نباشد. مراسم تحليف رياستجمهوري سيزدهم هم از اين قاعده مستثني نبود و برگزاركنندگان و ناظران نهتنها از چند روز پيش از برگزاري مراسم، بلكه حتي پس از آن، شاهد اتفاقها و رويدادهاي حاشيهاي بودند كه برخي، دستكم آنقدر مهم بود كه به اخبار خبرگزاريهاي رسمي داخلي و خارجي تبديل شود. حاشيههايي كه بهدليل همزماني برگزاري اين مراسم با پنجمين موج همهگيري كرونا در كشور، از چند روز پيش از برگزاري مراسم و در بحث از چند و چون برگزاري، كمكم زمزمههايش را شنيده بوديم و درنهايت همزمان با برگزاري اين مراسم، در نحوه نشستن مهمانان در صحن علني و چگونگي ثبت عكس يادگاري كه پيش از آغاز مراسم انجام شد، نمود يافت. آنچه اما شايد به يكي از مهمترين حاشيههاي اين مراسم تبديل شد، نه در ارتباط با آنچه در جلسه گذشت يا آناني كه در اين مراسم حاضر بودند، بلكه به چهرههايي مربوط بود كه عصر پنجشنبه هرجا بودند، در صحن سبز بهارستان حضور نداشتند و درنتيجه غايبان بزرگ تحليف رياستجمهوري سيزدهم لقب گرفتند. چهرههايي از سيدحسن خميني نوه بنيانگذار جمهوري اسلامي و مولوي عبدالحميد روحاني برجسته اهل سنت و امام جمعه زاهدان تا علي و صادق آملي لاريجاني كه اولي در حال حاضر مشاور رهبري است اما تا همين يكي، دو سال پيش رييس قوه مقننه بود و كسي كه 12 سال به طور مداوم بر پارلمان رياست كرد و درنتيجه ميزبان اصلي مراسم تحليف رياستجمهوري طي چند دوره گذشته بود و ديگري كه آيتالله صادق آملي، برادر كوچكتر علي لاريجاني باشد، ازجمله فقهاي شوراي نگهبان است و البته رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام؛ همان مقام و جايگاه حقوقي كه باعث شد در مراسم تنفيذ كه نهتنها او، بلكه علي لاريجاني و سيدحسن خميني نيز از مهمانانش بودند، مراسم را از روي سن، رو به حضار و كنار رهبري، روساي قواي سهگانه، دبير شوراي نگهبان و البته رييس دولت دوازدهم دنبال كند. با اين حال اگر غيبت علي لاريجاني به ماجراي ردصلاحيتش در همين انتخابات رياستجمهوري سيزدهم مربوط باشد، آنوقت ميشود درك كرد كه چرا صادق آملي لاريجاني نيز به مراسم تحليف نرفت؛ چه آنكه او به عنوان يكي از 6 فقيه شوراي نگهبان، از نزديك در جريان نحوه ردصلاحيت برادرش بود و آنطور كه پس از اعلام فهرست نهايي كانديداها گفت، روند طي شده را خلاف ميداند. همزمان در شرايطي كه غيبت سيدحسن خميني به عنوان يك روحاني نزديك به جناح چندان عجيب نمينمود، عدم دعوت از مولوي عبدالحميد كه زمينهساز حمايت تعداد قابلتوجهي از ايرانيان اهل سنت به رييسي شد، اگرچه سعي شد با بهانه قرار دادن شرايط خاص ناشي از همهگيري كرونا رفع و رجوع شود اما همچنان پرسشبرانگيز بود و هست. البته به جز اين بزرگاني كه اشاره شد، سيدمحمد خاتمي و محمود احمدينژاد، روساي جمهوري اسبق نيز در اين جلسه حضور نداشتند.
هر چه بود اما بالاخره جلسه با اعلام محمدباقر قاليباف رسميت يافت و بعد از آنكه يك عضو هيات رييسه مجلس دستوركار را قرائت كرد، نوبت به رييس مجلس رسيد كه ضمن خوشامدگويي، سخنراني خود را ايراد كند. رييس مجلس كه دوره پيشرو را «دوره كارآمدي و پاسخگويي» خواند كه به گفته او، در آن «نهتنها فساد، بلكه هرگونه منفعتطلبي سياسي يا قبيلهگرايي گناهي نابخشودني است»، تاكيد كرد كه به خوبي نسبت به چالشهاي پيشرو آگاه است و گفت: «ما ميدانيم ناكارآمديهاي اشباع شده تا چه ميزان به اعتماد مردم لطمه زده و ميدانيم بار مشكلات اقتصادي و معيشتي چقدر بر شانه مردم خصوصا قشر متوسط و ضعيف سنگيني ميكند.» پس از اتمام سخنراني قاليباف نوبت به مهمترين بخش مراسم يعني اداي سوگند رييسجمهوري جديد بود. سوگندي كه بنابر اصل 120 قانون اساسي بايد در صحن علني مجلس و در شرايطي ادا شود كه رييس قوه قضاييه كنار او ايستاده باشد. غلامحسين محسني اژهاي اما پيش از آنكه ابراهيم رييسي به منظور اداي سوگند در جايگاه و كنار او حاضر شود، در نطقي مختصر، از اين گفت كه «قوه قضاييه براي كمك به دولت و گسترش عدالت جديتر از هميشه خواهد بود.» رييس قوه قضاييه همچنين ابراز اميدواري كرد كه ابراهيم رييسي در قامت رياستجمهوري، نسبت به اجراي همه اصول قانون اساسي «مخصوصا بندهاي ١۶گانه اصل سوم قانون اساسي و اصولي كه حقوق آحاد جامعه را تامين ميكند»، اهتمام لازم را داشته باشد.
پس از سخنان رييس قوه قضاييه اما بالاخره نوبت به ابراهيم رييسي رسيد و او كه معتقد است پيام مردم در انتخابات رياستجمهوري 1400، «تحولخواهي» و «عدالتطلبي» بود، پس از اداي سوگند در سخناني تصريح كرد كه «تحريمها عليه ملت ايران بايد لغو شوند» و ادامه داد: «از هر طرح ديپلماتيكي كه اين هدف را محقق كند، حمايت خواهيم كرد.» او همچنين طلوع انقلاب اسلامي در ايران را «فصلي نوين از آزادي، مشاركت سياسي و مردمسالاري در تاريخ» عنوان كرد و گفت: «ما مدافع واقعي حقوق بشر و حقوق انسان هستيم و سكوت برابر ظلم، جنايت و تجاوز به حقوق انسانهاي بيگناه و بيدفاع را قبول نداريم.» رييس دولت سيزدهم با تاكيد بر اينكه جمهوري اسلامي همواره كنار مظلومان جهان خواهد ايستاد و فرقي ندارد كه اين مظلومان در اروپا و امريكا باشند يا فلسطين و سوريه و يمن، به برخي مطالبات شهروندان نيز اشاره كرد و گفت: «مردم ميخواهند كه با رفع تنگناها و معيشت، سفره آنها را بهبود ببخشيم و نشاط ملي و شور اجتماعي را در جامعه بگسترانيم.»
يكي ديگر از نكات مهم در مراسم تحليف عصر پنجشنبه اما اتفاقي بود كه محقق نشد. در شرايطي كه حسن روحاني طي اين سالهاي گذشته با تقديم فهرست وزراي پيشنهادي خود به مجلس در انتهاي مراسم تحليف خود، اين سنت را به نحوي بنا گذاشته بود و مهمتر از آن، رهبري در مراسم تنفيذ بر لزوم تشكيل هرچه سريعتر دولت تاكيد كرده بودند، ابراهيم رييسي برخلاف آنچه پيشتر از جانب برخي منابع عنوان شده بود، فهرست وزراي پيشنهادياش را به مجلس تقديم نكرد و در ادامه نيز رييس مجلس از تقديم اين فهرست در نشست علني روز يكشنبه هفته جاري خبر داد.
اما در شرايطي كه معمولا برگزاري مراسم تحليف و حضور مقامهاي رسمي كشورهاي مختلف در تهران، منجر به برگزاري ديدارهاي ديپلماتيك ميشود، تحليف رياستجمهوري سيزدهم نيز از اين قاعده مستثني نبود و بر اين اساس، ابراهيم رييسي و البته محمدباقر قاليباف و بعضي از ديگر مقامهاي كشور، آخر هفته شلوغي را پشت سر گذاشتند. رييسي كه پيش از مراسم تحليف ميزبان نماينده ويژه كشورهاي عراق، ونزوئلا، يمن، الجزاير، پاكستان، ارمنستان، نيجر، غنا، بوليوي، مدير اجرايي دبيرخانه كنفرانس تعامل و اعتمادسازي آسيا، افغانستان، تركيه و روسيه بود، پس از برگزاري مراسم نيز با مقامهايي از آفريقاي جنوبي، بلاروس، صربستان، امارات، هند، نيجريه، كويت، بنگلادش، آذربايجان، تانزانيا و زنگبار، قرقيزستان و كردستان عراق و برخي از ديگر كشورها و نهادهاي بينالمللي ديدار كرد.