ادامه اتهام‌زني‌هاي بي‌پايه و اساس بريتانيا به ايران در مورد حادثه براي يك نفتكش در درياي عمان
زماني كه قرباني متهم مي‌شود
شهاب شهسواري
با‌گذشت ۹ روز از حادثه براي يك نفتكش در آب‌هاي درياي عمان، تلاش بريتانيا براي تحت فشار قرار دادن ايران و بسيج كردن دولت‌ها عليه ايران، به اتهام حمله به اين كشتي، بدون ارايه هيچ شاهد و مدركي ادامه دارد. روز جمعه، نشست شوراي امنيت سازمان ملل متحد كه براي بررسي اوضاع افغانستان برگزار شده‌بود، به مكاني براي اتهام‌پراكني‌هاي بي‌پايه و اساس بريتانيا عليه ايران درخصوص يك حادثه امنيتي در درياي عمان بدل شد. درحالي بريتانيا ايران را به حمله به يك كشتي تجاري در آب‌هاي آزاد متهم مي‌كند كه براساس گزارش رسانه‌ها و به گفته سفير و معاون نمايندگي دايم ايران در سازمان ملل متحد، ايران خود قرباني چندين نمونه از اين حملات در طول دو سال گذشته است، حملاتي كه رژيم اسراييل بارها مسووليت آن را تلويحا پذيرفته است و در رسانه‌هاي خود به آن افتخار مي‌كند. ادعاهاي مطرح شده عليه حمله ايران به يك نفتكش درحالي مطرح مي‌شود كه هنوز شواهد و مداركي در اين مورد از سوي مدعيان حمله منتشر نشده است و همزماني آن با تحولات داخلي در ايران از جمله انتقال قدرت به رييس‌جمهور جديد و آماده شدن براي شركت در دور هفتم مذاكرات احياي برجام، شك و ترديدها را در مورد عامل اين حمله افزايش داده است.
كشتي مذكور به نام مرسر استريت كه يك كشتي با پرچم ليبريا و تحت مالكيت يك شركت بريتانيايي بوده است هنگام حمله نزديك به ۵۰۰ كيلومتر با مرزهاي ايران فاصله داشته است. به ادعاي يك گروه تحقيقاتي ارتش امريكا، اين كشتي پيش از اين روز پنجشنبه ۷ مرداد هدف دو حمله ديگر توسط پهپادها قرار گرفته‌بود كه هر دو به هدف اصابت نكرده‌اند، اما يك روز بعد بار ديگر به اين كشتي حمله مي‌شود كه حمله سوم باعث ايجاد يك سوراخ به قطر دو متر در بدنه كشتي و كشته شدن كاپيتان رومانيايي و مسوول امنيتي بريتانيايي در كشتي مي‌شود. گروه تحقيقاتي امريكايي مدعي است كه تكه‌هايي از بال‌هاي يك پهپاد را از بازمانده اين حمله پيدا كرده است كه نشان مي‌دهد پهپاد در ايران توليد شده است. هفته گذشته، وزير خارجه بريتانيا، دومينيك راب، تاكيد كرده‌بود كه دولت اين كشور قصد دارد موضوع حمله به اين كشتي را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد بكشاند. بريتانيا، جمعه شب به وقت تهران، از فرصت خود در جلسه غيرعلني شوراي امنيت درخصوص وضعيت امنيتي افغانستان استفاده كرد تا اتهامات بي‌پايه و اساسي را به ايران درمورد حمله به اين كشتي مطرح كند. پس از پايان اين نشست غيرعلني، باربارا وودوارد، سفير بريتانيا در سازمان ملل متحد به خبرنگاران گفت: «ما مي‌دانيم كه ايران مسوول اين حمله است. هيچ توجيهي براي آنچه اتفاق افتاد وجود ندارد، يك حمله دولتي به يك كشتي غيرنظامي رخ داده است كه به صورت مسالمت‌آميز از آب‌هاي بين‌المللي عبور مي‌كرد.»
پاسخ سفير ايران در سازمان ملل به اتهامات بريتانيا
اظهارات بي‌پايه و اساس سفير بريتانيا در سازمان ملل اما بي‌پاسخ نماند. زهرا ارشادي، سفير و معاون نمايندگي دايم ايران در سازمان ملل متحد، به اظهارات سفير بريتانيا پاسخ داد. ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران در جمع خبرنگاران گفت: «رژيم اسراييل همچنان گستاخانه تهديد مي‌كند كه عليه كشورهاي منطقه از زور استفاده خواهد كرد درحالي كه اين رژيم بيش از هفت دهه منبع اصلي تهديد، بي‌ثباتي و ناامني در منطقه بوده است.» ارشادي با اشاره به اظهارات تحريف شده درباره حادثه كشتي مرسر استريت گفت: «ما با خانواده‌هاي كساني كه عزيزان‌شان را در آن حادثه تاسف‌بار از دست داده‌اند، ابراز همدردي مي‌كنيم.»
او با بيان اينكه مقامات اسراييلي بلافاصله بعد از اين حادثه، ايران را به انجام آن رخداد متهم كردند، اظهار داشت: «اين رويه هميشگي و معمول رژيم اسراييل است. هدف آن نيز منحرف كردن افكار عمومي جهان از جنايات اين رژيم و اقدامات غيرانساني آن در منطقه است.» سفير و معاون نمايندگي ايران در سازمان ملل تاكيد كرد: «آنها ديگران را به انجام كارهاي نادرست متهم مي‌كنند و تقريبا بعد از تمام حوادث در خاورميانه، اسراييل ايران را متهم مي‌كند. آنها بلافاصله و بدون هيچ مدركي اين كار را انجام مي‌دهند.» او با تاكيد بر اينكه مظلوم‌نمايي، دروغ و فريب بخشي از ابزارهاي رژيم اسراييل است، گفت: «هدف جار و جنجال اسراييل در حادثه مرسر استريت پنهان كردن اعمال تروريستي خود عليه ناوبري تجاري است. اين رژيم تنها در كمتر از دو سال، بيش از ۱۰ كشتي تجاري در درياهاي منطقه را مورد حمله قرار داده است.» ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران خاطرنشان كرد: «در ۱۷ ژانويه ۲۰۲۱، نخست‌وزير سوريه اعلام كرد كه هفت نفتكش در مسير خود به سوريه مورد حمله قرار گرفته‌اند. اين حوادث كه اسراييل عامل آنها بود، باعث كمبود جدي سوخت در سوريه شد.» او ادامه داد: در ۱۱ مارس ۲۰۲۱ نيز رسانه‌هاي جريان اصلي گزارش دادند كه اسراييل حداقل بيش از ۱۰ كشتي عازم سوريه را كه بيشترشان حامل نفت بودند، هدف قرار داده است. ارشادي اضافه كرد: در ۲۳ آوريل ۲۰۲۱ هم يك نفتكش در سواحل سوريه مورد حمله يك پهپاد قرار گرفت. سه سوري از جمله دو خدمه كشتي در اين حمله كشته شدند و باز هم اسراييل مسوول حمله بود. او تصريح كرد: اينها تنها چند نمونه از ماجراجويي و فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌كننده رژيم اسراييل در درياهاي منطقه است. سفير و معاون نمايندگي ايران در سازمان ملل تاكيد كرد: «چنين اعمال تروريستي و غيرقانوني امنيت دريانوردي را به‌طور جدي تهديد مي‌كند، آزادي ناوبري را مختل مي‌سازد و امنيت انرژي را به خطر مي‌اندازد. سفير و معاون نمايندگي ايران در سازمان ملل خاطرنشان كرد: همان‌طور كه در نامه اخيرمان به رييس شوراي امنيت تاكيد كرديم، ما اتهام بي‌اساس اسراييل در مورد حادثه مرسراستريت را رد مي‌كنيم.»
امريكا همپاي بريتانيا در اتهام‌زني به ايران
آنتوني بلينكن، وزير خارجه ايالات متحده امريكا نيز كه به نظر مي‌رسد در اين فضاسازي هماهنگ‌شده، پشت سر همتاي بريتانيايي‌اش حركت مي‌كند، وزراي خارجه گروه ۷ كشور صنعتي (G7) را براي امضاي بيانيه‌اي عليه ايران هماهنگ كرد. در اين بيانيه كه به گفته امريكا به تاييد وزراي خارجه كانادا، فرانسه، آلمان، ايتاليا، ژاپن، بريتانيا و نماينده عالي سياست خارجي اتحاديه اروپا رسيده، آمده است: «از ايران مي‌خواهيم كه همه فعاليت‌هاي غيرمنطبق با قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل را متوقف كند و از همه طرف‌ها مي‌خواهيم كه در حفط ثبات و صلح منطقه‌اي نقشي سازنده ايفا كنند. رفتار ايران در كنار حمايتش از نيروهاي نيابتي و نيروهاي مسلح غيردولتي، صلح و امنيت بين‌المللي را تهديد مي‌كند.» در ادامه اين بيانيه آمده است: «كشتي‌ها بايد بتوانند بدون مطابق قوانين بين‌المللي آزادانه تردد كنند، ما كمال تلاش خودمان را براي حفاظت از دريانوردي ادامه مي‌دهيم تا همه كشتي‌ها بتوانند آزادانه و بدون تهديد به اقدام‌ها غيرمسوولانه و خشونت‌بار به مسير خود ادامه دهند، چراكه اقتصاد جهاني به آن وابسته است.»
سعيد خطيب‌زاده در واكنش به بيانيه وزراي خارجه گروه ۷ و نماينده عالي سياست خارجي اتحاديه اروپا گفت: «بيانيه بي‌اساس وزراي خارجه گروه ۷ و نماينده عالي سياست خارجي اتحاديه اروپا را كه طي آن اتهامات بي‌اساسي را متوجه جمهوري اسلامي ايران كرده است، به‌شدت محكوم مي‌كنيم.» او افزود: «اين حادثه تنها چند روز قبل از مراسم تحليف رييس‌جمهور جديد ايران سناريوسازي شده است.» سخنگوي وزارت خارجه خاطرنشان كرد: «اين‌گونه سناريوسازي‌هاي بي‌پايه كه غالبا رژيم صهيونيستي پشت آن قرار دارد، با هدف مشوه ساختن فضا طراحي مي‌شود و متاسفانه مشترياني را كه بلافاصله آماده نتيجه‌گيري‌هاي غيرواقعي و نابخردانه هستند را نيز به همراه دارد.» او ادامه داد: «در واقع براي اهل فن و آشنايان به تاريخ اين منطقه، طراحي چنين توطئه‌هايي در مقاطع مختلف از سوي رژيم صهيونيستي تازگي ندارد.» خطيب‌زاده تاكيد كرد: «ايران به تامين امنيت آبراه راهبردي خليج‌فارس و تنگه هرمز كاملا متعهد است و آن را جزيي از امنيت خود دانسته و كماكان آماده مشاركت با كشورهاي منطقه در زمينه ايجاد، استقرار و تضمين پايداري نطام امنيت دسته جمعي در منطقه مي‌باشد و در عين حال در دفاع از حقوق حاكميتي خود در اين حوزه حتي اندكي ترديد نخواهد كرد.»
پيش از اين بيانيه، گروه نظامي موسوم به فرماندهي مركزي امريكا يا سنتكام كه از سوي جمهوري اسلامي ايران يك گروه تروريستي شناخته مي‌شود در بيانيه‌اي ادعاي حمله به كشتي مرسر استريت با پهپاد ايراني را تكرار كرده‌بود. اين نهاد نظامي امريكايي در بيانيه خود نوشته‌بود: «استفاده از پهپادهاي يك‌طرفه انتحاري توليد شده و طراحي شده توسط ايراني‌ها در منطقه يك تهديد رو به گسترش است. اين پهپادها توسط ايران و نيروهاي نيابتي‌اش عليه نيروي‌هاي ائتلاف در سراسر منطقه از جمله در عربستان سعودي و عراق مورد استفاده قرار مي‌گيرند.» اين نهاد تروريستي در گزارش خود نوشته است كه «ميزان خسارت وارد شده به كشتي، نيازمند هدف‌گيري دقيق و مستقيم كشتي مرسراستريت از طرف ايران بود.»
ترديدها در مورد عامل حمله به كشتي مرسر استريت
هر چند دولت‌هاي بريتانيا و ايالات متحده امريكا، در طول ۹ روز گذشته پيوسته تلاش كرده‌اند، ايران را متهم حادثه براي كشتي مرسر استريت جلوه دهند، علاوه بر تاكيد تهران بر نفي هرگونه دخالت در اين حادثه، برخي اظهارنظرها و شواهد ديگر نيز باعث شده تا ميزان ترديدها و ابهام‌ها در مورد اين حمله افزايش پيدا كند. آموس هارل، تحليلگر روزنامه اسراييلي هاآرتص، اين حادثه را «هديه غيرمنتظره براي اسراييل» توصيف كرده است. او در گزارشي از تحولات پس از وقوع حادثه براي كشتي مرسر، ضمن اظهار خرسندي از كشته شدن دو فرد بريتانيايي و رومانيايي در اين حادثه، معتقد است كه در صورتي كه اين دو فرد در اين واقعه جان‌شان را از دست نمي‌دادند، دولت رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين، كار سختي براي قانع كردن كشورهاي ديگر براي فشار به ايران با بهانه كردن اين واقعه داشت. او همچنين در بخش ديگري از نوشته‌اش اعتراف مي‌كند كه اساسا استراتژي حمله به كشتي‌هاي تجاري و نفتكش‌ها، راهبردي است كه از سوي اسراييل پيگيري مي‌شود. اين تحليلگر اسراييلي مي‌نويسد: «كارزار دريايي توسط ايران شروع نشد، بلكه اسراييل آغاز‌كننده آن بود كه نزديك به دو سال است به نفتكش‌هاي ايراني كه به سوريه نفت حمل مي‌كنند حمله مي‌كند، البته بدون اينكه هيچ تلفاتي بر جا بگذارد.» او در ادامه مي‌نويسد: «كشته شدن دو شهروند غيرنظامي با تابعيت اروپايي، در موقعيتي مناسب وضعيت را به نفع اسراييل تغيير داد.»
موضوع ديگري كه ابهام‌ها در مورد حمله به نفتكش مرسر استريت در درياي عمان را افزايش مي‌دهد، مساله مالكيت اين كشتي است. كشتي مذكور اساسا متعلق به يك شركت ثبت شده در بريتانيا بود و با پرچم ليبريا در آب‌هاي آزاد تردد مي‌كرد. تنها رابطه اين كشتي با اسراييل، مالك شركتي بهره‌بردار آن است. ايال اوفر كه يك ميلياردر با تابعيت رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين محسوب مي‌شود، مالك شركتي است كه از اين كشتي بهره‌برداري مي‌كرد.
علاوه بر همه اين ابهام‌ها، زمان‌بندي وقوع اين حادثه است. درست يك روز قبل از اينكه كشتي مذكور در آب‌هاي درياي عمان هدف حمله قرار گيرد، روزنامه وال‌استريت ژورنال در گزارشي به نقل از منابع امنيتي در واشنگتن از كارزار جديد تحريمي امريكا عليه ايران نوشته‌بود. براساس اين گزارش، مقام‌هاي امنيتي ايالات متحده امريكا به اين نتيجه رسيده‌اند كه پيشرفت‌هاي ايران در زمينه توليد موشك‌هاي هدايت‌شونده و پهپادها، ازجمله پهپادهاي مسلح يك‌طرفه، تهديدي فوري‌تر نسبت به برنامه هسته‌اي ايران محسوب مي‌شود و امريكا قصد دارد سلسله تحريم‌هايي جديد براي هدف قرار دادن اين حوزه در ايران تعريف كند. حمله به كشتي مرسر استريت درست يك روز بعد از انتشار اين گزارش اتفاق افتاد و درست چند دقيقه بعد از انتشار خبر اين حمله بود كه نهاد نظامي موسوم به «مركز عمليات‌هاي تجارت دريايي» بريتانيا مستقر در دوبي، بدون ارايه هيچ مدرك و شواهدي از «حمله با استفاده از پهپاد مسلح يك‌طرفه» به اين كشتي سخن گفت و بلافاصله دولت بريتانيا اتهام‌زني‌هاي به ايران درخصوص اين حمله را آغاز كرد.
بريتانيا حكم يك دادگاه در ايران را محكوم كرد
يك سخنگوي دولت بريتانيا، روز جمعه با انتشار بيانيه‌اي حكم يكي از اتباع ايران كه در دادگاه به ۱۰ سال حبس محكوم شده است را«شديدا محكوم» كرد. به گفته اين سخنگوي دولت بريتانيا، مهران رئوف، فرد محكوم تابعيت مضاعف بريتانيايي دارد و پيش از اين مدرس مدرسه‌اي در شمال لندن بوده است. در اين بيانيه آمده است: «ما به استفاده از هر آنچه در توان داريم براي حمايت از مهران و خانواده‌اش ادامه مي‌دهيم و اين موضوع را در بالاترين سطح مطرح خواهيم كرد.» مصطفي نيلي، وكيل دادگستري، چهارشنبه ۱۳ مرداد، در توييتي از محكوم شدن ناهيد تقوي و مهران رئوف، به تحمل 10 سال حبس تعزيري به اتهام «مشاركت در اداره گروه غيرقانوني» و 8ماه به اتهام «فعاليت تبليغي عليه نظام» خبر داد. گفته مي‌شود خانم تقوي هم تابعيت مضاعف آلماني دارد.