مرگ صعودي

در حالي كه سازمان‌هاي بيمه‌گر حدود ۳ تا ۶ ماه بعد پول بيمارستان‌ها را پرداخت مي‌كنند، اما شركت‌هاي دارويي، هزينه داروي كرونا را نقدي دريافت مي‌كنند و حالا بزرگ‌ترين معضل فعلي بيمارستان‌ها، حجم نقدينگي در مقابل تاخير اداي تعهدات سازمان‌هاي بيمه‌گر و مشكل مسوولان بيمارستان براي خريد داروي مورد نياز بيماران كرونايي است.  اما آنچه حالا حتي بيش از كمبود تخت يا پزشك و پرستار يا كمبود نقدينگي بيمارستان‌ها براي تامين دارو، نگراني مراقبان سلامت در مراكز درماني را افزايش داده، چالش تامين اكسيژن براي مبتلايان بستري به دليل افزايش مصرف برق و قطعي‌هاي جريان برق است كه توان و امكان توليد دستگاه‌هاي اكسيژن‌ساز را با اشكال مواجه خواهد كرد.  بنا به اعلام مراقبان سلامت در بخش‌هاي بستري مبتلايان كرونا، هر بيمار بستري در بخش‌هاي عادي و خارج از بخش ويژه، به ۱۲ ليتر در دقيقه و بيمار بستري در بخش ويژه به ۲۴ تا ۳۲ ليتر در دقيقه اكسيژن نياز دارد.  با وجود آنكه معاون درمان ستاد كرونا در استان تهران ديروز اعلام كرد كه مشكلي در زمينه اكسيژن‌رساني به بيماران در شهر تهران وجود ندارد، دو روز قبل، رييس دانشگاه علوم پزشكي خراسان شمالي نسبت به افت فشار اكسيژن در بيمارستان‌هاي استان به دليل افزايش بستري‌هاي بيمارستاني مبتلايان كرونا ابراز نگراني كرد و ابتداي هفته هم، عليرضا زالي؛ فرمانده عمليات مديريت بيماري كرونا در كلانشهر تهران از اختلال تامين اكسيژن خبر داد و گفت: «برخي بيمارستان‌هاي تهران اكسيژن‌ساز دارند، اما مصرف اكسيژن در بيماران كرونايي افزايش پيدا مي‌كند و با توجه به بستري روزانه حدود 2 هزار بيمار در 118 بيمارستان‌هاي پايتخت و همچنين بستري 2400 بيمار كرونايي در بخش مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان‌هاي تهران، اين موضوع بار زيادي از لحاظ تامين اكسيژن به بيمارستان‌ها تحميل مي‌كند.»  به نظر مي‌رسد پيش‌بيني‌هاي زالي و البته، گزارش تعدادي از استانداران كشور درباره كمبود اكسيژن و دستگاه‌هاي اكسيژن‌ساز در برخي بيمارستان‌هاي كشور و همچنين، الزام اجراي مصوبات جلسه 79 ستاد ملي مديريت بيماري كرونا كه روز 16 مرداد برگزار شد و مهم‌تر، تاكيدات رييس‌جمهوري، وزير كشور را واداشت كه ديروز 4 وزير را براي حل مشكل تامين اكسيژن و اكسيژن‌ساز و همچنين رفع قطعي‌هاي جريان برق بسيج كند و در نامه ابلاغي، از وزير صمت بخواهد كه با همكاري وزراي بهداشت، نفت و نيرو، حداكثر تا پايان هفته جاري، نسبت به ضرورت بسيج امكانات و تلاش‌ها در جهت تامين اكسيژن و دستگاه‌هاي اكسيژن‌ساز مورد نياز مراكز درماني كشور اقدام كنند. 
اين ابلاغ مكتوب در حالي بود كه دو روز قبل، هيات امناي صرفه‌جويي ارزي در معالجه بيماران، اعلام كرد كه از محل ذخيره استراتژيك، اقدام به ارسال فوري تجهيزات و ملزومات پزشكي شامل ۱۲۲ عدد ونتيلاتور ثابت و پرتابل، بيش از ۱۴۰ دستگاه مانيتور سانترال و ثابت، ۵۵ دستگاه كمك تنفسي، ۸۰ تخت ICU و CCU، بيش از ۴۰۰ تخت و تشك بزرگسال به همراه ۳۴ عدد ساكشن، ۵۵ عدد پمپ سرم، ۱۷ الكتروشوك، الكتروكارديوگراف و اتوآناليزر به استان‌هايي از جمله كرمان، سيستان و بلوچستان، تهران، هرمزگان، اصفهان، مازندران، گلستان، خوزستان كرده علاوه بر اينكه طي يك ماه گذشته ۴۳ دستگاه اكسيژن‌ساز (۲۵ عدد آن كانتينري و قابل حمل و ۱۸ اكسيژن‌ساز ثابت به همراه ۱۵ مخزن اكسيژن مايع ۲۰ تن) به مراكز نيازمند ارسال شده است. 
آبان ماه سال گذشته هم اداره كل تجهيزات و ملزومات پزشكي سازمان غذا و دارو، در يك فراخوان از شركت‌هاي دانش‌بنيان و توليدكننده اكسيژن‌ساز و مخازن اكسيژن و تمام اشخاص حقوقي دعوت كرد كه براي توسعه زيرساخت توليد اكسيژن و افزايش ظرفيت مخازن اكسيژن و اكسيژن‌سازهاي بيمارستاني به دنبال افزايش مراجعات بيماران به بيمارستان‌ها و نياز بيشتر به بستري، اعلام آمادگي كنند.  اما تاكيد وزير كشور در اين ابلاغ براي وزير نيرو متوجه هشدار رييس اتحاديه كشوري گازهاي طبي و صنعتي است كه 4 روز قبل با هشدار درباره كاهش 15 درصدي ظرفيت توليد اكسيژن در فصل تابستان و با انتقاد از قطعي 6 ساعته جريان برق در روز 14 مرداد و تاثير منفي اين قطعي بر ظرفيت توليد اكسيژن گفت: «قطعي برق شش ساعته در روزهاي گذشته باعث شد توليد حداقل ۱۰ ساعت عقب بيفتد و توليد اكسيژن تقريبا نصف شد كه در شرايط موج پنجم كرونا، تداوم اين وضعيت ممكن است ما را وادار به واردات اكسيژن كند.»
پيكان كلانتري در گفت‌وگوي خود با رسانه‌ها گفت: «قطعي برق بر ميزان ظرفيت توليد اكسيژن تاثير گذاشته و با كاهش توليد در روزهاي اخير مواجه هستيم. عمده مصرف توليد اكسيژن با برق است و زماني كه برق قطع مي‌شود، زمان بيشتري لازم است تا موتور دستگاه‌هاي اكسيژن‌ساز فعال شود و به همين دليل زمان كمتري براي توليد داريم.در حال حاضر با شروع موج پنجم شيوع كرونا و افزايش دو برابري تقاضا براي اكسيژن، به علت قطع برق ميزان توليد كاهش يافته و ادامه اين روند مراكز درماني را با مشكل كمبود اكسيژن روبه‌رو خواهد كرد.»
كلانتري در توضيح اختلال ناشي از قطع 6 ساعته جريان برق در روز 14 مرداد گفت: «با اين قطعي برق، توليد متوقف و بيش از ۱۰ ساعت كار تعطيل شد، چراكه دماي اكسيژن مايع كه مافوق سرد است با محيط تبادل و كاهش پيدا مي‌كرد و بيش از يك ساعت بعد از قطعي برق طول مي‌كشد دماي يخچال‌ها به قبل از قطعي برق برسد. علاوه بر اين به‌طور كلي در فصل تابستان توليد گازهاي طبي به دليل گرماي هوا ۱۰ تا ۱۵ درصد كاهش پيدا مي‌كند. ۱۰ ساعت توقف توليد نيز خود به معناي كاهش ۴۰ درصدي توليد است. بنابراين در مجموع در اين شرايط توليد گازهاي طبي نصف خواهد شد؛ علاوه بر اينكه دستگاه‌ها نيز از توليد برق آسيب مي‌بينند و از چرخه توليد خارج مي‌شوند.در صورت ادامه اين وضعيت همزمان با شدت يافتن موج پنجم كرونا، بايد فكري براي واردات اكسيژن كنيم. اما كشورهاي اطراف شامل افغانستان، پاكستان، عراق و آذربايجان خود دچار مشكل هستند و تنها گزينه واردات، تركيه خواهد بود مگر اينكه هرچه سريع‌تر راهكاري براي اين مساله ديده شود و اداره برق، مناطق فعاليت كارخانه‌هاي توليد اكسيژن را شناسايي كند تا خاموشي‌ها در اين مناطق به حداقل برسد و با اطلاع قبلي باشد، چون اين مشكل فقط مختص كارخانجات تهران نيست، بلكه كارخانجات فعال در استان‌هاي ديگر مانند، فارس، خوزستان، اصفهان و… نيز تماس‌هاي زيادي در خصوص كاهش توليد به دليل قطعي برق داشتند و لازم است تا اداره برق در شرايط اين روزهاي تشديد بيماري كرونا و افزايش مراجعان به بيمارستان‌ها همكاري لازم را با كارخانجات توليدي اكسيژن داشته باشد تا شاهد معضل كمبود اكسيژن نباشيم.»