مدير روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي زاهدان به «اعتماد» خبر داد: در صورت احراز تابعيت ايراني، بي‌شناسنامه‌هاي سيستان و بلوچستان هم واكسن كرونا مي‌گيرند
42 درصد جمعيت استان شرقي كشور حاشيه‌نشين هستند
گروه اجتماعي
سكونت ۴۲ درصد جمعيت سيستان و بلوچستان در 5 هزار هكتار منطقه حاشيه‌اي شهرهاي استان، صادقانه‌ترين مصداق درباره گستردگي سايه فقر و آسيب بر سر مردمان اين شرقي‌ترين استان مرزي كشور است.
معاون سياسي و اجتماعي استاندار سيستان و بلوچستان، به خبرگزاري ايرنا گفته كه ۹ شهر اين استان (زاهدان، زابل، خاش، ايرانشهر، سراوان، چابهار، دلگان، بمپور و كنارك) داراي بافت مصوب سكونتگاه‌هاي غيررسمي هستند كه مساحت كل اين بافت‌ها، 5 هزار و ۴۷۲ هكتار است. ابوذر كوثري در تشريح دلايل گستردگي حاشيه‌نشيني در اين استان گفته است: «ما استاني مرزي با طولاني‌ترين مرز در كشور هستيم و همسايگان ما شرايط سياسي باثباتي ندارند و اين مساله باعث موج مهاجرت، به ويژه از كشور افغانستان به عمق كشور شده و خلأهاي مرزي موجود هم باعث سختي كنترل ورود اتباع خارجي شده است. مهاجران ورودي به كشور بايد مكان مشخصي براي استقرار داشته باشند. البته بخش زيادي از آنان از سيستان و بلوچستان عبور مي‌كنند اما تعداد قابل ملاحظه‌اي نيز در استان رسوب و بيشتر آنان در حاشيه شهرها سكونت مي‌كنند.» كوثري در توضيح ساير دلايل حاشيه‌نشيني گسترده در اين استان مرزي گفت: «اقليم استان و به ويژه وقوع خشكسالي‌هاي بي‌سابقه در سال‌هاي اخير از ديگر دلايل حاشيه‌نشيني در سيستان و بلوچستان است. خشكسالي‌ها، كشاورزي و دامداري ما را به عنوان يكي از پايه‌هاي اصلي اشتغال و توليد در منطقه تحت تاثير منفي قرار داده و اينها وقتي شغل‌شان را از دست مي‌دهند يكي از مسيرهاي هموار براي كسب شغل و معاش اين است كه از روستاها و از مناطق حاشيه‌اي و مرزي به حاشيه شهرهاي بزرگ مهاجرت مي‌كنند.» در حالي كه مناطق حاشيه‌اي در استان سيستان و بلوچستان، از جمله نواحي درگير فقر و آسيب‌هاي اجتماعي در استان هستند و خانواده‌هاي بي‌بضاعت و كم‌درآمد را در خود جاي داده‌اند، «بي‌شناسنامه‌ها» كه تعداد قابل توجهي از جمعيت مناطق حاشيه‌نشين استان را شامل مي‌شوند، بيش از ساير اقشار در معرض آسيب‌هاي بهداشتي و اجتماعي قرار دارند. بنا به اعلام فعالان مدني در اين استان، تعداد زيادي از مردان، زنان و كودكان بدون شناسنامه در استان سيستان و بلوچستان، شهروندان ايراني هستند كه به دليل اهمال نسل اندر نسل، كوتاهي و وقت‌كشي مديران دولتي، ضعف شديد نظارت بر تسهيل و تسريع روند صدور اوراق هويت براي شهروندان ايراني و در نهايت، جا ماندن صدها انسان از مزاياي «ايراني بودن» به دليل ناآگاهي و ضعف شديد اطلاع‌رساني، از مشكلات بسياري در زندگي روزمره رنج مي‌برند. امروز كه استان سيستان و وبلوچستان به جولانگاه «دلتا» تبديل شده و تا چند هفته قبل هم ابرهاي سياه مرگ كرونايي‌ها، بر اين استان فقير و محروم و مظلوم سايه انداخته بود، نتيجه اهمال دولت‌هاي چند دهه در بي‌توجهي به ضرورت صدور شناسنامه براي شهروندان ايراني مشخص شد.
«بي‌شناسنامه‌ها» حتي نمي‌توانند براي دريافت واكسن كرونا ثبت‌نام كنند، چون كدملي ندارند و بنابراين، ناخواسته، محكوم به زندگي همراه با ترس هستند؛ آيا مبتلا شوند و زنده بمانند؟ آيا مبتلا شوند و بميرند؟ هيچ‌كس نمي‌داند. فقط اقبال و بخت‌شان مگر ياري كند كه از كرونا جان سالم به در برند. چند روز قبل، زهره صيادي؛ فعال اجتماعي در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا گفت: «تلاش ما براي واكسيناسيون بي‌شناسنامه‌ها تا امروز به جايي نرسيده؛ اين گروه انبوه چون كارت ملي و شماره ملي ندارند از ثبت در سامانه مربوطه و واكسيناسيون جا ماندند و البته تعدادي از آنها بر اثر ابتلا به ويروس دلتا جان خود را از دست داده‌اند. دولت بايد مكانيسمي براي تزريق واكسن به اين جمعيت انبوه و در معرض خطر در دستور كار قرار دهد، چون اين هموطنان بي‌شناسنامه عموما وضع مالي نامناسبي دارند، بيشتر در مشاغل غيررسمي و در معرض ابتلا به ويروس، مشغول به كار هستند. خانواده‌هاي بسياري را مي‌شناسم كه شناسنامه ندارند و در تامين هزينه‌هاي درمان كرونا ناتوان هستند.اين خانواده‌ها، در صورت ابتلا به كرونا، قادر به خريد داروهاي بسيار ساده نيستند و دقيقا همين افراد كه از ضعيف‌ترين اقشار جامعه هستند از واكسيناسيون جا مانده‌اند در حالي كه واكسيناسيون همه شهروندان كشور، وظيفه‌اي حاكميتي است و دولت بايد در پيشگيري و درمان كرونا هيچ استثنايي بين گروه‌هاي مختلف مردم قائل نشود. اين مردم بي‌شناسنامه هم شهروندان اين مملكت هستند و فكر مي‌كنم لااقل به اندازه يك واكسن كرونا سهم داشته باشند.»
به دنبال انتشار اين خبر، محمدهادي عباسي؛ مدير روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي زاهدان، در گفت‌وگو با «اعتماد» ضمن اين توضيح كه شرايط استان از بابت شيوع كوويد 19 نسبت به يك ماه قبل و بحران نگران‌كننده‌اي كه همدردي تمام هموطنان را برانگيخته بود، حالا به وضعيت بهتري رسيده، تاكيد كرد كه با وجود كاهش ابتلاي كرونا در استان، سيستان و بلوچستان هنوز با وضعيت عادي فاصله دارد اما با توجه به افزايش پوشش واكسيناسيون كه حالا در مناطق تحت پوشش اين دانشگاه علوم پزشكي به حدود 14 درصد افزايش يافته و احتمالا در مناطق تحت پوشش دانشگاه‌هاي علوم پزشكي زابل و ايرانشهر هم مي‌توان اعداد بهتري از گسترش واكسيناسيون جمعيت هدف مشاهده كرد، گفت: «در اين مدت حتي رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي هم در سطح استان افزايش يافته و ميزان رعايت پروتكل‌ها حدود 60 درصد است در حالي كه در زمان بحران و حدود يك ماه قبل كه آمار بستري‌هاي استان به اعداد نگران‌كننده رسيد، ميزان رعايت پروتكل‌ها در سطح استان كمتر از 40 درصد بود.» عباسي در اين گفت‌وگوي كوتاه، در پاسخ به «اعتماد»، ضمن تاييد اجراي دستور وزير بهداشت براي ايجاد اردوگاه مرزي در زابل براي جمع‌آوري و قرنطينه تمام افغان‌هايي كه به صورت غيرمجاز از مرز ايران وارد شده و ممكن است آلوده به ويروس كرونا باشند و جمعيت استان را در معرض خطرات جدي‌تر قرار دهند، درباره وضعيت واكسيناسيون «بدون شناسنامه‌هاي ايراني» توضيح داد: «تمام ساكنان استان، صرف‌نظر از ايراني بودن و غير ايراني بودن، خدمات اوليه مراقبت‌هاي سلامت را دريافت مي‌كنند از جمله اينكه فرزندان تمام شهروندان ايراني و حتي افغان‌هايي كه از افغانستان وارد استان مي‌شوند، قطره فلج اطفال و تمام نوزادان ايشان واكسن‌هاي سه‌گانه را دريافت مي‌كنند. بنابراين، بدون شناسنامه‌ها كه البته در كل استان، بيشتر از 100 نفر نخواهند بود، هم مشمول دريافت خدمات اوليه مراقبت‌هاي سلامت هستند به گونه‌اي كه در خانه‌هاي بهداشت، زيج حياتي مجزا براي شهروندان ايراني و غير ايراني تشكيل شده است و چنانكه ساكن شهر باشند، در مراجعه به مراكز بهداشت شهري اين خدمات را دريافت خواهند كرد و اگر ساكن در روستا باشند، بهورزان روستايي كه خدمات مراقبت كودكان و مادران باردار هم ارايه مي‌دهند، اين جمعيت را تحت پوشش قرار خواهند داد. در مورد واكسن كرونا هم طبق دستور وزير بهداشت به نماينده تام‌الاختيار ايشان در استان، در صورت احراز ايراني بودن هر فرد بدون شناسنامه، واكسن كرونا به او تزريق خواهد شد.»