«توانير» هشدار داد
بحران استخراج غيرمجاز رمزارزها فراتر از بحران خاموشي‌هاست
گروه اقتصادي| بازگشت خاموشي‌هاي برنامه‌ريزي‌شده به كشور و پيش‌بيني تداوم آن در زمستان در حالي صورت گرفته كه حالا شركت توانير مقصر اصلي بالا رفتن بار شبكه برق كشور را به فعاليت غيرمجاز مراكز استخراج رمز ارز نسبت داده است.
«توانير» عنوان كرده كه اين نتيجه‌گيري را بر اساس «بررسي‌هاي دقيق» به دست آورده و از ديدگاه اين شركت زيرمجموعه وزارت نيرو، مراكز استخراج رمزارز، بايد به عنوان عاملي بزرگ‌تر و فراتر از خاموشي و افزوده شدن يك مصرف‌كننده به جمع ديگر مصرف‌كنندگان برق در نظر گرفته شود چرا كه آثار آن مي‌تواند باعث به هم خوردن گسترده توازن توليد و مصرف برق شود كه در سطوح بعدي بر انگيزه‌هاي كنشگران اقتصادي و در نهايت توليد ساير كالاها و خدمات و... تاثير خواهد گذاشت.
براساس اين مطالعه كه در شركت توانير انجام و نتايج آن با عنوان «فراتر از بحران خاموشي» در اختيار مسوولان قرار گرفته است، نشان داد كه ركورد بي‌سابقه و ۲۰ درصدي رشد مصرف برق در سال جاري، با هيچ‌كدام از اصول برنامه‌ريزي و طراحي شبكه‌هاي برق سازگار نبوده است و اين ميزان رشد حداكثر در طول ۵ سال قابل تصور بود.در اين بررسي ضمن اشاره به عوامل افزايش زودهنگام و شديد دماي هوا تا ۵ درجه و در مدار قرار گرفتن زودهنگام سيستم‌هاي سرمايشي، راه‌اندازي زودهنگام چاه‌هاي كشاورزي به دليل كاهش بارش‌ها و رواناب‌هاي سطحي و رشد توليد و افزايش مصرف برق صنايع بزرگ در كنار عامل كمتر شناخته‌شده استفاده فزاينده از ماينرها و تجهيزات استخراج رمزارز به عنوان عوامل اصلي رشد مصرف برق، به صورت ويژه به مولفه رمزارزهاي غيرمجاز پرداخته شد.در مقدمه اين گزارش آمده است: ميزان رشد مصرف برق سالانه گروه‌هاي تجاري، خانگي و صنعتي مشخص و هرگونه رشد خارج از اين مصارف، غيرمتعارف تلقي مي‌شود.
اين مطالعه كه كمترين مصارف در ارديبهشت‌ماه سال‌هاي ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ بين ساعات ۲ تا ۵ بامداد (يعني خنك‌ترين ساعات شبانه روز) انجام شد، نشان داد كه مصرف برق برخي استان‌ها در بازه زماني منتخب چند برابر شده است و استان‌هاي متعددي نيز افزايش بين ۱۰ تا ۲۰ درصدي مصرف برق را در فاصله ساعات ۲ تا ۵ بامداد شاهد بوده‌اند. در ادامه آمده است: ميزان مصارف بخش‌هاي خانگي و تجاري بين نيمه‌شب تا صبحگاه به‌شدت كاهش مي‌يابد و با كنار گذاشتن مصرف بخش صنعتي كه مصرف آن به صورت لحظه‌اي و از طريق كنتورهاي هوشمند قابل رصد است، مي‌توان مصارف بالا در اين ساعات را به عامل مصرف‌كننده جديد نسبت به روند درازمدت، يعني رمرزارزها نسبت داد.
براساس آنچه در اين مطالعه به آن اشاره شد، اين ميزان رشد نمي‌توانسته است به بخش‌هاي خانگي و تجاري كه در آن ساعات شبانه‌روز كمترين ميزان مصرف را دارند يا حتي صنعتي كه مصرف آن به صورت لحظه‌اي رصد مي‌شود، نسبت داده شود و اين مصرف تنها مي‌تواند متعلق به توليد رمزارزها باشد كه بدون وابستگي به ساعات خاص حتي در نيمه‌شب نيز مصرف برق آنها ادامه دارد. اين بررسي همچنين نشان داد كه ميزان متوسط خاموشي‌ها در روزهاي محدودي از ماه‌هاي گرم سال جاري، نزديك به ۲۰۰۰ مگاوات بوده است (معادل مصرف برق برآوردي دستگاه‌هاي استخراج رمز ارز) و چنانچه در سال جاري دستگاه‌هاي توليد رمزارز به عنوان مهمان ناخوانده در شبكه برق حضور نداشتند، حتي با وجود كمبود منابع آبي، با توجه به اجراي برنامه‌هاي پاسخگويي بار در بخش‌هاي صنعتي و كشاورزي، خاموشي بسيار كمتري متوجه بخش خانگي كشور مي‌شد.سخنگوي صنعت برق پيش از اين گفته بود: برق مصرفي ماينرهاي غيرمجاز حدود ۵۷۰ مگاوات بود كه براي تامين اين مقدار برق براي استخراج رمزهاي ديجيتال نياز به يك نيروگاه ۷۵۰ مگاواتي است.در نتيجه‌گيري اين مطالعه همچنين تاكيد شده است كه استمرار مصرف شديد برق به ويژه در فصل زمستان كه به‌طور طبيعي امكان توليد برق آبي كاهش مي‌يابد و همچنين تعدادي از واحدهاي نيروگاه‌هاي حرارتي براي تعميرات سالانه از مدار خارج مي‌شوند، مي‌تواند اثر منفي بزرگ‌تري در تامين برق كشور داشته باشد.نتايج اين پژوهش در حالي منتشر مي‌شود كه طبق گفته مديرعامل توانير، از ابتداي طرح جمع‌آوري ماينرهاي غيرمجاز تا پايان سال 99 تعداد 2 هزار و 311 دستگاه كشف و ضبط شد كه اين آمار در 5 ماهه نخست 1400 به 2 هزار و 97 دستگاه رسيد.تيرماه سال جاري مصطفي رجبي مشهدي، سخنگوي صنعت برق گفته بود كه شرايط سختي را در حال تجربه هستيم كه يكي از مهم‌ترين دلايل آن شيوع استخراج غيرمجاز ارز ديجيتال بوده است. به گفته وي، استخراج رمزارزها حدود دو هزار مگاوات از ظرفيت توليدي برق كشور را به خود اختصاص داده‌اند. اين در حالي است كه از اين مقدار فقط ۳۰۰ مگاوات به شكل مجاز انشعاب به آنها واگذار شده كه در حال حاضر خاموش هستند.