بحران برگزيتي بريتانيا

بريتانيا درگير بحران كمبود و ناتواني در عرضه سوخت است و دولت بوريس جانسون نخست‌وزير اين كشور محدوديت‌هاي ناشي از بيماري همه‌گير كوويد 19 را عامل كمبودها معرفي مي‌كرد، اما با كاهش محدوديت‌ها و عدم توانايي دولت در تامين سوخت، نگاه‌ها به سوي خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا به عنوان يكي از اصلي‌ترين دلايل بحران فعلي بازگشته است. وضعيت در بريتانيا به گونه‌اي است كه حتي اولاف شولتز، كانديداي پيروز انتخابات اخير آلمان روز دوشنبه درباره آن موضع‌گيري كرد و با بيان اينكه قوانيني در اتحاديه وجود دارد كه ارسال كاميون‌هاي سوخت به كشورهاي عضو را تسهيل كرده و مانع بروز بحران‌هاي اين‌چنيني مي‌شود، افزود: «ما تلاش زيادي كرديم تا انگليسي‌ها قانع شوند اتحاديه اروپا را ترك نكنند اما موفق نشديم و اكنون اميدوارم بتوانند بحران فعلي را مديريت كنند.» براي مردم عادي در بريتانيا صحبت‌هاي اولاف شولتز مي‌تواند مانند يك خبرقديمي قلمداد شود. مدت‌هاست كه ديگر در انگليس بحث‌هايي طولاني درباره برگزيت در نمي‌گيرد و اكثر شهروندان درگير تبعات ناشي شيوع بيماري كوويد 19 هستند. با اين حال اكنون با رفع بخش عمده‌اي از محدوديت‌ها مشخص شده مسيرهاي تجاري كه تصور مي‌شد به دليل اين محدوديت‌ها بسته شده، در اصل تحت تاثير برگزيت كارايي خود را از دست داده بودند و در انتهاي هفته گذشته زماني كه اين نقاب فرو افتاد و جايگاه‌هاي ارائه سوخت يكي‌يكي اعلام كردند كه سوخت‌شان رو به پايان است، وحشتي عجيب بر رانندگان كه بيم اتمام سوخت خودروهاي‌شان را داشتند، مستولي شد. هرچند صحيح نيست كه تنها يك مساله را عامل ايجاد بحراني در اين ابعاد بدانيم اما برخي دلايل نشان مي‌دهد برگزيت حتي اگر تنها دليل نباشد، حتما يكي از مهم‌ترين دلايل است؛ در حال حاضر بريتانيا بر اساس تخمين‌ها بايد 100 هزار راننده تانكر سوخت بيشتر داشته باشد تا بتواند به سرعت به بحران پايان دهد و فقط به دليل تبعات برگزيت، 20 هزار راننده غيرانگليسي كه در اين كشور فعاليت مي‌كردند و با دردسرهايي براي تمديد ويزا و مجوز كاري مواجه شدند. آنها به همين دلايل بريتانيا را ترك كردند و هنوز باز نگشته‌اند و يكي از دلايل بحران را بايد در همين موضوع جست. دو دهه پيش كمبود راننده كاميون سبب شد بريتانيا از نيروي كار اروپاي شرقي استفاده كند و هرچند اين نياز امروز كمتر نشده، بريتانيايي‌ها بعد از برگزيت مي‌گويند نمي‌خواهند آدم تحصيل‌نكرده از اروپا وارد كشورشان شود. نيكلاي رشكوف، مسوول بخش اروپايي اتحاديه ترابري بلغارستان، با اشاره به اين موضوع مي‌گويد: «رانندگي كاميون مدرك دانشگاهي لازم ندارد.» او همچنين شرايط بد كار، احتمال گيركردن در گمرك و نيز ماليات‌ و عوارض جاده‌اي سنگين‌ در بريتانيا را از دلايل بي‌رغبتي رانندگان براي رفتن به اين كشور بر مي‌شمرد. به گزارش روزنامه نيويورك‌تايمز، بوريس جانسون نخست‌وزير بريتانيا هفته گذشته تصميم گرفت مجوزي فوق‌العاده براي 5 هزار راننده خارجي براي بازگشت به بريتانيا صادر كند و همچنين دستور داد راننده‌هايي كه در نيروهاي نظامي بريتانيا خدمت مي‌كنند براي انتقال تانكرهاي سوخت در آماده‌باش باشند. هرچند دستور دوم هنوز اجرايي نشده اما تحليلگران اقدامات بوريس جانسون را حتي در صورت اجراي صد درصدي ناكافي و غيرموثر ارزيابي مي‌كنند. روبي مك‌گرگور اسميت، رييس مجمع صنايع بريتانيا اين كار را «پاشيدن كاسه‌اي آب روي آتشي عظيم» خواند. ادوين آتما از اتحاديه حمل‌ونقل جاده‌اي هلند نيز چنين طرحي را «ناواقع‌بينانه» توصيف كرد و افزود: ‌«كدام راننده‌اي كارش را در اروپا رها مي‌كند كه با يك ويزاي سه ماهه به بريتانيا برود؟» ديويد هنيگ، يك كارشناس سياست‌هاي اقتصادي در مركز اروپايي اقتصاد سياسي و بين‌المللي در اين باره مي‌گويد: «شما بر اساس ظرفيت‌هاي اقتصادي خود درباره افزوده شدن يا كاسته شدن از تعداد كارگران خارجي در كشورتان تصميم مي‌گيريد و كسب و كارها بر اين اساس مدل تجاري تعريف مي‌كنند.» او مي‌افزايد: «زماني كه شما به ناگهان حجم نيروي كار در كشورتان را به يك‌هشتم كاهش مي‌دهيد، بايد بدانيد كه حتما برگزيت بر كسب وكارها كه قادر به اصلاح سياست‌هاي خود در كوتاه‌مدت نيستند، اثر مي‌گذارد.» انجمن فروشندگان سوخت در اين كشور هفته گذشته گفت كه حدود دوسوم از ۵۵۰۰ جايگاه‌هاي عضو اين نهاد سوخت ندارند و مابقي هم سوخت كمي دارند و به زودي ذخيره آنها به اتمام مي‌رسد. بريتانيا در مجموع 8 هزار جايگاه پمپ بنزين دارد. بوريس جانسون نيز مي‌گويد احتمالا بحران در عرضه سوخت تا كريسمس ادامه داشته باشد اما دولت او اميدوار است با سوخت‌گيري تعدادي از رانندگان، فشارها از روي سيستم عرضه تا حدي كاسته شود. طبق اعلام انجمن حمل و نقل جاده‌اي بريتانيا ميانگين سني رانندگان كاميون در اين كشور 55 سال است. اين بدان معني است كه تا 5 سال آينده يك‌سوم از رانندگان بريتانيايي به سن بازنشستگي خواهند رسيد در حالي كه بنا به دلايل شغلي و حقوقي انگيزه نيروهاي كار جوان براي جايگزيني نيروهاي بازنشسته در اين صنف پايين است و همين مساله احتمال بازبيني و اصلاحات دولت بريتانيا در حقوق و شرايط كاري رانندگان كاميون را براي حل پايدار بحران كمبود راننده، بالا برده است. مشكل كمبود رانندگان كاميون در اروپا از يك دهه قبل پيش‌بيني شده بود. برخي شركت‌هاي حمل‌ونقل كاميوني هم دفترشان را به كشورهايي نظير لهستان يا تركيه منتقل كرده‌اند تا از هزينه‌ها كم كنند. اما قوانين كار اروپا در اين زمينه‌ هم دست‌وپاگير است. اتحاديه رانندگان كاميون اروپا اعلام كرده كه براي بهبود شرايط فعلي، كشورهاي عضو اتحاديه بايد قوانين و شرايط كاري بخش حمل‌ونقل جاده‌اي را اصلاح كنند و بهبود ببخشند. با تمام اين تبعات، همچنان بحث چنداني پيرامون برگزيت در بريتانيا در نگرفته است. توني تراورز، استاد علوم سياسي در دانشگاه اقتصاد لندن معتقد است: «طرفداران برگزيت همواره بر اين باور خواهند بود كه خروج از اتحاديه اروپا اقدامي صحيح بوده. من فكر مي‌كنم اين سياستمداران نادان هستند كه وضعيت را تا اين اندازه خراب كرده‌اند.» اين استاد دانشگاه مي‌افزايد: «البته آنها خوش‌شانس هم هستند زيرا مي‌توانند به خاطر هر مشكلي همه‌گيري كرونا را سرزنش كنند.» اين وضعيت براي حزب كارگر كه در همين هفته، كنفرانس سالانه خود را برگزار كرد، مي‌توانست يك فرصت طلايي باشد تا نشان دهند دولت در اداره امور كشور شكست خورده و از حل و فصل بحران‌هاي بزرگ عاجز است. با اين وجود جز در چند نمونه، حزب كارگر در رساندن صداي خود به شهروندان بريتانيايي ناكام بود و نتوانست از فرصت پديد آمده استفاده كند. تحليلگران بر اين باورند كه اختلافات درون اين حزب بر سر موضوع برگزيت اصلي‌ترين دليلي است كه حزب كارگر در استفاده از فرصت‌هاي اخير ناكام بود. آناند منون استاد سياست‌هاي اروپايي در كينگز كالج لندن مي‌گويد: «من از عدم تحرك كافي از سوي حزب كارگر براي استفاده از فرصت به وجود آمده واقعا شوكه شدم و معتقدم اين اشتباهي بزرگ بود.» به گفته منون، اعضاي حزب كارگر مي‌توانستند حتي بدون اشاره مستقيم به موضوع برگزيت و تبعات خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا، محافظه‌كاران را به باد انتقاد بگيرند و بگويند همه مشكلات به خاطر توافق بسيار بدي است كه  دولت  محافظه‌كار امضا  كرده است.

چاقوكشي در صف‌هاي پمپ‌ بنزين

روزنامه انگليسي «ديلي ميل» روز سه‌شنبه گزارش كرد كه بحران كمبود سوخت و حوادث مرتبط با آن موجب شده است كه ارتش انگليس به حالت آماده‌باش درآيد. طبق اين گزارش، تصاويري در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شده است كه مردي را در جايگاه سوخت «ويلينگ» جنوب شرقي لندن در حالي نشان مي‌دهد كه چيزي شبيه به چاقو در دست گرفته است و بر سر راننده‌اي مقابل پمپ بنزين فرياد مي‌كشد. از طرف ديگر به واسطه طولاني شدن صف‌هاي پمپ بنزين، بسياري از راننده‌هايي كه مدت‌هاي طولاني براي دريافت سوخت در صف‌ها انتظار كشيده‌اند با يكديگر بر سر اينكه چه كسي زودتر سوخت دريافت كند، دچار نزاع و زد و خورد شده‌اند.