لبنان، غرق در بحران‌ها

در حالي كه بيروت براي دومين روز متوالي درگير تظاهرات گسترده شهروندان در اعتراض به مشكلات معيشتي و اقتصادي است، ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان با هدف گفت‌وگو در مورد بحران روابط ديپلماتيك لبنان و كشورهاي كرانه جنوبي خليج‌فارس به قطر سفر كرده است. بر اساس گزارش‌ها ميشل عون در اين سفر از تميم بن حمد آل ثاني، خواهد خواست تا حل اختلاف ميان لبنان و كشورهاي كرانه جنوبي خليج‌فارس براي پايان بحران ديپلماتيك اخير ميانجيگري كند. دولت عربستان سعودي، مهرماه سال جاري در پي انتشار اظهارات جورج قرداحي، وزير اطلاع‌رساني دولت جديد لبنان در مورد جنگ يمن، سفير خود را از لبنان فراخوانده ‌بود و تحريم‌هايي را عليه واردات كالاهاي لبناني وضع كرد. قرداحي، از وزراي مسيحي دولت لبنان پيش از انتخاب به مقام وزارت در مصاحبه‌اي ائتلاف تحت رهبري عربستان سعودي را متجاوز توصيف كرده بود و مقاومت مردم يمن را حق طبيعي مردم اين كشور اعلام كرد. بازنشر اين مصاحبه بعد از روي كار آمدن دولت جديد لبنان، باعث شد تا پادشاهي عربستان سعودي تصميم به قطع روابط ديپلماتيك با لبنان و اعمال تحريم عليه اين كشور بگيرد. همزمان با عربستان سعودي، دولت‌هاي كويت، بحرين و امارات متحده عربي هم سفراي خود را از لبنان فراخواندند. 

اعتراضات معيشتي در لبنان
روز دوشنبه شهروندان بيروت، صيدون، دره بقاع و طرابلس براي دومين روز متوالي در اعتراض به گراني و مشكلات گسترده معيشتي با به آتش كشيدن تاير اقدام به بستن معابر اصلي شهرها كرده‌اند. در طول هفته‌هاي گذشته و بعد از قطع رابطه عربستان سعودي و متحدانش با لبنان و اعلام تحريم كالاهاي لبناني از سوي عربستان، ارزش پول ملي لبنان به شكل قابل توجهي كاهش پيدا كرده است. به گزارش آسوشيتدپرس، هر دلار امريكا در حال حاضر به نزديكي 26 هزار پوند لبنان رسيده است. در طول دو سال ارزش برابري پوند لبنان در مقابل ارزهاي خارجي، به يك‌هفدهم رسيده و از 1500 پوند لبنان در برابر يك دلار به نزديك 26000 پوند لبنان در مقابل يك دلار رسيده است. اين در حالي است كه حداقل دستمزد در لبنان معادل 675 هزار پوند است كه معادل 27 دلار در ماه مي‌شود. بر اساس آمار در طول دو سال گذشته كه بحران اقتصادي لبنان تشديد شده است نزديك به سه‌چهارم از جمعيت 6 ميليون نفري لبنان زير خط فقر قرار گرفته‌اند. معترضان روزهاي شنبه و يكشنبه هم در اعتراض به وضع اقتصادي اقدام به مسدود كردن مسيرهاي رفت و آمد در بيروت و ديگر شهرها كرده ‌بودند. بر اساس گزارش خبرگزاري ملي لبنان، خيابان‌هاي كولا، كورنيش المزرعه، بربير و صائب سلام روز دوشنبه توسط معترضان به وضعيت اقتصادي مسدود شده ‌بود. معترضان همچنين بزرگراه فرودگاه بين‌المللي لبنان را نيز مسدود كردند. تصاويري كه در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شده است، سربازان ارتش لبنان را نمايش مي‌دهد كه در حال تلاش براي خاموش كردن تايرهاي به آتش‌ كشيده شده و بازگشايي مسيرهاي تردد در بيروت و ديگر شهرها   هستند.
درخواست از قطر براي ميانجيگري
ميشل عون در گفت‌وگو با روزنامه الرايه در قطر گفته است كه در مذاكراتش با امير قطر از او خواهد خواست كه قطر در بازسازي بندر بيروت كه تابستان سال گذشته در انفجار مهيب تخريب شد، كمك كند. او خواهان سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي زيرساختي لبنان به ويژه صنعت برق خواهد شد. به نوشته خبرگزاري رسمي قطر، در ديدار رييس‌جمهور لبنان و امير قطر در خصوص روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي گفت‌وگو شده است. در حالي كه خبرگزاري رسمي قطر، جزييات بيشتري از اين ديدار منتشر نكرده، دفتر رياست‌جمهوري لبنان در بيانيه‌اي نوشته است كه ميشل عون در اين ديدار تاكيد كرد: «كشورهاي عربي بايد در كنار لبنان بمانند و هر مشكلي را كه ممكن است در روابط ايجاد شود، حل كنند.» در اين بيانيه همچنين از قول تميم بن حمد آل ثاني آمده است كه امير قطر اعلام آمادگي كرد تا در همه زمينه‌ها از لبنان حمايت كند. براساس اين بيانيه، امير قطر وعده داده است كه به زودي وزير خارجه قطر را به بيروت اعزام خواهد كرد تا در مورد اين حمايت‌ها گفت‌وگو كند. آسوشيتدپرس مي‌نويسد: قطر كه داراي يكي از بزرگ‌ترين ذخاير گاز طبيعي در جهان است در گذشته يكي از اصلي‌ترين سرمايه‌گذاران در لبنان محسوب مي‌شد. با اين حال بسياري از كشورهاي جهان از سرمايه‌گذاري در لبنان يا ارايه كمك‌هاي مالي به دولت اين كشور پيش از انجام اصلاحات گسترده براي مبارزه با فساد و سوءمديريت، خودداري مي‌كنند. ميشل عون  قرار است  امروز در مراسم افتتاحيه جام فوتبال كشورهاي عربي شركت كند. اين مسابقات قرار است در طول 19 روز آينده با حضور 16 تيم از كشورهاي عربي برگزار شود. قطر از اين رويداد براي رونمايي از استاديوم‌هاي جديد خود براي جام جهاني 2022 استفاده مي‌كند.
بحران‌هاي گريبانگير لبنان
وضعيت سياسي و اقتصادي لبنان در طول دو سال گذشته به ‌شدت دچار بحران شده است. در حالي‌كه توافق جناح‌هاي سياسي و قومي لبنان براي تشكيل دولت نجيب ميقاتي، يك‌سال بعد از وقوع انفجار مهيب در بندر بيروت، قرار بود كشور را از بحران سياسي و اقتصادي خارج كند، اما اين دولت هم از زمان روي كار آمدن با بحران‌هاي متعددي مواجه شده است. اعتراضات احزاب شيعه به عملكرد دادستان پرونده تحقيقات در خصوص انفجار بندر بيروت و بحران روابط ديپلماتيك با كشورهاي كرانه جنوبي خليج فارس، عمده‌ترين چالش‌هايي است كه بحران لبنان را در دوماه گذشته تعميق كرده است. به گزارش «اعتماد»، دولت‌هاي غربي از سال 2019 و درپي بحران اقتصادي و اعتراضات گسترده عمومي در لبنان، خواستار انجام اصلاحات عميق اقتصادي و سياسي در اين كشور شده‌اند و ساز و كار حاميان بين‌المللي لبنان به رهبري فرانسه، تمامي كمك‌هاي بين‌المللي به دولت لبنان را مادامي كه شروط اين كشورها براي اصلاحات رعايت نشود به تاخير انداخته‌اند. همزمان مذاكرات دولت لبنان با صندوق بين‌المللي پول براي دريافت كمك‌هاي مالي همچنان بدون نتيجه ادامه دارد. در حالي كه ادامه مذاكرات با صندوق بين‌المللي پول، نيازمند برگزاري جلسه هيات دولت براي تصويب صورت‌هاي مالي و اعداد و ارقام اقتصادي لبنان است، توقف تشكيل جلسات هيات دولت، مانع تصميم‌گيري در اين خصوص شده است. دولت لبنان بيش از يك ماه و نيم است كه از تشكيل جلسه هيات دولت بازمانده است. از يك سو وزراي شيعه كابينه تهديد كرده‌اند در صورت ادامه روند جاري رسيدگي به پروند انفجار بندر بيروت در جلسه كابينه حاضر نمي‌شوند، از سوي ديگر نجيب ميقاتي، نخست‌وزير تهديد كرده است كه در صورت عدم مشاركت وزراي شيعه در جلسه هيات دولت، استعفا خواهد داد. ميقاتي براي اينكه مجبور به عملي كردن شعار خود نشود در طول هفت هفته گذشته از تشكيل جلسه هيات دولت خودداري كرده است.