سير تا پياز يكي از جنجالي‌ترين احكام انضباطي تاريخ فوتبال ايران
سقوط گل‌گهر، صدرنشینی سپاهان و استقلال و تیزبازی فدراسیون
گروه ورزش
پنجشنبه غروب كميته انضباطي فدراسيون فوتبال يكي از جنجالي‌ترين حكم‌هاي چندساله اخيرش را صادر كرد؛ حكمي كه طبق آن باشگاه گل‌گهر سيرجان در سه بازي ليگ سه بر صفر بازنده اعلام شد. داستان بازيكن خارجي اين فصل گل‌گهر سيرجان با راي كميته انضباطي وارد فاز جديدي شد. از هفته ششم رقابت‌هاي ليگ برتر بود كه اريك اريك بوكوم بايناما بازيكن گابني گل‌گهر براي اين تيم مقابل استقلال به ميدان رفت. اين بازيكن در دو بازي بعدي تيمش مقابل پيكان و سپاهان هم بازي كرد. گل‌گهر از اين سه بازي ۷ امتياز به دست آورد. از همان زمان عقد قرارداد اين بازيكن با باشگاه سيرجاني گمانه‌زني‌ها در مورد صحت مدارك او مورد بحث قرار گرفت. طبق قوانين سازمان ليگ هر بازيكن آفريقايي كه به فوتبال ايران مي‌آيد بايد حداقل ۴ بازي ملي در كارنامه‌اش داشته باشد. مديران باشگاه گل‌گهر مدعي شدند كه اريك اين شرايط را احراز كرده و آنها اين مساله را از فدراسيون فوتبال گابن استعلام كرده‌اند. فدراسيون فوتبال هم طبق ادعاي مديرانش مستقلا اين مساله را از فدراسيون فوتبال گابن استعلام كرد و كارت بازي باگناما صادر شد. در روزهاي بعد مشخص شد داستان پيچيده‌تر از اين حرف‌هاست و سويه‌هاي تاريكي در اين پرونده وجود دارد.
ايميل‌هاي جعلي، بازي‌هاي خيالي
در نخستين تحقيقات مشخص شد آن چهار مسابقه‌اي كه ادعا شده بود بازيكن گل‌گهر پيراهن تيم ملي كشورش را به تن كرده يا وجود خارجي نداشتند يا بايناما به اردو دعوت نشده بود. در واقع معلوم شد بازيكن گل‌گهر بازي ملي ندارد. اين در حالي بود كه فدراسيون مي‌گفت يك نامه از حساب ايميل رسمي فدراسيون فوتبال گابن دريافت كرده مبني بر انجام چهار بازي ملي توسط بايناما. در روزهاي آتي مشخص شد آن حساب ايميل جعلي بوده و در مجموع از ۱۱ فقره نامه‌اي كه به نام فدراسيون فوتبال گابن ارسال شده تنها دو مورد آخر اصالت دارد. دو نامه‌اي كه در آن به دو نكته اشاره شده: يكي اينكه نامه‌هاي قبلي جعلي بوده و دو اينكه بايناما بازي ملي ندارد. اين مساله حتي پاي پليس فتا را هم به پرونده باز كرد. پليس فتا اعلام كرد آي‌پي‌هاي آدرس ايميل كه نامه‌هاي ابتدايي را ارسال كرده مورد بررسي قرارداده و تعدادي از آنها از داخل ايران ارسال شده بودند. همچنين طبق اعلام فدراسيون فوتبال گابن، تخلف يكي از كارمندان آن نهاد در ارسال نامه‌هاي كذب هم محرز شده و با او برخورد قانوني صورت گرفته است.
گل‌گهر نقره‌داغ مي‌شود
در نهايت روز پنجشنبه غروب كميته انضباطي فدراسيون فوتبال در حكمي بي‌سابقه راي به سه بر صفر شدن سه بازي گل‌گهر مقابل تيم‌هاي پيكان، استقلال و سپاهان داد. در حكم كميته انضباطي آمده است: «تخلفات انتسابي به باشگاه گل‌گهر سيرجان مبني بر استفاده از بازيكن غيرمجاز در مقابل تيم‌هاي شاكي و نيز ارايه مدارك مجعول جهت ثبت‌نام بازيكن آقاي اريك بابو باگناما بوكوم به سازمان ليگ فوتبال محرز و مسلم تشخيص داده شد و مستند به بند‌هاي الف و ب از بند ۱ ماده ۶۱ مقررات انضباطي مصوب ۱۳۹۷ و ماده ۷۰ اين مقررات ضمن بازنده اعلام نمودن تيم گل‌گهر سيرجان با نتيجه سه بر صفر در هر سه مسابقه مورد شكايت، به پرداخت مبلغ هفت ميليارد ريال جريمه نقدي و بازيكن غيرمجاز نيز به سه ماه محروميت از حضور در كليه مسابقات فوتبال و نيز پرداخت مبلغ دو ميليارد ريال جريمه نقدي محكوم مي‌گردند.» اين حكم در حالي صادر شد كه باشگاه گل‌كهر تاكيد داشت كه آنها وظايف قانوني خودشان را انجام داده‌اند و استعلام‌هاي لازم را گرفته‌اند و تقصيري متوجه آنها نيست. در بخشي از راي كميته انضباطي در رابطه با مسووليت باشگاه گل‌گهر آمده است: «باتوجه به اينكه طبق بند ۴ ماده ۲۲ و همچنين بند ۵ ماده ۲۸ از مقررات انضباطي عدم تقصير در اين مقررات رافع مسووليت نبوده و احراز تقصير يا سوءنيت براي تعيين مجازات انضباطي ضرورت ندارد و از طرفي بر اساس بند ۱۴ دستورالعمل تنظيم قراردادها با مربيان، بازيكنان، عوامل اجرايي و كارگزاران فوتبال مصوب 30/6/1399 سازمان ليگ مسووليت احراز اصالت هرگونه مدارك يا قراردادهاي ارايه‌شده به عهده باشگاه به عنوان شخص حقوقي مي‌باشد، مضافا اينكه به موجب بند ۱-۷-۲ دستورالعمل جذب بازيكنان و مربيان خارجي مصوب 17/5/1400 هيات‌رييسه فدراسيون فوتبال، مسووليت تهيه و ارايه مدارك مرتبط با سوابق بازيكنان خارجي كاملا به عهده باشگاه‌ها است و اين مقررات به وضوح بيانگر مسووليت مطلق باشگاه‌ها در خصوص اسناد ابرازي جهت ثبت‌نام بازيكنان معرفي شده بوده و بر اين اساس دفاعيات باشگاه طرف شكايت در خصوص عدم توجه مسووليت به اين باشگاه به دليل صدور كارت بازي پس از تاييد امور بين‌الملل فدراسيون غيرموجه تشخيص داده مي‌شود.»
جدول به هم مي‌ريزد
با سه بر صفر شدن سه بازي گل‌گهر مقابل تيم‌هاي پيكان، استقلال و سپاهان جدول رده‌بندي ليگ به‌طور كلي به هم ريخت و سپاهان كه مقابل گل‌گهر ۴ بر ۲ بازنده شده بود سه امتياز دشت كرد و با ۲۲ امتياز به صدر جدول رفت. استقلال هم دو امتياز ديگر به حسابش واريز شد چرا كه با سيرجاني‌ها مساوي كرده بود. آبي‌ها همانند سپاهان ۲۲ امتيازي شدند و به رده دوم رسيدند. همچنين پيكان شكست مقابل شاگردان قلعه‌نويي را با برد عوض كرد و سه امتياز به جيب زد. اين تيم پانزده امتيازي شد و در رده هفتم ايستاد. گل‌گهر هم با از دست دادن ۷ امتياز از جمع تيم‌هاي بالانشين جدا شد و با ۱۲ امتياز به رده هشتم سقوط كرد. ضربه‌اي سخت براي تيم گل‌گهر كه امسال خودش را جزو مدعيان كسب سهميه و حتي عنوان قهرماني معرفي كرده بود. برخي از كارشناسان اين مساله را مصداق به هم خوردن يكپارچگي جدول دانسته‌اند. مساله‌اي كه در تغيير نتايج بازي‌ها بايد مدنظر اركان قضايي فدراسيون‌ها قرار بگيرد.
سرمان را بريدند!
بعد از اعلام راي، سه تيم منتفع جزو خوشحال‌ترين تيم‌هاي ليگ بودند و در سمت مقابل رقباي سپاهان و استقلال در راه رسيدن به قهرماني با راي مخالفت كردند. همچنين خود گل‌گهري‌ها در نخستين واكنش به راي صادرشده اعلام كردند سر تيم‌شان بريده شده است. باشگاه گل‌كهر در توييتي نوشت: «سال ۹۷ پاتوسي غيرقانوني براي تيم خاص بازي كرد. واكنش فدراسيون آبي اين بود كه ايرادي ندارد. چگونه مي‌شود وقتي تيم خاص معترض مي‌شود يك‌شبه قانون عوض مي‌شود. جام را به آنها بدهيد و تيم ديگر را بازيچه نكنيد. ما هزينه نكرديم كه سرمان را ببرند.» اين باشگاه همچنين از نامه‌اي رونمايي كرد كه زير آن امضاي حميرا اسدي رييس دپارتمان روابط بين‌الملل فدراسيون فوتبال به چشم مي‌خورد. اين نامه يكي از نامه‌هاي منتسب به فدراسيون فوتبال گابن بود و باشگاه گل‌گهر مدعي شد وقتي مقام رسمي فدراسيون فوتبال ايران آن را تاييد كرده و كارت بازي بازيكن صادر شده چرا باشگاه گل‌گهر مقصر شناخته شده است؟ همچنين ابراهيم شكوري معاون سابق باشگاه پرسپوليس نيز در توييتي نوشت: «هيچ باشگاهي اجازه مكاتبه و نامه‌نگاري مستقيم با AFC و FIFA و فدراسيون‌ها را ندارد و كليه مكاتبات بايد از طريق فدراسيون صورت پذيرد. حال اگر ايميلي جعلي يا نامعتبر باشد باشگاه مقصر است؟ نقش امور بين‌الملل چيست؟» افشين پيرواني سرپرست باشگاه پرسپوليس با انتشار استوري كنايه‌آميز با مشت گرده‌كرده كه جمله «هم تو مي‌داني و هم من» روي آن به چشم مي‌خورد به اين راي واكنش نشان داد. دو روز قبل از صدور راي هم چند باشگاه ليگ برتري پرسپوليس، تراكتورسازي تبريز، ذوب‌آهن اصفهان، مس رفسنجان، گل‌گهر سيرجان و نساجي مازندران در بيانيه‌اي نوشتند: «ما به‌شدت نگران هستيم كه به نام اجراي قانون، فوتبال ايران اسير رفتارها و سناريوهاي غيرقانوني شود. يا با بعضي رفتارهاي غيرقانوني آگاهانه، امكان قانوني براي بهره‌برداري بعضي تيم‌هاي خاص فراهم شود كه اين مورد قبول اكثريت باشگاه‌ها نيست. علاوه بر اين موارد، انتظار باشگاه‌هاي ليگ اين است كه با توجه به بي‌طرفي فدراسيون فوتبال، اگر قرار بر رسيدگي باشد ابتدا تكليف نتيجه بازي‌اي روشن شود كه در جريان آن، از بازيكناني استفاده شد كه بنا بر اعلام تمام مقام‌هاي رسمي، براي آن بازي مجوز بازي نداشته و در حكم بازيكن غيرمجاز بوده است.» البته ساعاتي بعد ذوب‌آهن امضاي خودش را از پاي نامه برداشت.
شكايت نساجي به كجا رسيد؟
اعتراض گل‌گهر به اتفاقاتي كه براي استقلال در سال ۹۷ و سر به خدمت گرفتن آياندا پاتوسي رخ داد برمي‌گردد و آنچه در بيانيه باشگاه‌هاي ليگ برتري آمده مربوط مي‌شود به بازي كردن ژستد و يامگا در بازي با نساجي در ليگ امسال. در سال ۹۷ پاتوسي در حالي با استقلال قرارداد بست كه تشريفات قانوني جذب بازيكن خارجي به درستي انجام نشده بود و به نوعي اين بازيكن شرايطي شبيه بايناما داشت. امسال هم طبق گفته سازمان ليگ دو بازيكن خارجي استقلال نبايد در بازي با نساجي به ميدان مي‌رفتند چون باشگاه استقلال نتوانسته بود در موعد مقرر تضامين بانكي لازم جهت جذب بازيكن خارجي را تحويل دهد. باشگاه نساجي به خاطر همين موضوع يك هفته قبل از اينكه استقلال از گل‌گهر شكايت كند، شكايت كرد. شكايتي كه هنوز مورد بررسي قرار نگرفته است. استناد نساجي‌چي‌ها به نامه‌اي است كه سازمان ليگ به باشگاه استقلال پيش از بازي با نساجي ارسال كرده و در آن آمده بود كه استقلال حق استفاده از بازيكنان خارجي‌اش را تا اطلاع ثانوي ندارد. همين نامه در بازي استقلال و گل‌گهر باعث شد مديران استقلال از ترس اينكه مبادا به خاطر استفاده از بازيكن غيرمجاز بازنده شوند، به اين دو بازيكن بازي ندهند تا در روزهاي آينده مشكل را برطرف كنند.
تيزبازي فدراسيون و فايل صوتي لو رفته
پرونده پيچيده بازيكن گابني دو نهاد دخيل مشخص دارد. يك باشگاه گل‌گهر و دو فدراسيون فوتبال و دپارتمان بين‌الملل. در حكم صادرشده باشگاه گل‌گهر تقريبا نقره‌داغ شده و اگر پليس فتا ثابت كند آن ايميل‌هاي جعلي به باشگاه گل‌گهر مربوط مي‌شده احتمالا علاوه بر تنبيه فوتبالي با تنبيه‌هاي كيفري هم مواجه خواهد شد. در سمت مقابل فدراسيون فوتبال از اين قضيه قسر در رفته است و هيچ مسووليتي را متوجه خودش نمي‌داند. در همين راستا يك فايل صوتي از غلامرضا رفيعي مشاور حقوقي فدراسيون منتشر شده كه در آن رفيعي به يكي از كارمندان كميته انضباطي دستور داده پاي فدراسيون به اين پرونده باز نشود! گفته مي‌شود مشاور حقوقي فدراسيون حتي به اعضاي كميته انضباطي دستور داده مستقيم با آن دسته از كارمندان فدراسيون كه در اين پرونده تخلف كرده‌اند تماس نگيرند و اگر سوالي از آنها دارند از طريق او اين سوال را بپرسند. اين نشان مي‌دهد فدراسيون كاملا مي‌داند در اين پرونده مقصر است و بايد بخشي از مسووليت را به عهده بگيرد. رفيعي در چند روز گذشته با حضور در برنامه‌هاي تلويزيوني تاكيد كرده بود ركن قضايي فدراسيون كاملا مستقل است اما با انتشار اين فايل صوتي مشخص شده چنين چيزي صحت ندارد.
لجبازي امير خان
بدون ترديد راي صادرشده در روزهاي آينده حواشي بيشتري هم به دنبال خواهد داشت. احتمال دارد باشگاه گل‌گهر بعد از ثبت شكايت در كميته استيناف حتي كار را به مراجع بالاتر نظير فيفا و حكميت ورزش هم بكشاند. با تمام اين تفاسير هنوز رفتار باشگاه گل‌گهر در قبال استفاده از بازيكن غيرمجاز بسيار عجيب است. در وهله اول اين سوال مطرح است كه چطور باشگاه متقاعد شده با بازيكني كه سوابقش تا به اين اندازه مخدوش است قرارداد امضا كند؟ ايجنتي كه اين بازيكن را به باشگاه معرفي كرده چه كسي بوده؟ استفاده از يك بازيكن بي‌نام و نشان چه ارزشي داشته كه پاي جعل ايميل و خريدن كارمند فدراسيون فوتبال گابن را به ماجرا باز كرده؟ از همه مهم‌تر اينكه چرا امير قلعه‌نويي سرمربي گل‌گهر در استفاده از اين بازيكن لجبازي به خرج داد؟ درحالي‌كه از همان بازي با استقلال گفته مي‌شد اين بازيكن مورددار است و اين داستان سر بازي با پيكان به اوج رسيد و همه فهميدند باگناما بازي ملي ندارد چرا سرمربي گل‌گهر از اين بازيكن در بازي با سپاهان استفاده كرد؟ بايناما در دو بازي با استقلال و پيكان نه گل زده بود و نه پاس گل داده بود و اصلا جزو بازيكن‌هاي تاثيرگذار تيم ديده نشد. اينكه او با همه ابهامات در بازي با سپاهان هم بازي داده شد بسيار عجيب به نظر مي‌رسد.