انتخابات سراسري هنگ‌كنگ در غياب احزاب دموكراسي‌خواه برگزار مي‌شود
تلاش چيني‌ها براي افزايش مشاركت در انتخابات
آرمين منتظري |امروز بعد از 15 ماه تعويق، انتخابات مجلس قانونگذاري هنگ‌كنگ برگزار مي‌شود و به گفته‌هاي ديپلمات‌ها، مقامات هنگ‌كنگ تلاش كرده‌اند ميزان مشاركت مردم را در انتخابات افزايش دهند. به گزارش رويترز، در همين راستا، دو بانك دولتي چيني از كاركنان خود خواسته‌اند حتما در انتخابات شركت كنند. بعد از اينكه در ماه مارس، قانون انتخابات هنگ‌كنگ بازنويسي شد و تغييرات اساسي در آن اعمال شد، دولت اين كشور اعلام كرد تنها «وطن‌پرستان» مي‌توانند اداره شهر را به دست بگيرند و حالا هنگ‌كنگ، انتخابات مجلس قانونگذاري خود را برگزار مي‌كند درحالي‌كه احزاب اصلي دموكراسي خواه كانديدايي در اين انتخابات معرفي نكرده‌اند. بنابراين اين ظن وجود دارد كه نرخ مشاركت در اين انتخابات كاهش چشمگيري داشته باشد. در آن سو اما مقامات هنگ‌كنگ و رهبري چين كه سعي كرده‌اند پس از خروج بريتانيا از اين كشور خودمختاري اين كلان‌شهر اقتصادي را حفظ كنند، تلاش مي‌كنند اقداماتي صورت دهند كه از اين كاهش احتمالي مشاركت، كم‌اقبالي و عدم حمايت مردم از هيات حاكمه استنباط نشود. در اين راستا، مقامات عاليرتبه در هنگ‌كنگ، از مردم خواسته‌اند كه در انتخابات شركت كنند و مسوولان حمل‌ونقل عمومي شهر نيز اعلام كرده‌اند در روز انتخابات استفاده مردم از وسايل حمل‌ونقل عمومي رايگان است. مقامات هنگ‌كنگ همچنين هشدارهايي-به خصوص خطاب به رسانه‌هاي بين‌المللي- صادر كرده‌اند كه تشويق مردم به راي ندادن يا انداختن راي مخدوش در صندوق‌هاي راي، اقدامي غيرقانوني است. برخي فعالان دموكراسي‌خواه هنگ‌كنگي كه از ترس بازداشت شدن مجبور شده‌اند هنگ‌كنگ را ترك كنند، از راي‌دهندگان خواسته‌اند براي سلب مشروعيت از انتخابات پيش رو، در اين انتخابات مشاركت نكنند. خبرگزاري رويترز به ايميل‌هايي دست يافته كه از سوي دو موسسه بزرگ وام‌دهنده در هنگ‌كنگ براي كاركنان‌شان ارسال شده كه در آنها از كاركنان خواسته شده حتما در انتخابات سراسري شركت كنند. بانك هنگ‌كنگ نيز طي هفته‌هاي گذشته دو ايميل به كاركنان محلي‌اش ارسال كرده و از آنها خواسته در انتخابات شركت كنند. علاوه بر اين نظرسنجي‌هايي غيررسمي از كاركنانش انجام داده و از آنها پرسيده كه آيا برنامه‌اي براي شركت در انتخابات دارند يا خير. در ايميل روز دوشنبه هفته گذشته كه يك نسخه آن به رويت خبرنگار رويترز رسيده، بانك بين‌المللي عمران چين از كاركنان هنگ‌كنگي‌اش خواسته حتما راي بدهند. در اين ايميل آمده است: «خواهش مي‌كنيم آراي ارزشمندتان را براي خاطر هنگ‌كنگ و خودتان در صندوق بيندازيد.» همان روز، اين بانك از طريق پيام‌رسان وي‌چت يك درخواست عمومي براي مشاركت در انتخابات منتشر كرده و نوشت: «مشاركت در انتخابات به بهبود عملكرد نظام انتخابات كمك مي‌كند تا مطمئن شويم كه اداره هنگ‌كنگ به دست افراد وطن‌پرست سپرده شود.» در ماه فوريه گذشته، پليس هنگ‌كنگ 47 فعال دموكراسي‌خواه را به اتهام توطئه براي براندازي نظام حاكم بر هنگ‌كنگ بازداشت كرد. آنها متهم بودند كه پس از تحمل قانون امنيت ملي جديد بر هنگ‌كنگ از سوي چين، تلاش كرده‌اند يك انتخابات مقدماتي غيررسمي برگزار كنند. به فاصله كوتاهي پس از اين بازداشت‌ها، پارلمان چين تغييرات زيادي در قانون انتخابات هنگ‌كنگ انجام داد و تعداد كرسي‌هايي كه مستقيما با راي مردم انتخاب مي‌شدند را از نصف به حدود يك‌چهارم تعداد كل كرسي‌ها كاهش داد. اين درحالي است كه كميسيون انتخابات كه چهره‌هاي حامي چين در آن حضور دارند، بيش از يك‌سوم كرسي‌هاي مجلس قانونگذاري هنگ‌كنگ را انتخاب مي‌كنند. بسياري از چهره‌هاي مشهور دموكراسي‌خواه هنگ‌كنگ يا در زندان هستند و منتظر برگزاري دادگاه يا اينكه ترجيح داده از بيم محاكمه شدن از هنگ‌كنگ خارج شوند. به نظر مي‌رسد كه مقامات هنگ‌كنگ هم تلاش مي‌كنند سطح انتظارات را درخصوص ميزان مشاركت در انتخابات پايين آورده و اهميت عامل مشاركت بالا در انتخابات را كمرنگ كنند. جان لي دبير ارشد هنگ‌كنگ كه دومين مقام ارشد محسوب مي‌شود روز يازدهم دسامبر اعلام كرد كه عوامل خارجي سعي دارند انتخابات هنگ‌كنگ را مختل كنند. او البته درخصوص ادعايش هيچ شواهدي ارايه نكرد. كري لام، رييس هنگ‌كنگ هفته گذشته در گفت‌وگويي با روزنامه چيني گلوبال‌تايمز كه نشريه حزب كمونيست چين محسوب مي‌شود، گفت كه ميزان مشاركت در انتخابات هنگ‌كنگ به عوامل زيادي بستگي دارد. او گفت: «مشهور است كه مي‌گويند وقتي كه دولت كارش را درست انجام مي‌دهند و اعتبارش بالا است، ميزان مشاركت در انتخابات كاهش مي‌يابد، چراكه مردم مطالبه خيلي مهمي ندارند كه بخواهند قانونگذاران ديگري براي نظارت بر دولت انتخاب كنند. بنابراين من فكر مي‌كنم ميزان مشاركت در انتخابات خيلي معناي خاصي ندارد.» كري لام گفت كه حالا انتخابات با شركت نمايندگان بيشتر و مشاركتي متعادل برگزار مي‌شود و راي‌دهندگان كساني را انتخاب مي‌كنند كه وطن‌پرست باشند. ميزان مشاركت در انتخابات پيشين هنگ‌كنگ كه در سال 2016 برگزار شد 58درصد بود. اما در سال 2000 تنها 43درصد مردم هنگ‌كنگ در انتخابات شركت كرده بودند. تعداد كرسي‌هاي مجلس قانونگذاري هنگ‌كنگ از 70 كرسي به 90 كرسي افزايش يافته اما تعداد كرسي‌هايي كه مستقيما توسط مردم انتخاب مي‌شوند تنها 20 كرسي است. يك كميته هزار و500 نفره كه اعضايش عموما از چهره‌هاي حامي سياست‌هاي چين هستند مستقيما 40 كرسي را از ميان 50 كانديدا انتخاب مي‌كنند. 30 كرسي نيز توسط توسط نهادهاي مختلف نظير اصناف، حقوقي و آموزشي انتخاب مي‌شوند. كميته بررسي صلاحيت‌ها نيز كه گروهي از مقامات ارشد هنگ‌كنگ در آن عضويت دارند با همكاري پليس هنگ‌كنگ، سابقه كانديداها را به لحاظ وطن‌پرستي بررسي مي‌كنند. منتقدان اين ساختار معتقدند كه تغييرات اعمال‌شده توسط چين در قانون انتخابات هنگ‌كنگ، موجب مي‌شود كه چهره‌ها و احزاب دموكراسي‌خواه هيچ شانسي براي شركت در اين انتخابات نداشته باشند. احزاب اصلي اپوزيسيون هنگ‌كنگ نظير حزب دموكرات و مدني اين كشور از شركت در اين انتخابات انصراف داده‌اند و اعلام كرده‌اند كه اين انتخابات غيردموكراتيك است. تمامي 153 كانديدايي كه در اين انتخابات شركت كرده‌اند توسط كميته حامي سياست‌هاي چين تاييد شده‌اند. ده‌ها تن از آنها چهره‌هاي ميانه‌رو و مستقل هستند و اعلام كرده‌اند قصد ندارند با هيچ‌يك از احزاب ائتلاف كنند اما باقي كانديداها همه از حاميان چين و حفظ وضعيت موجود هستند. احزاب دموكراسي‌خواه در ابتدا قصد داشتند در انتخابات ماه سپتامبر سال 2020 شركت كنند اما اين انتخابات در آن زمان به واسطه شيوع ويروس كرونا به تعويق افتاد. اين احزاب نيز در واكنش به اين تصميم دولت هنگ‌كنگ سعي كردند در جولاي سال 2020 يك انتخابات مقدماتي غيررسمي براي تعيين كانديداهاي برتر ترتيب دهند. اما روز ششم ژانويه سال جاري ميلادي، پليس هنگ‌كنگ حدود 50 تن از چهره‌هاي مشهور دموكراسي‌خواه را دستگير كرد. ماه بعد 47 تن از اين افراد به اتهام توطئه براي سرنگوني نظام حاكم از طريق برگزاري انتخابات مقدماتي محاكمه شدند. 33 نفر از اين افراد همچنان در انتظار حكم دادگاه به سر مي‌برند و 14 تن نيز به قيد وثيقه آزاد شده‌اند. از سال 1997 به اين‌سو، سياستمداران دموكرات هنگ‌كنگ همواره با قدرت در انتخابات شركت مي‌كردند و موفق مي‌شدند بيش از يك‌سوم كرسي‌هاي مجلس قانونگذاري را به دست آورند. در انتخابات منطقه‌اي سال 2019 كه چند ماه بعد از اعتراضات سراسري عليه چين برگزار شد، دموكرات‌ها توانستند 90درصد كرسي‌ها را به دست آورند. به‌رغم همه تلاش‌هاي مقامات چين و هنگ‌كنگ براي افزايش ميزان مشاركت در انتخابات، بسياري از ناظران معتقدند ميزان مشاركت كاهش محسوسي خواهد داشت.