مقايسه قيمت‌ها در بخش‌هاي ميوه، آجيل و شيريني نشان مي‌دهد
سفره يلداي امسال؛ گران‌تر و كوچك‌تر
گروه اقتصادي
فرداشب، آخرين شب پاييز و شب يلداست، اگرچه با توجه به بهبود شرايط كرونا و تا پيش از شناسايي اولين مورد ابتدا به اوميكرون انتظار بر اين بود كه امسال پس از لغو طرح جريمه تردد شبانه البته پس از مدت‌ها خانواده‌ها بتوانند دور يكديگر جمع شوند. اما به نظر مي‌رسد احتمال وقوع يك پيك ديگر كرونا همچنين بالا بودن قيمت آجيل و ميوه‌هاي شب يلدا، عملا اين امكان فراهم نباشد. بر اساس داده‌هاي خرده‌فروشي‌ها قيمت‌ها براي شب‌نشيني يلدا در سال جاري افزايش‌هاي چند ده درصدي را تجربه كرده است. با وجود اينكه سيد سعيد راد، ديرعامل سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار شهرداري تهران از افزايش نظارت‌ها بر فعاليت اين مراكز خبر داده بود تا قيمت‌ها افزايش‌هاي زيادي را تجربه نكنند، اما گزارش‌هاي ميداني حاكي از آن است كه افراد نمي‌توانند آنگونه كه در سال‌هاي گذشته اقدام به خريد مي‌كردند، در سال جاري نيز خريد كنند. به عنوان مثال ميوه به عنوان يكي از اقلام شب يلدا در سال جاري بارها افزايش قيمت داشته تا جايي كه خريد آن براي برخي از خانواده‌ها دشوار شده تا جايي كه بعضا از خريد آن سر باز مي‌زنند و برخي نيز تنها به چند عدد ميوه يلدايي بسنده مي‌كنند. البته كه مسوولان بر اين باورند كه در سال جاري ميزان خريد ميوه و آجيل شب يلدا نسبت به سال گذشته افزايش داشته اما همچنان بسياري از افراد از عهده خريد برخي اقلام بر نمي‌آيند.
گراني‌ها بالا گرفت
«تب گراني در آستانه شب يلدا بالا گرفته است.» اين جمله تيتر اغلب گزارش‌ها در خبرگزاري‌ها و سايت‌هاي خبري است. توجه به شب يلدا آن هم در شرايطي كه تمام شهرهاي كشور در وضعيت «آبي» كرونا به سر مي‌برند و بعد از وقفه‌اي يك ساله مي‌توان به برگزاري شب يلدا اميد داشت، طبيعي است. اما آنچه كه در اين بين توجه بسياري از كارشناسان را به خود جلب كرده، افزايش سرسام‌آور و بعضا چند ده درصدي قيمت اقلام است.به عنوان مثال پسته درجه دو در برخي شهرها تا 340 هزار تومان نيز به فروش مي‌رسد. برخي مغازه‌هاي كلان‌شهرها قيمت پسته را تا 500 هزار تومان نيز اعلام كرده‌اند. در حالي كه برخي سايت‌ها حداكثر قيمت پسته را تا 390 هزار تومان اعلام كرده‌اند. مقايسه قيمت خرده‌فروشي‌ها و برخي مغازه‌ها نشان مي‌دهد كه بازار اقلام شب يلدا تا چه اندازه بي‌ثبات بوده و با نزديك شدن به اين شب علي‌رغم نظارت‌هاي سختگيرانه، ولي قيمت‌ها نيز نوسانات خواهند داشت.
خريد ميوه نسبت به سال گذشته
افزايش داشته است
با وجود افزايش قيمت ميوه‌هاي شب يلدا، اما همچنان توسط برخي از دهك‌هاي هزينه‌اي خريداري مي‌شوند. در اين راستا علي متبحري، عضو هيات‌مديره اتحاديه بارفروشان تهران در مورد ميزان خريد ميوه‌هاي شب يلدا به «اعتماد» گفت: خوشبختانه ميزان خريد ميوه براي شب يلدا نسبت به سال قبل بيشتر شده و آن هم به دليل افزايش واكسيناسيون و كاهش كرونا در كشور و برگزاري شب‌نشيني براي يلداست.اين عضو هيات‌مديره اتحاديه بارفروشان تهران در ادامه افزود: مغازه‌داران در چند روز گذشته ميوه‌هاي شب يلدا را از ميدان تره‌بار خريداري كرده و در مغازه‌هاي خود دپو كرده‌اند تا در يكي، دو روز آينده به فروش برسانند و اغلب قيمت ميوه‌ها در مغازه‌هاي سطح شهر 35 درصد بيشتر از تره‌بار اعلام مي‌شود.متبحري در بخش ديگري از سخنان خود ضمن اشاره به اينكه بر روي نرخ‌گذاري‌هاي ميوه در ميادين تره‌بار تعزيرات نظارت دارد، در خصوص كيفيت ميوه‌ها در سطح شهر گفت: «در مغازه‌هاي سطح شهر و سوپرماركت‌ها و هايپرماركت‌هاي بالاي شهر كيفيت ميوه‌ها بالاتر است و علت آن هم اين است كه در تره‌بار بايد با توجه به نرخي كه به آنها داده مي‌شود ميوه‌ها را بفروشند و از آن نرخ بالاتر نمي‌توانند قيمت‌گذاري كنند و معمولا ميوه‌هاي متوسط خريداري مي‌كنند و برخي از حراجي‌فروشي‌هاي ميوه هم تقريبا قيمت‌هايشان به تره‌بار نزديك‌تر است. اما در برخي از ميوه‌فروشي‌هاي حراجي گاهي مي‌بينيم نرخ ميوه‌ها حتي از تره‌بار هم ارزان‌تر است، و علت آن هم اين است كه بار عمده مي‌خرند و يك يا دو ماشين بار با قيمت مناسب‌تر تهيه مي‌كنند و به دليل اينكه فروش بيشتري هم دارند مانند مغازه‌هاي ديگر با 35 درصد سود ميوه‌ها را نمي‌فروشند و با توجه به اينكه فروش بالايي دارند با 10 درصد سود هم ميوه‌ها را مي‌فروشند.» صحبت‌هاي متبحري شايد نشان‌دهنده اين موضوع باشد كه به دليل افزايش‌هاي چند باره قيمت اقلام خوراكي در سال جاري نهادهاي ناظر در نظر دارند كه قيمت‌ها را به گونه‌اي قرار دهند كه امكان خريد توسط همه دهك‌هاي هزينه‌اي فراهم باشد.
چند نفر آجيل مي‌خرند؟
آجيل نيز از ديگر اقلام خوراكي است كه در شب‌هاي پاياني آذرماه خريدار بيشتري دارد. البته كه امسال به دليل قيمت‌هاي بسيار بالاي آن شايد خريدار كمتري نسبت به سال‌هاي گذشته و حتي پارسال داشته باشد. در اين راستا مصطفي احمدي، رييس اتحاديه آجيل و خشكبار تهران اعلام كرده بود كه «آجيل و خشكبار شب يلدا شامل اقلامي همچون پسته، بادام، فندق، برگه هلو، برگه زردآلو، توت خشك، انجير، كشمش، مويز و باسلوق است. البته برخي از مغازه‌ها نيز براي مناسب‌سازي وكاهش قيمت آجيل شب يلدا به آن نخودچي اضافه مي‌كنندكه قيمت اين نوع آجيل براي شب يلدا با باسلوق، كيلويي ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزارتومان و بدون باسلوق هم به ۱۸۰ تا ۲۷۵ هزار تومان رسيده است.» البته كه بازديدهاي ميداني نشان مي‌دهد كه آجيل 4 مغز تا 370 هزار تومان نيز قيمت‌گذاري شده است. رييس اتحاديه آجيل و خشكبار تهران در بخش ديگري از سخنان خود گفته بود: «امسال در بسياري از اقلام آجيل و خشكبار تا ۵۰ درصد افت توليد داشتيم. از طرف ديگر اجناس ما هم صادراتي هستند و هم وارداتي و طبيعتا نوسانات نرخ ارز بر قيمت آن تاثير مي‌گذارد. عامل ديگر اين افزايش قيمت هم عرضه و تقاضا در بازار است. هر چند توليدات امسال كاهش يافته و از آن طرف تقاضا نيز كم شده است. اگر قرار بود تقاضاي آجيل مانند دو سال قبل باشد قطعا قيمت‌ها بيشتر از اين مي‌شد. اين كاهش توليد و كاهش تقاضا در بازار تعادل ايجاد كرده است.» مقايسه قيمت‌ها در تمام اقلام كه شامل ميوه، آجيل و شيريني مي‌شود نشان مي‌دهد در سال جاري اوضاع سبد مصرفي شب يلدا خانواده‌ها بسيار سخت‌تر از سال‌هاي گذشته است. اين در حالي است كه افراد در سال جاري اميد بيشتري به برگزاري شب يلدا پس از وقفه‌اي يك ساله و در كنار خانواده داشتند.