هشدار درباره ركوردشكني اُميكرون در كشور

گروه  اجتماعي

طبق آخرين گزارش وزارت بهداشت از وضعيت نقض پروتكل‌هاي بهداشتي و مصوب ستاد ملي مقابله با كرونا، مدارس در رتبه سوم نقض پروتكل‌هاي بهداشتي ايستادند. 
براساس اين گزارش كه ديروز و درباره ميزان رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در هفته منتهي به اول دي‌ماه منتشر شد، ميزان رعايت فاصله‌گذاري در اماكن عمومي كشور به 47.33درصد، ميانگين رعايت تهويه مناسب در اماكن عمومي كشور به ۴۷،۸۳درصد، استفاده از ماسك در اماكن عمومي به 49.33درصد و ميزان رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در كشور به 47.33درصد كاهش يافته در حالي كه طبق اين گزارش، كارگاه‌ها و صنايع كوچك زير ۲۵ نفر، نانوايي‌ها و مدارس به ترتيب در رتبه‌هاي اول تا سوم نقض و رعايت نكردن پروتكل‌هاي بهداشتي ايستاده‌اند و متخلفان، ضمن دريافت اخطار، به مراجع قضايي هم معرفي شده‌اند. طبق اين گزارش  در هفته منتهي به اول دي ‌ماه، 7082 كارگاه، 2790 نانوايي و 1307 مدرسه ناقض و متخلف از رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي به مراجع قضايي معرفي شدند در حالي كه در ادامه اين گزارش و در تشريح جزييات رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در مدارس اعلام شده: «ميانگين رعايت بهداشت فردي در اماكن عمومي كشور 52.19درصد و در مدارس 89.51درصد بوده، ميانگين استفاده از ماسك در كشور 49.33درصد و در مدارس 89.92درصد بوده، ميانگين رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي در اماكن عمومي كشور 47.33درصد و در مدارس 80.38درصد بوده و همچنين ميانگين رعايت تهويه مناسب در اماكن عمومي 47.87درصد و در مدارس 47.94درصد بوده است.»  در اين گزارش، مهم‌ترين مصداق‌هاي تخلف در مدارس، عدم رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در مدارس، متناسب نبودن فضاي كلاس‌ها با تعداد دانش‌آموزان (پذيرش بيش از حد ظرفيت كلاس)، عدم رعايت فاصله‌گذاري مناسب بين دانش‌آموزان، عدم رعايت چيدمان صندلي براساس فاصله، عدم رعايت استفاده از ماسك در بين دانش‌آموزان، كاركنان مدرسه، فراهم نبودن شرايط مناسب براي تهويه و جريان هوا در كلاس‌ها، تجمع والدين در مقابل ورودي و خروجي مقابل مدارس اعلام شده است.  طبق اين گزارش، مراكز ورزشي هم از بابت رعايت بهداشت فردي، ميزان استفاده از ماسك، رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي و همچنين، تهويه عمومي، بدترين وضعيت را داشته‌اند چنانكه طبق اين گزارش، ميزان رعايت بهداشت فردي در مراكز ورزشي به 44.83درصد، ميزان استفاده از ماسك به 37.63درصد، ميزان رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي به 38.67درصد و ميانگين رعايت تهويه مناسب به ۴۱،۳۶درصد كاهش يافته است. 
اين گزارش ديروز در حالي منتشر شد كه روز شنبه هم اعلام شد كه تعداد مبتلايان اميكرون در كشور به 14 نفر افزايش يافته است. بنا به اعلام محمد هاشمي؛ سرپرست مركز اطلاع‌رساني وزارت بهداشت، به دنبال انجام تست‌هاي توالي‌يابي، 14 مبتلاي اميكرون در كشور شناسايي شده‌اند كه 7 نفر از مبتلايان ساكن تهران هستند، 5 نفر ساكن هرمزگان، يك نفر ساكن بابل و يك نفر ساكن مشهد است. متخصصان عفوني هشدار مي‌دهند كه به دليل سرايت‌پذيري بالاي اين سويه جديد، هر يك بيمار مي‌تواند حداقل 40 نفر را آلوده كند كه با درنظر گرفتن قلت نگران‌كننده تجهيزات لازم براي توالي‌يابي موارد جديد، بايد فرض را بر اين گذاشت كه تا امروز نه تنها حداقل بيش از 400 نفر در كشور آلوده به اميكرون هستند كه از طريق همان 14 بيمار شناسايي‌شده، مبتلا شده‌اند، تعداد بسيار بيشتري هم به عنوان بيماران ناشناخته در جامعه و به خصوص در شهر تهران كه فعلا بيشترين تعداد مبتلايان اميكرون در كشور را دارد، تردد دارند كه با علايم ظاهري و مشابه سرماخوردگي، فرض را بر ابتلاي بيماري‌هاي فصلي گذاشته اما در واقع، ممكن است به اميكرون مبتلا باشند و به دليل ناآگاهي، رفتارهاي هنجارشكنانه و نقض پروتكل‌هاي بهداشتي را ادامه داده و در مدت زمان كوتاهي، موجب انفجار همه‌گيري در كل كشور شوند.  مجموع گزارش‌هاي وزارت بهداشت طي 7 روز گذشته و به دنبال شناسايي اولين مبتلاي اميكرون كه يك بيمار ساكن در تهران و البته، مسافري از كشور امارات بوده، حالا نگراني‌هاي جدي بابت شيوع غيرقابل گريز سويه جديد اميكرون را دامن مي‌زند در حدي كه ديروز، عضو هيات‌مديره سازمان نظام پزشكي مشهد نسبت به ركوردشكني همه‌گيري اميكرون در مقايسه با سرعت همه‌گير دلتا در كشور هشدار داد.  مسعود زحمت‌كش در گفت‌وگو با ايلنا در تشريح اين هشدار، اشاره‌اي به سرعت شيوع اين سويه جديد در انگلستان و آفريقاي جنوبي داشت و گفت: «سويه اُميكرون ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱ در آفريقاي جنوبي كشف شد و به سرعت با توجه به خصوصيت آن و قدرت و سرعت انتشار بالايي كه داشت، توانست سويه غالب در آفريقاي جنوبي شود به‌طوري‌كه در حال حاضر، بالاي ۹۵درصد سويه غالب در آفريقاي جنوبي همين سويه اُميكرون است. در كشور انگلستان نيز، شيوع اين‌گونه ويروس به بالاي ۳۰ درصد رسيده و براساس اخبار، روزانه ۱۰۰ هزار مورد مبتلا به اين ويروس گزارش مي‌شود. قدرت و سرعت انتشار ويروس اُميكرون نسبت به دلتا، ۳ تا ۶ برابر و خصوصيت عفونت‌زايي آن ۵ تا ۸ برابر دلتا است چنانكه متخصصان مي‌گويند هر مبتلاي اُميكرون مي‌تواند ۴۰ نفر را مبتلا كند‌. با توجه به وضعيت رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در ايران و ماهيت ويروس، اعداد و ارقام خوبي را در پيش‌بيني‌ها ملاحظه نمي‌كنيم و انتظار ما اين است كه باتوجه به اتفاقاتي كه در زمان ويروس دلتا از نظر ميزان ابتلا پيش آمد، اين‌بار ركورد دلتا را بشكنيم. البته اميدواريم ميزان بستري مبتلايان اُميكرون زياد نباشد و با مشكل كمبود دارو و اكسيژن مواجه نشويم اما بايد ديد كه سيستم بهداشت و درمان ما، تحمل حجم زيادي از بيماران حتي به صورت درمان سرپايي را دارد يا خير.» 
اين كارشناس حوزه سلامت هم، همچون ديگر متخصصاني كه ظرف روزهاي گذشته بر ضرورت تعطيلي هرچه سريع‌تر مدارس و به خصوص خانه‌نشيني دانش‌آموزان مقاطع تحصيلي دوره اول متوسطه -گروه سني كمتر از 12 سال- تاكيد كرده و بابت تبعات آن اخطار داده‌اند، گفت: «هر روز تعلل در تعطيلي مدارس و مخصوصا مدارس ابتدايي كه دانش‌آموزان آن زير ۱۲ سال هستند و واكسيناسيون ندارند، مي‌تواند منجر به گسترش خيلي سريع اين اپيدمي در كشور شود و ما را دچار مشكل كند.»
افزايش تعداد كشورهاي درگير با سويه اميكرون حالا ديگر روي دور افزايش تصاعدي افتاده است. تا هفته گذشته، 89 كشور درگير با اميكرون بودند، دو روز قبل تعداد كشورهاي درگير به 106 افزايش يافت و ديروز اعلام شد كه اميكرون به 110 كشور رسيده است. طبق اعلام دو روز قبل سازمان بهداشت جهاني، ۹۶درصد از نمونه‌هاي توالي‌يابي‌شده در سطح جهاني مربوط به سويه دلتا بوده كه نسبت به ميزان ۹۹،۲درصدي شيوع دلتا در هفته گذشته، كاهش يافته در‌حالي‌كه ۱،۶درصد نمونه‌ها از سويه اُميكرون بوده كه نسبت به ميزان ۰،۴ درصدِي هفته قبل، افزايش يافته است.
اگرچه مرگ ناشي از ابتلا به اين سويه جديد هنوز رقم بالايي ندارد اما افزايش مرگ، زماني رقم مي‌خورد كه به دليل افزايش ابتلا، امكانات كافي براي بستري و خدمات‌دهي به مبتلايان فراهم نباشد و در اين صورت، رقم مرگ مبتلايان افزايش خواهد يافت. 
فعلا پررنگ‌ترين اقدامات پيشگيرانه‌اي كه در ايران براي مقابله با همه‌گيري اميكرون انجام شده، ممنوعيت 15روزه ورود گردشگر از مبدا 12 كشور (8 كشور آفريقايي و 4 كشور اروپايي با همه‌گيري بالاي سويه جديد) و آن‌هم صرفا از مرز دريايي و زميني است درحالي‌كه ورود از همين مبادي ممنوعه از مرز هوايي آزاد است چنانكه ديروز معاون وزارت ميراث فرهنگي و گردشگري اعلام كرد كه طبق اصلاحيه جديد، مصوبه ممنوعيت ۱۵ روزه ورود اتباع خارجي از مرزهاي زميني، دريايي و هوايي، شامل گردشگران ورودي از مرزهاي هوايي نمي‌شود.
دولت و در راس آن؛ ستاد ملي مقابله با كرونا به عنوان كانون اتخاذ سياست‌هاي پيشگيرانه، هنوز هيچ تصميم محدودكننده‌اي براي فعاليت‌هاي اجتماعي غيرضروري ندارند و وزير بهداشت فقط به توصيه‌هاي چندباره درباره واكسيناسيون اكتفا كرده درحالي‌كه حالا معلوم شده حتي واكسن فايزر هم كه از حريفان قدرتمند در مقابل سويه‌هاي پيشين بوده، در مصاف با اميكرون شكست خورده است. 
به دليل اين ساده‌انگاري‌هاي آشكار، ديروز، مدير گروه تحقيقاتي انستيتو پاستور ايران در ارتباط با همه‌گيري اميكرون در كشور هشدار داد كه «به نظر مي‌رسد تا دو، سه هفته ديگر، رشد بسيار بالايي در اين بيماري خواهيم داشت و احتمالا تا بهمن‌ماه وارد پيك ششم خواهيم شد.»
آميتيس رمضاني در گفت‌وگو با ايلنا گفت: «درست است كه اين بيماري از نظر شدت خفيف‌تر از دلتاست، به اين دليل كه ريه را كمتر درگير مي‌كند و اين يك نكته مثبت است، اما آنتي‌بادي‌ها قدرت‌شان در برابر اين ويروس كم شده و بنابراين به اين دليل كه اين ويروس بسيار مسري است، تعداد زيادي از افراد ناگهان آلوده مي‌شوند و احتمال اينكه موارد بستري و‌ آي‌سي‌يو بالا برود وجود دارد چنانكه با توجه به گزارش‌ها از وضعيت ديگر كشورها، تعداد مبتلايان هر دو يا سه روز دو برابر مي‌شود اما ميزان بستري‌ها چهار تا پنج روز يك‌بار دو برابر مي‌شود. بنابراين ميزان بستري‌ها بالا مي‌رود و به دليل اينكه اين بيماري بسيار مسري است و احتمال عفونت مجدد در آن زياد است، موارد بدحال بيشتر خواهد بود.» اين كارشناس هم با ابراز نگراني از تبعات ادامه برگزاري حضوري كلاس‌هاي درس در مدارس و به خصوص براي گروه سني كمتر از 12 سال كه هنوز و به دلايل نامعلوم، تحت پوشش دريافت واكسن قرار نگرفته‌اند، افزود: «بيش از همه نگران گروه زير ۱۲ سال هستيم كه واكسينه نيستند، در كنار خانواده‌هاي‌شان هستند و در نتيجه اگر مبتلا شوند، انتقال خانگي اميكرون حداقل سه برابر بيشتر از دلتاست. بيشترين گروهي كه وضعيت‌شان نگران‌كننده خواهد بود، افراد زير ۱۲ سال و ۹ ميليون نفري هستند كه واكسن نزده‌اند. اين دو گروه نه فقط خودشان لطمه مي‌بينند بلكه بقيه افراد جامعه را نيز در معرض عفونت مجدد قرار مي‌دهند. مدارسي كه باز هستند بايد براي مدتي بسته و غيرحضوري شوند و از طرفي دوباره برخي از محدوديت‌ها بايد برگردد، زيرا باتوجه به واكسينه نشدن افراد زير ۱۲ سال نگران آنها هستيم و بايد جلوي مراسم‌ها و تجمعات بزرگ گرفته شود.» در حال حاضر، تنها اميد نظام سلامت براي تشخيص فوري ابتلاي اميكرون، كيت‌هاي توليدشده توسط انستيتو پاستور است كه البته تعداد اين كيت‌ها هم چندان چنگي به دل نمي‌زند چنانكه رمضاني ديروز اذعان داشت كه نه تنها با اين كيت‌ها هم تشخيص صددرصدي اميكرون امكان‌پذير نيست و تنها چاره موثر، توالي‌يابي است، كل كيت‌هاي تشخيصي اين موسسه تحقيقاتي كه فعلا به شبكه آزمايشگاهي كشور رسيده، چهار هزار عدد بوده درحالي‌كه با توجه به قدرت سرايت بالاي اين سويه و نياز به اقدامات بسيار سريع‌تر، به نظر مي‌رسد كه حتي تجهيزات مورد نياز تشخيص اوليه و بيماريابي سريع هم از سرعت گردش اين سويه جديد جا خواهد ماند.  طبق آخرين اعلام دو روز قبل سرپرست مركز اطلاع‌رساني وزارت بهداشت، به دنبال شناسايي ۶ بيمار جديد مبتلا به سويه اميكرون در كشور، تعداد كل مبتلايان اميكرون در كشور به 14 نفر افزايش يافت در‌حالي‌كه 5 نفر از مبتلايان جديد در هرمزگان و يك نفر در بابل، يك نفر در تهران و 7 نفر در مشهد شناسايي شده‌اند.