فرانك هيپل، استاد روابط بينالملل دانشگاه پرينستون:
مذاكرات وين پتانسيل واقعي براي موفقيت را دارد
اسراييل صدمات زيادي به مذاكرات وارد كرده است
فرانك هيپل (Frank N von hippel) دستيار پيشين امنيت ملي در دفتر علم و فناوري كاخ سفيد (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵) و استاد روابط بينالملل دانشگاه پرينستون كه به صورت تخصصي در حوزه سلاح هستهاي و پيمان منع اشاعه هستهاي و جنگ تحقيق و بررسي كرده در گفتوگو با خبرگزاري كار ايران (ايلنا) نظرات خود را در مورد افزايش تنشها و احياي برجام بيان كرده است.
فرانك هيپل در ابتدا با اشاره به روند مذاكرات وين گفت: من فكر ميكنم مانع اصلي عدم اعتماد ايران به امريكا تحريمها است كه ورود مجدد امريكا به برجام منجر به كاهش معنيدار تحريمها ميشود. يكي از راههاي اعتمادسازي اين است كه ايران برخي گامهاي كاهش تعهدات برجامي را كه برداشته است، مانند توليد اورانيوم ۶۰درصدي غنيشده در ازاي آزاد كردن وجوهات ايران متوقف كند. من فكر ميكنم كه تشديد تهديدها از سوي هر دو طرف صورت گرفته است. نااميدي موجود را درك ميكنم. اين بنبست نميتواند بهطور نامحدود ادامه يابد، يك توافق موقت بايد هدف فوري باشد!
به گزارش «اعتماد»، ايده توافق موقت در حالي از سوي برخي مقامهاي غربي مطرح و تكرار ميشود كه جمهوري اسلامي ايران بارها تاكيد كرده نه به چيزي كمتر از برجام مصوب سال 2015 رضايت خواهد داد و نه مطالبهاي بيش از متن توافق فوق دارد. در چند روز اخير همزمان با ادامه مذاكره براي احياي برجام در وين ميان ايران و 1+4 با حضور غيرمستقيم ايالات متحده، برخي گمانهزنيهاي رسانهاي درباره تلاش براي اجراي ايده توافق موقت مطرح شده بود كه باز هم از سوي مقامهاي آگاه ايراني در گفتوگو با رسانهها رد شد.
فرانك هيپل در ادامه گفتوگو با خبرگزاري ايلنا درباره تركيب هيات جديد مذاكرهكننده ايران گفت: تيم مذاكرهكننده جديد ايران امتيازات تيم قبلي در زمينه تجربه مذاكره برجام و برقراري روابط با برخي مذاكرهكنندگان ديگر كشورها را ندارد.
ترامپ آسيب بزرگي به ايران و امريكا وارد كرد
استاد روابط بينالملل دانشگاه پرينستون افزود: من ميدانم كه دولت ترامپ با خارج كردن امريكا از برجام آسيب بزرگي به ايران و همچنين به ايالات متحده وارد كرد، اما با توجه به شرايط ضعيف سياست داخلي امريكا، فكر نميكنم كه انتظار ايران از امريكا براي جبران خسارت واقعبينانه باشد. من فكر ميكنم كه ايران بايد روي منافع فوري و عظيمي كه ميتواند با لغو تحريمهاي خاص امريكا مانند آزادي داراييهاي ايران در خارج از كشور به دست آورد، تمركز كند.
به گزارش «اعتماد» اين مقام سابق امريكايي درحالي عملياتي شدن مطالبه ايران براي دريافت ضمانت از طرف امريكايي را غيرممكن ميداند كه مقامهاي امريكايي مخالف برجام از هماكنون تهديد ايران به خروج دوباره دولت بعدي امريكا از برجام را آغاز كردهاند. بسياري از كارشناسان و تحليلگران روابط بينالملل با تهران همعقيده هستند كه در شرايط نبود ضمانتي براي عدم خروج مجدد امريكا از برجام، عاديسازي رابطه اقتصادي، تجاري و بانكي تهران با جامعه جهاني عملا به بهرهمندي اقتصادي ايران از احياي برجام منتهي نخواهد شد.
ون هيپل در ادامه گفتوگو با ايلنا اضافه كرد: مبناي روشني براي روند گام به گام براي بازگشت ايالات متحده و ايران به پايبندي به تعهدات خود در چارچوب برجام وجود دارد. من احساس ميكنم كه زمان براي پيشرفت در حال اتمام است. تداوم انباشت اورانيوم غنيشده ۶۰درصد از سوي ايران، ظرفيت غنيسازي بيشتر و محدوديتهاي آن در دسترسي و اطلاعات آژانس بينالمللي انرژي اتمي، جايگاه كساني را تقويت ميكند كه استدلال ميكنند ايران تصميم به دستيابي به سلاح هستهاي گرفته است. مذاكرهكنندگان ايراني و امريكايي با درك بهتر از موقعيتهاي يكديگر، ميتوانند ايدههايي را براي بهبود وضعيت بررسي كنند.
به گزارش «اعتماد»، طرف غربي در حالي در موضعگيريهاي رسمي و غيررسمي از كمبود وقت براي تداوم مذاكرات احياي برجام سخن ميگويد كه تهران بهرغم كاهش تعهدات هستهاي طبق برجام همچنان به مفاد توافق پادمان با آژانس بينالمللي انرژي اتمي پايبند است و بازرسيهاي فني اين نهاد از تاسيسات اتمي ايران طبق قوانين پادمان ادامه دارد.
شركتهاي اروپايي از تحريمهاي امريكا ميترسند
ون هيپل در مورد مخالفت اسراييل با برجام گفت: اسراييل در حال حاضر صدمات زيادي به مذاكرات وارد كرده است. براي مثال، ميدانم كه حمله اسراييل به تاسيسات توليد سانتريفيوژ ايران، با توجيه تعليق نظارت آژانس بينالمللي انرژي اتمي بر توليد سانتريفيوژ ايران صورت گرفت. من نميدانم دولت امريكا چه نوع پيامهايي را درباره اقداماتش به دولت اسراييل ميفرستد، اما ترس اسراييل از اينكه برنامه هستهاي ايران يك تهديد وجودي براي اسراييل است، مشخص شده است.
اين استاد دانشگاه در مورد بدعهدي اروپا در مورد ايران در دوران تحريم گفت: معتقدم مشكل بيشتر اين است كه شركتهاي اروپايي از تحريمهاي امريكا ميترسند و دولتهاي اروپايي نميتوانند از شركتهاي خود در برابر تحريمهاي ايالات متحده محافظت كنند به ويژه تهديد از دست دادن دسترسي به بازار ايالات متحده.
مساله اصلي بياعتمادي ايران و امريكا است
وي همچنين در مورد كاهش تعهدات برجامي ايران گفت: من ميدانم كه انگيزه ايران در تعليق پايبندي خود به برجام، فشار بر امريكا براي بازگشت به پايبندي بود. دولت بايدن صميمانه ميخواهد به تعهدات خود بازگردد. اما دو گروه مذاكرهكننده بايد با يكديگر كار كنند تا بر اين شك و ترديد در پايتختهاي خود غلبه كنند؛ چراكه مذاكرات پتانسيل واقعي براي موفقيت دارد. من فكر ميكنم كه مذاكرهكنندگان اروپايي در حمايت از بازگشت به برجام صادق هستند. من فرض ميكنم كه آنها با همتايان امريكايي و ايراني خود در مورد اينكه چگونه ميتوان پيشرفت در اين مسير را امكانپذير كرد، در حال مشورت هستند. اما مساله اصلي افزايش اعتماد بين تهران و واشنگتن در مورد صداقت طرف مقابل است.
مذاكرهكنندگان ايران و امريكا مستقيما گفتوگو كنند
اين استاد دانشگاه افزود: نگرانم كه مسير كنوني به يك جنگ جديد در خاورميانه منجر شود. من فكر ميكنم زمان آن فرا رسيده است كه مذاكرهكنندگان ايران و امريكا مستقيما با يكديگر گفتوگو كنند. او كتاب معروفي براي مذاكرهكنندگان به نام «رسيدن به توافق» پيشنهاد ميكند كه دو طرف در چنين مذاكرهاي بايد موقعيتي را درنظر بگيرند كه درواقع در يكطرف ميز هستند كه مشكل در طرف ديگر است و آنها باهم در مورد چگونگي حل مشكل فكر كنند.