چالش‌هاي پيش‌روي جمهوري‌خواهان و دموكرات‌ها در فاصله سه سال تا انتخابات رياست‌جمهوري آينده
ترامپ به ترامپيسم مي‌بازد؟
محمدحسين لطف‌الهي
دو بار استيضاح، شكست در انتخابات رياست‌جمهوري و به چالش كشيدن سلامت انتخابات هيچ كدام براي كنار زدن دونالد ترامپ، رييس‌جمهور پيشين امريكا از رقابت‌هاي سياسي كافي نبود. ترامپ همچنان در نظرسنجي‌ها كانديداي پيشتاز حزب جمهوري‌خواه است و هرچند تحليلگران پيش‌بيني مي‌كنند در صورت رقابت مستقيم او با كانديداهاي حزب دموكرات در انتخابات 2024، دموكرات‌ها كماكان شانسي براي پيروزي خواهند داشت اما چهل‌وپنجمين رييس‌جمهور ايالات متحده در ميان جمهوري‌خواهان چنان محبوب است كه دست‌كم اكنون در مسير تبديل شدن به كانديداي اصلي حزب در انتخابات 2024، هيچ رقيبي پيش روي خود نمي‌بيند. اما اين روند در سه سال آينده چه تغييراتي را ممكن است تجربه كند؟
در نظرسنجي اخير هاروارد- هريس پيرامون نظر جمهوري‌خواهان در خصوص كانديداهاي احتمالي اين حزب براي انتخابات سال 2024، دونالد ترامپ در حالي با 57 درصد پيشتاز است كه نزديك‌ترين رقيب او يعني مايك پنس، تنها 12 درصد آراي مشاركت‌كنندگان در اين نظرسنجي را به خود اختصاص داده و پس از پنس هيچ كانديدايي نتوانسته به محبوبيت دو رقمي دست پيدا كند. اين نظرسنجي همچنين نشان مي‌دهد اگر ترامپ همين امروز در رقابت با جو بايدن، رييس‌جمهور فعلي ايالات متحده قرار بگيرد با 46 درصد در برابر 40 درصد او را شكست خواهد داد. اين برتري در رقابت احتمالي ترامپ و كامالا هريس، معاون اول رييس‌جمهور امريكا چشمگيرتر است و در صورت رقابت اين دو، دونالد ترامپ با 49 درصد در برابر 39 درصد پيروز خواهد شد.
در ميان دموكرات‌ها اما شرايط متفاوت و رقابت نزديك‌تر است. جو بايدن رييس‌جمهور 78 ساله كنوني در صورتي كه بخواهد در انتخابات رياست‌جمهوري 2024 شركت كند 81 ساله خواهد بود و با توجه به نشانه‌هايي كه از وضعيت جسماني او ديده مي‌شود، هنوز نمي‌توان با قاطعيت اعلام كرد او قادر به انجام چنين كاري است. بر اساس نظرسنجي هاروارد- هريس، 32 درصد دموكرات‌ها در حال حاضر خواهان كانديداتوري دوباره او در انتخابات هستند، 14 درصد كامالا هريس را گزينه بهتري مي‌دانند و 11 درصد نيز از هيلاري كلينتون و برني سندرز به عنوان كانديداي مطلوبشان در انتخابات آينده ياد كرده‌اند. اگر بايدن نتواند در انتخابات آينده شركت كند، كامالا هريس با در اختيار داشتن آراي 23 درصد از دموكرات‌ها اصلي‌ترين گزينه خواهد بود و هيلاري كلينتون و برني سندرز نيز هر كدام با 17 درصد در جايگاه بعدي قرار خواهند داشت. مارك پن، از مديران برگزاري نظرسنجي هاروارد مي‌گويد «الان براي پيش‌بيني رقابت‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري 2024 بسيار زود است و نظرسنجي‌هاي زودهنگام نشان داده‌اند كه دقت زيادي در پيش‌بيني انتخابات ندارند.»
فاجعه‌اي آماري براي حزب دموكرات
دموكرات‌ها در طول يك سال در اختيار داشتن كاخ سفيد، كارنامه‌اي را از خود به جاي گذاشته‌اند كه شايد اختلاف نظرهاي زيادي درباره آن در ميان كارشناسان و تحليلگران وجود داشته باشد اما دست‌كم آن طور كه آمارها نشان مي‌دهد، اكثريت مردم امريكا از آن رضايت ندارند. اين مساله به افت محسوس محبوبيت حزب دموكرات در ايالات متحده نسبت به سال‌هاي گذشته منجر شده و دموكرات‌ها نگرانند اين افت محبوبيت زمينه‌ساز مجموعه‌اي از شكست‌هاي فاحش در انتخابات 2022 و 2024 باشد. روايت آماري موسسه نظرسنجي گالوپ از اين مساله نشان مي‌دهد نگراني آنها ريشه در واقعيت دارد. اين نظرسنجي مي‌گويد در حال حاضر 47 درصد از شهروندان امريكايي به عنوان طرفدار حزب جمهوري‌خواه شناخته مي‌شوند و 42 درصد نيز طرفدار حزب دموكرات به حساب مي‌آيند. از زمان آغاز نظرسنجي «شناخت هويت حزبي در امريكا» از سوي گالوپ در 1991، به صورت ميانگين دموكرات‌ها برتري 4 درصدي نسبت به رقيب خود داشتند و تنها پس از جنگ اول خليج فارس بود كه جمهوري‌خواهان توانستند وضعيت بهتري در نظرسنجي‌ها نسبت به دموكرات‌ها داشته باشند. پس از آن- حتي در ميانه بحران‌هايي نظير 11 سپتامبر يا تصويب طرح نامحبوب اوباماكر كه پيروزي جمهوري‌خواهان در انتخابات ميان دوره‌اي كنگره انجاميد- جمهوري‌خواهان همواره آماري برابر يا كمتر از رقيب را به ثبت رسانده بودند.
در فاصله سال‌هاي 2016 تا 2020، برتري دموكرات‌ها در برابر جمهوري‌خواهان عموما بين 5 الي 6 درصد در نوسان بود و در نوامبر 2020 زماني كه جو بايدن توانست دونالد ترامپ را شكست دهد اين برتري به 9 درصد مي‌رسيد اما اكنون تبديل شدن برتري 9 درصدي به عقب‌ماندگي 5 درصدي حكايت از يك فاجعه آماري بزرگ براي دموكرات‌ها دارد.
محبوبيت بايدن نيز موازي با محبوبيت حزب دموكرات افت قابل توجهي داشته است. بر اساس ميانگين نظرسنجي‌هاي ملي FiveThirtyEight، بايدن با محبوبيت 55 درصدي (بيشتر از رونالد ريگان، جرج دبليو بوش و بيل كلينتون) پا به كاخ سفيد گذاشت و حالا در شرايطي محبوبيت 42 درصدي را تجربه مي‌كند كه پيش از او تنها دونالد ترامپ عملكردي بدتر در اين زمينه را به ثبت رسانده است.
ترامپ و چالشي به نام ترامپيسم
هرچند برتري چشمگير دونالد ترامپ، رييس‌جمهور پيشين امريكا در برابر ساير رقباي جمهوري‌خواه خود قابل انكار نيست اما اگر ترامپ بخواهد به جاي همكاري با حزب، مسير متفاوتي را در پيش بگيرد به احتمال بسيار در برابر حزب جمهوري‌خواه كه رفتارش روز به روز ترامپيستي‌تر مي‌شود، شكست خواهد خورد. در نظرسنجي ان‌بي‌سي‌نيوز كه هفته دوم ژانويه برگزار شد، 56 درصد از طرفداران حزب جمهوري‌خواه مي‌گويند در صورتي كه در دوراهي انتخاب ميان حزب يا ترامپ قرار بگيرند، از حزب جمهوري‌خواه حمايت خواهند كرد و تنها 36 درصد عنوان مي‌كنند طرفداري از ترامپ به طرفداري از حزب جمهوري‌خواه ترجيح خواهند داد. اين موضوع زماني اهميت بيشتري پيدا مي‌كند كه بدانيم طرفداران حزب جمهوري‌خواه تا پيش از آغاز به كار دولت بايدن، اغلب عنوان مي‌كردند در دو راهي ميان حزب و ترامپ، از ترامپ حمايت خواهند كرد.
اين موضوع نشان مي‌دهد در حالي كه حزب جمهوري‌خواه به مرور زمان رفتاري محافظه‌كارانه‌تر را نسبت به گذشته خويش در پيش مي‌گيرد و روز به روز ترامپيستي‌تر عمل مي‌كند، قدرت آنها در برابر پديده‌اي به نام ترامپ بيشتر مي‌شود و اين يعني ترامپ علاوه بر رقابت با ليبرال‌ها و دموكرات‌ها حالا يك رقيب سرسخت و البته خودساخته ديگر را نيز پيش روي خود مي‌بيند: «ترامپيسم». ظهور پديده‌اي جديد در حزب (ران دي‌سانتيس، فرماندار فلوريدا) نيز كه دقيقا از روش‌هاي ترامپ براي جلب‌توجه و كسب محبوبيت استفاده مي‌كند، چالشي است كه كارشناسان معتقدند مي‌تواند تهديدي براي آينده رييس‌جمهور پيشين امريكا باشد. واشنگتن‌پست مي‌نويسد: «ران دي‌سانتيس در اظهارات خود مستقيما ترامپ را هدف مي‌گيرد. او را به دليل تعطيل كردن برخي كسب و كارها در دوران اوج شيوع كرونا سرزنش مي‌كند و معتقد است محدوديت‌هاي كرونايي بي‌فايده و انتخاب آدم‌هاي ضعيف است.»
جدي‌ترين و نزديك‌ترين تهديد
براي دموكرات‌ها
هرچند ممكن است دموكرات‌ها به آينده دولت بايدن اميدوار باشند و تصور كنند در صورت عملكرد بهتر كاخ سفيد در برخي زمينه‌ها امكان تغيير فضا براي انتخابات رياست‌جمهوري 2024 وجود دارد و اتخاذ راهبرد درست در كنار تلاش براي جلب آراي مستقل مي‌تواند نتيجه رقابت را به نفع آنها تغيير دهد اما واقعيت اين است كه جدي‌ترين و نزديك‌ترين تهديد عليه آنها انتخابات مياندوره‌اي كنگره در سال جاري است. دموكرات‌ها براي به ثمر رساندن طرح‌هاي دولت بايدن نياز به تقويت اكثريت خود در مجلس نمايندگان و مجلس سنا دارند و ناكامي آنها در اين زمينه مي‌تواند تأثير بسيار زيادي روي نتيجه انتخابات رياست‌جمهوري 2024 داشته باشد. بر اساس آمارها، تاكنون ترامپ نيز در زمينه حمايت از كانديداهاي مطبوع خود (در انتخابات‌هاي كنگره و فرمانداري‌ها) عملكرد خوبي داشته و در صورتي كه او بتواند اين عملكرد خوب را در انتخابات سال جاري تكرار كند، دموكرات‌ها نه تنها قادر به تقويت اكثريت خود نخواهند بود كه حتي كاملا محتمل است اكثريت را به حزب رقيب واگذار كنند و دو سال آينده را به تنش با كنگره براي تصويب ساده‌ترين طرح‌ها بگذرانند.