پس از مهاجرت نخبگان و دانشگاهيان
موج مشتاقان مهاجرت به خدماتي‌ها رسيد
به نظر مي‌رسد مهاجرت از ايران حتي با نرخ دلار بالاي 26 هزار توماني نيز همچنان يكي از مهم‌ترين برنامه‌ها و تصميمات مردم باشد. عدم قطعيت نسبت به آينده، مشكلات اقتصادي ساختاري و ريشه‌اي، گره خوردن مسائل اقتصادي در سياسي و بالعكس، بخشنامه‌هاي يك‌شبه، فيلترينگ و محدوديت‌ها همگي از جمله دلايلي است كه بسياري از افراد ترجيح مي‌دهند بار سفر بسته و به كشورهاي ديگر مهاجرت كنند. البته كه اين شرايط نگران‌كننده است و براساس گفته‌هاي حميد حسيني مي‌بايست هرچه زودتر با تدوين شرايط و بهبود وضعيت اجتماعي و اقتصادي، از سرمايه‌هاي انساني حراست كرد.
چندي پيش بهرام صلواتي، مدير رصدخانه مهاجرت ايران به خبرآنلاين گفته بود: «هر زمان كه شرايط اقتصادي و اجتماعي بهتر شود ما شاهد كاهش خروج ايرانيان از كشور هستيم و برعكس وقتي فشارهاي اقتصادي بيشتر مي‌شود ما مي‌بينيم كه مهاجرت روند صعودي مي‌گيرد. در دو، سه سال گذشته با توجه به شرايط اقتصادي كه پيش آمده مخصوصا مساله تحريم‌ها، ميل به مهاجرت بيشتر شده كه در كنار آن، عوامل كششي و جاذبه‌اي خارج از كشور هم آن را تقويت مي‌كند، در واقع به هم پيوستن اين دو مورد باعث صعودي شدن روند مهاجرت مي‌شود.» او در بخش ديگري از سخنان خود به آمارهايي در خصوص مهاجران ايراني نيز اشاره كرد كه براساس منابع بين‌المللي: «جمعيت مهاجر ايراني در دنيا در سال ۱۹۹۰ ميلادي، بالغ بر ۸۲۰ هزار نفر بوده كه اين رقم در سال ۲۰۲۰ ميلادي به ۱.۸ ميليون نفر رسيده است، در واقع طي ۳۰ سال گذشته جمعيت مهاجران ايراني ۲.۲ برابر شده است. البته براساس منابع داخلي (دبيرخانه شوراي عالي ايرانيان) جمعيت مهاجران ايراني خارج از كشور ۴.۰۴ ميليون نفر برآورده شده كه اين آمار براساس منابع بين‌المللي قابل راستي‌آزمايي نيست.»
البته كه تا پيش از بحران‌هاي ريز و درشت اقتصادي كشور كه از سال 97 آغاز شد، اكثر جمعيت مهاجران را افراد تحصيلكرده تشكيل مي‌دادند كه براي درس خواندن به كشورهاي مختلف از حاشيه خليج فارس تا انگلستان و امريكا مي‌رفتند، اما حسيني بر اين باور است كه امروزه افراد با تخصص‌ها و مهارت‌هاي ويژه هم به دنبال خروج از كشور و مهاجرت هستند. او در اين خصوص ادامه داد كه: «افراد فاقد استانداردهاي پيشين مهاجرت، حالا درصددند از ايران بروند. تا سال‌هاي گذشته افرادي كه واجد خصوصيات خاص بودند و در طبقه مشخصي حضور داشتند، متقاضي مهاجرت بودند، اما در دو سال اخير موج مهاجرت به آدم‌هاي عادي رسيده است، كساني كه در سال‌هاي گذشته فاقد استاندارد مهاجرت شناخته مي‌شدند.»
او در ادامه مصاحبه خود با يكي از سايت‌هاي خبري گفت: «مديران برخي شركت‌هايي كه كار مهاجرت انجام مي‌دهند، شخصا به من اعلام كردند كه قبلا هفته‌اي 30 تا 40 درخواست براي مهاجرت داشتند كه از سوي افرادي با تخصص‌هاي بالا و درس‌خوانده ارايه مي‌شد اما در شرايط فعلي تعداد اين درخواست براي اين شركت‌هاي معمولي به ۱۸۰ درخواست رسيده است كه نشان از افزايش ميل به مهاجرت در ايران دارد. جالب است در ميان متقاضيان مهاجرت از لوله‌كش تا كابينت‌ساز و آشپز و برقكار و آرايشگر و ... نيز ديده مي‌شوند، اين يعني اگر تا ديروز فقط درس‌خوانده‌ها مي‌خواستند از ايران بروند، امروز صاحبان حِرف و افرادي كه حرفه‌اي را بلدند نيز متقاضي مهاجرت هستند و اين نشانه‌ها بايد سياستگذار را نگران كند.» اين كارشناس اقتصادي با توجه به اينكه مهم‌ترين دليل مهاجرت افراد، حقوق زياد است، گفت: «حقوق‌شان بيشتر است و مي‌توانند راحت‌تر زندگي كنند، اين عبارت راحت‌تر خيلي مساله و عبارت مهمي است، اين نشان مي‌دهد چشم‌انداز آنها نسبت به آينده كشور ديگر چندان روشن نيست و نوعي خستگي و نگراني در آنها وجود دارد. بهترين نيروها را در اين مملكت پرورش مي‌دهيم اما متاسفانه آنها كه امكان بيشتري دارند به اروپا و كانادا و امريكا مي‌روند و كساني كه امكان كمتري دارند راهي تركيه مي‌شوند و امارات. جالب اين است كه همين كشورها براي گرفتن نيرو از ايران برنامه‌ريزي مي‌كنند و اين بسيار نگران‌كننده است.»
عضو اتاق بازرگاني در ادامه به اين مورد نيز اشاره كرد كه مساله مهاجرت تنها مساله‌اي اقتصادي نيست و ادامه داد: «جامعه نياز به اميد دارد، اميد به آينده‌اي بهتر . مسائل سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي همه باهم در اين امر دخيل هستند و وقتي مشكلات مداوم افزايش يافته نمي‌توان انتظار داشت وضعيت بهبود يابد و افراد اميدوار باقي بمانند. جامعه آرامش مي‌خواهد، اينكه سياستگذار مدام به دنبال فيلترينگ و ... باشد و هر روز با يك بخشنامه امنيت رواني جامعه را به هم بريزد، خود يك بحران است. بالاخره مشكل وقتي حل مي‌شود كه ما در مسير تعادل قرار بگيريم و اميدواريم كه اين اتفاق رخ دهد چرا كه همين تعادل به تدريج اميد به آينده را بهبود خواهد بخشيد.»