وزير خارجه در كنفرانس امنيتي مونيخ:
آماده برقراري رابطه سازنده و پايدار با همه كشورها براساس احترام متقابل و منافع مشترك هستيم
بسيار خرسندم كه امروز اين فرصت در اختيار من قرار گرفت با شما در خصوص سياست خارجي دولت جديد جمهوري اسلامي ايران صحبت نمايم. مردم بزرگ ايران، هفته گذشته چهل‌وسومين سالگرد انقلاب شكوهمند خود را جشن گرفتند، انقلابي كه با شعار استقلال، آزادي و جمهوري اسلامي، الگوي نويني از دموكراسي ديني را به جهان عرضه كرد كه تاكنون در آن 43 انتخابات عمومي با مشاركت بالاي مردمي برگزار شده است. آخرين انتخابات ما در ايران به استقرار دولتي «مردمي و تحول‌گرا» انجاميد.
آنچه امروز به عنوان سياست خارجي متوازن، ديپلماسي پويا و تعامل هوشمند در دولت عملگرا و نتيجه‌محور جناب آقاي رييسي مطرح مي‌شود، ترجمان آرمان بلند انقلاب اسلامي ايران و واقعگرايي برخاسته از منافع ملي ما است.
بازگرداندن توازن به روابط خارجي جمهوري اسلامي ايران، چه از بعد روابط با حوزه‌هاي جغرافيايي مختلف و چه در پيگيري ابعاد مختلف و چه در روابط خارجي مانند سياسي، اقتصادي و فرهنگي، در كانون اين تحول در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران قرار دارد.
اين سياست خارجي بر ستون‌هايي همچون «همسايه‌پايگي»، «آسياگرايي»، «تعامل هوشمند و گسترش روابط با همه كشورهاي جهان به ويژه جهان اسلام براساس منافع مشترك، احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلي يكديگر» و «ترويج و حمايت از چندجانبه‌گرايي و مقابله با يكجانبه‌گرايي» بنا شده است.
امروز در حالي باهم صحبت مي‌كنيم كه نزديك به 5 سال از خروج غيرقانوني امريكا از برجام و اعمال تروريسم اقتصادي عليه ملت ما و البته بي‌عملي سه كشور اروپايي مي‌گذرد. اين درحالي بود كه جمهوري اسلامي ايران يك سال تمام به صورت يكجانبه برجام را اجرا كرد، در برجام باقي ماند و فرصتي طولاني را در اختيار ساير طرف‌ها گذاشت تا به تعهدات خود عمل كنند. نتيجه اما هيچ بود. ايران از تمامي منافع تعهدشده اقتصادي، محروم شد. جمهوري اسلامي ايران در دور جديد مذاكرات، با جديت، حسن نيت و با ارايه ابتكارات متعدد جهت حصول توافق خوب مشاركت كرده است. آنچه در نظر داريم كاملا منطقي و عادلانه است: لغو همه تحريم‌ها، راستي‌آزمايي و ارايه تضمين‌هاي ضروري در پايبندي به تعهدات. اكنون كه با شما سخن مي‌گويم، همكاران من در وين با بازي‌هاي دوگانه طرف غربي بر سر «متن» و «زمان» روبرو هستند. مي‌خواهم تاكيد نمايم كه ما آمادگي رسيدن به يك توافق خوب را در كوتاه‌ترين زمان ممكن داريم به شرطي كه طرف ديگر آماده اتخاذ تصميمات سياسي مورد نياز باشد.
امنيت خليج‌فارس و غرب آسيا پيوندي مستقيم و محكم با امنيت مناطق جغرافيايي همجوار از جمله اروپا دارد. جمهوري اسلامي ايران از هر ايده و طرحي كه - بدون مداخله خارجي- به ثبات و صلح در منطقه كمك كند استقبال مي‌كند. دولت ما در همين راستا گفت‌وگوهاي سازنده‌اي را با همسايگان جنوبي خود آغاز كرده و پيشرفت‌هاي خوبي در اين زمينه حاصل شده است. روابط ما با اين همسايگان در مسير درست توسعه و پيشرفت قرار دارد. ما معتقديم زرادخانه‌هاي تسليحاتي در منطقه، هرگز امنيت به همراه نمي‌آورد. حضور و مداخله قدرت‌هاي بيگانه در منطقه تنها اوضاع امنيتي را پيچيده و بدتر مي‌كند و مشكلات را افزايش مي‌دهد. ما اعتقاد داريم امنيت همه كشورهاي اين منطقه، با مشاركت و همكاري جمعي تامين و تضمين شود.
متاسفانه ما شاهد جنگ طولاني و وضعيت تراژيك انساني در يمن هستيم. حل‌وفصل بحران يمن در گرو توجه به ريشه‌هاي اين منازعه، ايفاي نقش محوري سازمان ملل متحد، احترام به اراده مردم يمن در تعيين سرنوشت شان و رفع محاصره اقتصادي، انساني، آتش بس و شروع گفت‌وگوهاي يمني-يمني است. جمهوري اسلامي ايران از برقراي صلح و ثبات در يمن و سطح منطقه قويا حمايت مي‌كند و از هيچ كوششي در اين راستا فروگذار نخواهد كرد.
افغانستان امروز در يك بحران فراگير انساني قرار دارد. وضعيت امروز افغانستان محصول اشغال نظامي و استفاده از قدرت نظامي عليه اين كشور است. سياست‌هاي ايالات متحده در قبال افغانستان طي بيست سال گذشته بيانگر درك نادرست ايالات متحده امريكا از واقعيات افغانستان است. ما همواره در كنار مردم افغانستان ايستاده‌ايم. دولت و نهادهاي غيردولتي ايران به ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به مردم افغانستان و ارسال سوخت ادامه مي‌دهند. ما قويا نگران استمرار خشونت و تروريسم در افغانستان و توسعه فعاليت‌هاي داعش در اين كشور هستيم. موج فعلي آوارگان افغان به كشور ما و ديگر همسايگان بسيار نگران‌كننده است. مشاركت فعال نهادها و جامعه بين‌المللي براي ارسال كمك‌هاي انساني ضروري است. به باور ما تشكيل دولت فراگير در افغانستان با حضور همه گروه‌هاي سياسي و قومي آن كشور براي رسيدن به صلح و ثبات كاملا ضروري است.
حمايت از فلسطين و صلح در منطقه خاورميانه مورد توجه جدي ماست. جمهوري اسلامي ايران، براي حل مشكل، يك راه‌حل جامع سياسي و دمكراتيك ارايه داده كه در سازمان ملل به ثبت رسيده است. ما معتقديم كه برگزاري يك رفراندوم در ميان ساكنان اصيل فلسطين شامل مسيحي - يهودي و مسلمان از طريق حمايت همه دولت‌ها از نتيجه اين رفراندوم بهترين راه‌حل است. مردم فلسطين خود بايد در مورد سرنوشت‌شان و آينده تصميم بگيرند.
ما از افزايش تنش بين اوكراين و روسيه نگرانيم. جمهوري اسلامي ايران به عنوان كشوري كه با هر دو طرف روابط حسنه‌اي دارد، طرفين را به حل‌وفصل اختلافات از طريق گفت‌وگو و روش مسالمت‌آميز دعوت مي‌كند.
ما بر ضرورت حل‌وفصل مسالمت‌آميز مسائل منطقه‌اي از جمله در شبه‌جزيره كره و اختلافات در درياي چين جنوبي - بدون دخالت قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي - تاكيد داريم. باور داريم كه استفاده ابزاري از مفاهيم دموكراسي و حقوق بشر در بلندمدت به زيان اين ارزش‌هاي بنيادين خواهد بود.
در پايان مايلم بار ديگر تاكيد كنم كه دولت جديد جمهوري اسلامي ايران، دولتي عملگرا و نتيجه‌محور است و بر همين اساس آمادگي دارد تا با همه كشورها بر اساس احترام متقابل و منافع مشترك روابط سازنده و پايدار برقرار نمايد