جشنواره فيلم فجر و تاثير بر نوع پوشش مردم جامعه
ساره سياحي
حتما بارها شنيده‌ايد كه مي‌گويند «هر سخن جايي و هر نكته مكاني دارد»، دست بر قضا اين ضرب‌المثل مي‌تواند در خصوص تن‌پوش و انتخاب نوع پوشش نيز صدق كند. نوع لباس و استايل پوشش به تبع حضور در موقعيت‌هاي مكاني مختلف، تغيير مي‌كند. در يك رويداد رسمي و ملي، انتخاب نوع لباس بسيار حائز اهميت است. لباس علاوه بر پوشاندن، ابعاد وسيع‌تري چون تاثيرگذاري بر فرهنگ و تاثيرپذيري از آن را شامل مي‌شود. در درجه اول، پوشاك يك كالاي فرهنگي به شمار مي‌رود و پس از آن مي‌توان به جنبه‌هاي اقتصادي آن نيز توجه كرد.
نوع پوشش در عموم كشورهاي دنيا از حضور سلبريتي‌ها در رسانه‌ها بسيار تاثير مي‌پذيرد. به همين جهت است كه پژوهش‌هاي بسياري بر نقش پررنگي كه اين افراد از نظر عاطفي بر عموم جامعه ايفا مي‌كنند، تاكيد كرده و در دوره‌هاي مختلف به انحاي گوناگون آن را مورد بررسي قرار داده‌اند.
جشنواره فيلم فجر به عنوان يكي از مهم‌ترين رويدادهاي هنري و فرهنگي كشور است كه آن را مي‌توان ويتريني جهت نمايش سبك پوشش ايراني دانست. با توجه به آنچه پيش‌تر توصيفش رفت، بايد هنرمندان در انتخاب نوع پوشش خود از يك استايليست ماهر كمك گرفته تا حضور چشمگيرتري داشته باشند.
از نقاط قوت اين‌گونه مراسم‌ها، استفاده از پوشش‌هاي توليد داخلي است كه توانايي و هنر طراحان لباس و توليدكنندگان را به معرض نمايش قرار مي‌گذارد و حس غرور نسبت به توانايي توليد ايراني را به مخاطبان القا مي‌كند. در اين دوره از جشنواره برخي از بازيگران خانم در نوع پوشش خود سعي داشتند تا از فرهنگ ايراني اعم از سوزن‌دوزي‌هاي محلي و استفاده از برش لباس‌هاي سنتي بيشتر استفاده كنند كه اميدواريم اين روند در دوره‌هاي بعد نيز ادامه داشته باشد.
حال اين يادداشت در نظر دارد تا استايل‌هاي هنرمندان در روزهاي چهلمين جشنواره فيلم فجر را مورد تحليل قرار دهد. عموما استايل آقايان امسال از تشابهات زيادي برخوردار بود كه به ندرت مي‌توان در آنها خلاقيتي در مدل و رنگ‌شان مشاهده كرد. در اين دوره استفاده از پالتوي بلند به يك آيتم پرطرفدار در استايل آقايان تبديل شده و البته رنگ مشكي به عنوان رنگي خنثي و كم‌ريسك نيز از استقبال افزون‌تري برخوردار بوده است. در يك نگاه كلي آنچه كه بيشتر توجه‌ها را به خود جلب مي‌كند، استفاده از تركيب پوششي مونوكروم (تك‌رنگ) در عموم استايل‌ها است، چراكه هم تعادل رنگي بهتري در كنار يكديگر ايجاد و هم به بلندتر نشان دادن قد فرد مورد نظر كمك مي‌كند.
گرچه برخي از هنرمندان نيز با انتخاب رنگ متفاوت پالتو، توانسته بودند ظاهري زيبا و متمايزي را در استايل خود ايجاد كنند. به عنوان مثال بهرنگ علوي با پالتويي به رنگ گرم، در عين رعايت كردن المان‌هاي رسمي، زيبايي بيشتري به چهره‌اش بخشيده بود. اما بستن تنها دكمه نخست پالتو مي‌توانست گزينه بهتري باشد. يكي ديگر از وجوه مثبت استايل او توجه به اكسسوري و جزييات اعم از شال‌گردن و ساعت بود. همين دقت به جزييات كوچك است كه مي‌تواند ظاهري ساده را به استايلي چشم‌نواز مبدل كند.
با وجود اينكه از ابتداي قرن بيستم، اصول ظاهري لباس رسمي مردان تغيير چنداني نكرده است، اما آقايان در اين رويداد رسمي، نتوانسته بودند تمامي اين اصول را در پوشش خود رعايت كنند، مگر در مواردي اندك و انگشت‌شمار. البته كه برخي نيز با پوشيدن لباس‌هاي استايل كژوال (روزمره) اعم از كتاني، شلوار جين، كاپشن‌هاي بادي كلاهدار، راحتي را به پوشش اصولي و رسمي ترجيح دادند. جواد عزتي در اكران مردمي، پوشش كژوال را با انتخاب شلوار جين زاپ‌دار و پليور برگزيده بود كه چندان مناسب نيز نبود. اين در حالي است كه در اولين شب حضورش در كاخ جشنواره (برج ميلاد) با پالتو بلند مشكي به همراه جليقه و شلوار زغالي توجه همگان را به خود جلب كرده بود.
پيشنهاد مي‌شود اگر هنرمندان راحتي در پوشش را ترجيح مي‌دهند، از استايل اسمارت كژوال كه نوعي استايل نيمه رسمي و راحت است، بهره ببرند.
با اينكه استايل خانم‌ها از تنوع بيشتري برخوردار بود، اما بعضي از خانم‌هاي هنرمند نيز مانند آقايان توجه چنداني به نوع پوشش رسمي خود براي حضور در مهم‌ترين رويداد سينمايي كشور نداشتند. البته برخي نيز با ظاهر زيبا و اصولي خود باعث چشم‌نوازي بيشتري به جشنواره شدند. به عنوان نمونه شيك‌پوشي ميترا حجار همه نگاه‌ها را معطوف به خود كرده بود. استفاده از اكسسوري‌هاي چشمگير همانند دستبندها و گردنبند، اولين اِلماني است كه در ظاهر او به چشم مي‌خورد. او در نوع پوشش خود به سِت كردن پيراهن آستين كلوش آبي رنگش كه آستري طوسي نيز داشت با رنگ شالش دقت كرده بود.
مريلا زارعي نيز در عين رعايت پوشش و حجاب، آراستگي، جذابيت و توجه به اِلمان‌هاي رسمي در استايلش ديده مي‌شود. از همه مهم‌تر شخصيت باوقار وي هم در نوع پوشش انتخابي‌اش مشهود است. زارعي از يك مانتو بلند و شوميز گيپوردوزي استفاده كرده كه نقوش روي شوميز و سرآستين‌هاي آن به زنانگي و زيبايي ظاهري‌اش نيز كمك شاياني كرده است. انتخاب شالي با نوار زردرنگ تركيب بسيار خوبي را ايجاد كرده بود كه البته پيشنهاد مي‌شود به جاي كيف كلاچ به رنگ نقره‌اي، از رنگ زرد همان نوع كيف استفاده مي‌شد تا تعادل رنگي بيشتري در كليت استايل ايجاد شود.
استايل نازنين بياتي نيز در اولين شب حضور خود در كاخ جشنواره بسيار مورد استقبال قرار گرفت. توجه به سوزن‌دوزي‌هاي سنتي ايراني وجه متمايز استايل او محسوب مي‌شود. استفاده از نقوش سنتي ايراني روي شنل، ماسك، كفش و همچنين به همخواني اِلمان‌هاي روي كيف با اين نقوش نيز مي‌توان اشاره كرد. البته استفاده از جواهرات و گوشواره‌هاي خيره‌كننده هم شايان توجه است. اما شايد بهتر بود بياتي به جاي پوشيدن شكِت از يك مانتو رسمي‌تر استفاده مي‌كرد.
در ادامه، استايل زوج عاشق سينما يعني نويد محمدزاده و فرشته حسيني و داستان لباس‌هايي كه هميشه سعي دارند با يكديگر سِت كنند، بررسي مي‌شود. اينجا هم انتخاب رنگ مشكي لباس‌ها، به شباهت لباس‌هاي‌شان در نگاه اول كمك كرده و به نظر مي‌رسد اين زوج تلاش مي‌كنند تا در قوانين جنسيتي پوشش بازنگري شود. بايد بر اين نكته تاكيد شود كه استايل فرشته حسيني به خاطر استفاده از نوع پالتو، كمربند و شلوار يك سبك ماسكولين (مردانه) است. در اين يادداشت سعي شد تا برخي از استايل‌هاي هنرمندان در اولين روزهاي چهلمين جشنواره فجر مورد بررسي قرار گيرد و در پايان نگارنده پيشنهاد مي‌كند كه ايرانيان علي‌الخصوص افراد مشهور در مراسم‌هاي مهم خود حتما از استايليست (كسي كه در سِت كردن لباس‌ها به افراد كمك مي‌كند) راهنمايي و كمك گرفته تا از اين‌رو بتوانند انتخاب‌هاي پوششي مناسبي داشته باشند.
پژوهشگر مٌد و پوشاك و دانشجوي دكتراي پژوهش هنر