كتابخانه
فلسفه زبان ويتگنشتاين
«رساله منطقي- فلسفي» يكي از كتابهاي كلاسيك فلسفه است كه در آن دشوارترين مباحث فلسفه و منطق مانند نسبت انديشه و زبان و منطق، بررسي ميشود.اين كتاب به مسائل فلسفي ميپردازد و نشان ميدهد چرايي و چگونگي طرح اين مسائل پايه در بدفهمي منطق زبانمان دارد. معني كل كتاب را ميتوان اينچنين خلاصه كرد: آنچه اصلا گفتني است به روشني گفتني است و آنچه از آن نميتوان حرف زد، بايد درباره آن خاموش ماند. پس كتاب ميخواهد براي فكر كردن مرزي بكشد، نه براي فكر كردن، بلكه براي بيان افكار؛ به منظورِ كشيدن مرزي براي فكر كردن، بايد بتوانيم هر دو سوي اين مرز را فكر كنيم (يعني بتوانيم چيزي را فكر كنيم كه فكر كردني نيست).رساله منطقي- فلسفي با همكاري نشر هرمس و كرگدن و به سه زبان آلماني، فارسي و انگليسي منتشر شده است.
چيستي بشر از نگاه ويتگنشتاين
پيتر هكر زاده ۱۹۳۹ فيلسوف بريتانيايي است. او در زمينه فلسفه ذهن و فلسفه زبان تخصص دارد. هكر از جمله ويتگنشتاينشناسان بريتانيايي است. نقدهاي او به مدعاهاي علوم اعصاب از منظر فلسفي در دهههاي اخير به بحثهاي زيادي در اين زمينه دامن زده است. او تحصيلكرده دانشگاه آكسفورد است و در دانشگاههاي آكسفورد و ميشيگان به تدريس فلسفه پرداخته. همچنين او در دورهاي براي تدريس فلسفه به كشور اوگاندا سفر كرده است.وي در اين كتاب، مسائلي مانند ثنويت ذهن و جسم، آزادي اراده و وجوب علي از ديدگاه «ويتگنشتاين» به بررسي پرداخته است. نويسنده تصريح ميكند تصويري كه ما از ماهيت بشر ارايه كردهايم كاملا متداول است، ولي ويتگنشتاين آن را از هر جهت گمراهكننده ميداند. به نظر او هر چند تصوير مذكور حاوي عناصري از حقيقت است، ما اين عناصر را «از وراي شيشهاي تاريك» ملاحظه ميكنيم.در واقع اين برداشت، مبتني بر وجوهي از زبان ماست، ولي آنها را تحريف ميكند و غلط جلوه ميدهد. نقد ويتگنشتاين، اسطوره دكارتي را منتفي ميسازد و ثنويت مغز و بدن را هم كه فلاسفه معاصر مطرح كردهاند با همان قاطعيت در هم ميكوبد. عناوين اصلي كتاب بدين قرار است: مفهوم فلسفه از ديدگاه ويتگنشتاين، قدرت يك توهم فلسفي، مالكيت خصوصي تجربه، خلوتگاه شناخت، توصيف و اظهار، احوال دروني و معيار بيروني، ذهن، جسم و رفتار و آيا ماشين هم ميتواند فكر كند.«ماهيت بشر از ديدگاه ويتگنشتاين» نوشته پيتر هكر، با ترجمه سهراب علوينيا توسط انتشارت هرمس براي بار هفتم منتشر شده است.
روياي ايرانيان از نگاه فوكو
پل ميشِل فوكو، زاده ۱۹۲۶ و درگذشته ۱۹۸۴، فيلسوف، تاريخدان، باستانشناس انديشه و متفكر معاصر فرانسوي بود. شهرت فوكو در آن است كه او نخستين كسي است كه از فرضيه روشنگري درباره عيني بودن شناخت، خلع يد كرده است. فوكو عنوان كرد كه زبان، حقيقت جهان را بيان نميكند بلكه بازتابي از تجربه شخصي فرد است.او در مطالعات انسانشناختي خود مطرح ميكند كه ميان استفاده از زبان و قدرت، نوعي همبستگي وجود دارد، به گونهاي كه زبان براي قدرتمندان و صاحبان امتياز جنبه ابزاري دارد و در حفظ و حمايت از پايگاه اجتماعي-سياسي آنها عمل ميكند.در ميان متفكران و نويسندگان غربي، ميشل فوكو از معدود كساني است كه رجوع انقلاب اسلامي ايران را به معنويت دريافت و صريحا اظهار داشت كه از زمان انقلاب فرانسه تاكنون براي نخستينبار انقلاب و معنويت به يكديگر پيوند خوردهاند. در اين كتاب خواننده با نگاه اين متفكر به حوادث انقلاب اسلامي ايران آشنا ميشود. آنچه فوكو پس از پيروزي انقلاب درباره وقايع ايران نوشته و نيز مصاحبه مفصل او با دو خبرنگار فرانسوي درباره ايران و پاسخهايي كه به برخي از خوانندگان مقالات خود داده است در اينجا ترجمه نشده است.«ايرانيها چه رويايي در سر دارند؟»، يادداشتهاي ميشل فوكو است كه با ترجمه حسين معصومي همداني، توسط انتشارات هرمس براي بار نهم منتشر شده است.