چند روز پس از بازي پر‌حاشيه ايران و لبنان رخ داد
برگزاري جلسه حمايتي از علم‌الهدي در مشهد
17 نماينده خراسان رضوي در حمايت از علم‌الهدي به رهبر انقلاب نامه نوشتند
ميثم سعادت
طي روزهاي گذشته، بدون آنكه اهانتي به آيت‌الله علم الهدي شده باشد، موج حمايتي عجيبي از امام جمعه مشهد ميان نيروهاي سياسي اصولگرا در استان خراسان رضوي شكل گرفته است. روز گذشته نيز 17نماينده خراسان رضوي در نامه‌اي خطاب به مقام معظم رهبري از ايشان براي انتصاب آيت‌الله علم‌الهدي به امامت جمعه مشهد تشكر كرده و كارنامه و سجاياي اخلاقي و رفتاري علم‌الهدي را ستودند. شايد بتوان گفت كه اين موج حمايتي، بي‌ارتباط به مسائل رخ داده بعد از مسابقه فوتبال ايران و لبنان نيست.
در ايام نوروز، يك اتفاق ورزشي، نگاه‌ها را به سمت مشهد معطوف كرد. در مسابقه فوتبال ايران و لبنان، كه به ميزباني مشهد برگزار شده بود، بليت‌هايي براي حضور زنان در ورزشگاه فروخته شد، اما نه تنها به زنان اجازه ورود داده نشد، بلكه جمعيتي از زناني كه قصد ورود به ورزشگاه داشتند، با اسپري فلفل متفرق شدند. اين اتفاق، بسياري مقامات كشوري از جمله رييس‌جمهور، رييس مجلس و دادستان كل كشور را به واكنش واداشت. همچنين تعداد زيادي از نيروهاي اصولگرا، در شبكه‌هاي اجتماعي، به انتقاد از رفتار نهادهاي امنيتي مشهد پرداختند. در اين انتقادها، گاه به آيت‌الله علم‌الهدي، امام جمعه مشهد هم كنايه‌اي زده مي‌شد كه پيش از اين به‌شدت با حضور زنان در ورزشگاه مخالفت كرده بود. اين اتفاقات، از جهاتي، اتفاقات سال اول رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد را در ذهن تداعي مي‌كند كه به رييس وقت سازمان تربيت‌بدني دستور داده بود زيرساخت‌هاي لازم براي حضور زنان در ورزشگاه را آماده كند اما بعضي مراجع تقليد با دستور رييس‌جمهور مخالفت كردند و با ورود رهبر انقلاب، ماجرا در همان مقطع متوقف شد.
آيت‌الله علم‌الهدي در واكنش مسابقه قبلي ايران مقابل عراق كه تعدادي از زنان به صورت گزينش شده اجازه حضور در مسابقه را داشتند، در خطبه‌هاي نماز جمعه مشهد گفته بود «حضور خواهران در تماشاي فوتبال بايد صيانت شود. شما زحمت كشيديد جا را جداگانه كرديد و فاصله انداختيد و متشكر هستيم. اما آن صيانتي كه بنده گفتم، نشد. بنده عرض كردم صيانت بايد كامل شود، صيانت كامل نيست، با برنامه‌هاي ديروزي كه خواهران رفتند در زمين فوتبال، صيانت از خواهران به‌طور كامل حفظ نشد، حركت‌هايي صورت گرفت اما صيانت كامل نشد، بايد كامل شود؛ اصلا جايگاه خواهران بايد در وضعي باشد كه هيجانات خواهران در تماشاي فوتبال به جايي منعكس نشود كه ديروز اين طور نبود.» اين صحبت‌ها در حالي مطرح شد كه هيچ تصويري از رفتارهاي زننده يا پوشش نامناسب تماشاگران اين مسابقه در رسانه‌هاي عمومي، منتشر نشده بود. اما اين‌بار در خصوص مسابقه ايران و لبنان، در حالي به خاطر استفاده از اسپري فلفل به آيت‌الله علم‌الهدي انتقاد شد كه ظاهرا، او هيچ نقشي در حواشي مسابقه فوتبال ايران و لبنان نداشت. استاندار خراسان رضوي كه پيش از اين فرمانده سپاه استان بوده است، به صراحت به اين حواشي اشاره كرده و گفته است: «در رسانه‌ها مي‌خواهند حواشي ورزشگاه امام رضا(ع) را به نماينده ولي فقيه در استان نسبت دهند، در حالي كه ايشان اصلا در آن مقطع در استان حضور نداشت. نظري با بيان اينكه در مشهد همه امور بايد حول فرهنگ رضوي رقم بخورد، عنوان كرد: «بايد حرمت امام هشتم در اين شهر حفظ شود. بنابراين اگر بحثي در ارتباط با موضوعات مختلف مطرح مي‌شود، به دليل لزوم حفظ اين حرمت است و نمي‌توان آن را به دستور شخص خاصي مرتبط دانست.»
برگزاري جلسه حمايتي از آيت‌الله علم‌الهدي
سرانجام روز دوشنبه عده‌اي از نزديكان آيت‌الله علم‌الهدي جلسه‌اي با حضور او تشكيل دادند و با سر دادن شعارهايي نظير «سالار است علم الهدي» از امام جمعه مشهد تقدير كردند. دليل برگزاري اين جلسه مشخص نيست كه آيا اين جلسه در واكنش به فشارهاي احتمالي و انتقادها از علم‌الهدي صورت گرفته يا خير. به گزارش خبرگزاري دولت، در اين جلسه حضار شعارهايي مانند «اي سپر ولايت از تو كنيم حمايت»، «اي پرچم هدايت ايستاده‌ايم به پايت»، «امام جمعه ما ياور انقلاب است فدايي امام و رهبر انقلاب است» و «امام جمعه ما صداي انقلاب است يار امام رضا و فداي انقلاب است» را سر داده‌اند. در پوسترهايي كه تصاوير آن را خبرگزاري‌ها منتشر كرده‌اند نيز شعارهايي در انتقاد از «انقلابيون بي‌بصيرت» ديده مي‌شود. شايد اشاره اين شعارها به همان اصولگراياني است كه در روزهاي اول بعد از مسابقه ايران و لبنان، از برخوردهاي صورت گرفته انتقاد كرده بودند. خود علم الهدي هم در اين مراسم به اين اختلاف‌ها اشاره كرده بود و گفته بود «دوستان انقلاب بايد بدانند صحبت‌هايي كه مطرح مي‌كنند در زمين چه كسي است و مراقب باشند در زمين دشمن بازي نكنند و به گونه‌اي نباشد كه در درگاه الهي با سخنان خود گرفتار شويم. دشمن سعي مي‌كند كه وحدت ما را به هم بزند، اگرچه اختلاف نظر و سليقه وجود دارد، اما بايد وحدت را حفظ كنيم.» روز گذشته هم ۱۷ نماينده خراسان رضوي در مجلس به مناسبت هفدهمين سالگرد انتصاب حجت‌الاسلام علم‌الهدي به امامت جمعه مشهد، با ارسال نامه‌اي به مقام معظم رهبري، از وي تقدير كردند. سال‌هاست كه نمايندگان مشهد در مجلس شوراي اسلامي و نمايندگان شوراي شهر مشهد همگي از ليستي منتسب به علم‌الهدي انتخاب مي‌شوند كه به ليست «هو المحجوب» معروف است. در بخشي از نامه اين نمايندگان آمده است «مي‌استاييم تدبير الهي حضرتتان را كه اين شخصيت بي‌بديل و علمدار جهاد تبيين در ايران اسلامي را به نيابت و نمايندگي حضرتتان در خطه خراسان رضوي منصوب فرموديد و خداي را شاكريم كه اين مفسر بزرگ قرآن و عالم فرزانه و وارسته و انقلابي، پرچمدار جبهه انقلاب اسلامي در خراسان امام رضا عليه‌السلام و راهبر دين، فرهنگ و سياست اين سرزمين است.»
البته ماجراي برخورد با زنان تماشاگر فوتبال در مشهد ممكن بود عواقب خطرناكي براي فوتبال ايران داشته باشد و حتي فوتبال ايران را در آستانه تعليق قرار دهد. با اين حال سير پيگيري اين اتفاقات در روزهاي اخير نشان مي‌دهد ماجرا با دلجويي از امام جمعه مشهد پايان يافته و حداقل تا به اينجاي كار، كسي به فكر زنان آسيب ديده در اين اتفاق نيست.
اردكان و كنسرتي كه لغو شد
ماجراي مشهد، در ابعادي كوچك‌تر در اردكان يزد (زادگاه خاتمي) نيز، تكرار شد. يك گروه موسيقي بومي، ويژه‌برنامه‌اي نوروزي براساس موسيقي اصيل ايراني براي مردم اين شهر و البته مسافران نوروزي تدارك مي‌بينند كه از هشتم تا دوازدهم فروردين در اردكان و در خانه خاتمي اجرا شود. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي استان يزد و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان اردكان، مجوز اين اجراهاي موسيقي را صادر مي‌كنند. اما روز هشتم فروردين كه اولين روز اجراي كنسرت است، چند دقيقه قبل از اجراي كنسرت، يكي از اعضاي گروه به مردم مي‌گويد كه مجوز كنسرت لغو شده است. روز بعد از لغو كنسرت، بعضي رسانه‌هاي محلي نوشتند كه استاندار يزد به اين موضوع ورود كرده است تا مشكل كنسرت موسيقي سريع‌تر حل و فصل شود. گرچه يكي از اعضاي اين گروه در همان مقطع گفت چنين چيزي شايعه فضاي مجازي است و استاندار يزد هيچ تماسي با من يا هيچ يك از اعضاي گروه نداشته‌اند بلكه مشاور استاندار تماس گرفتند. با اين حال اين‌بار هم رسانه‌هاي اصولگرا از برخورد صورت گرفته با گروه كنسرت اردكاني انتقاد كردند و از سرعت عمل استاندار يزد در پيگيري ماجرا تقدير كردند. اما بعد از پايان تعطيلات نوروزي، محمد كاظم حسيني پور، امام جمعه موقت و رييس ستاد امر به معروف و نهي از منكر اين شهر، از مسووليت خود استعفا داد كه البته امام جمعه دائم اردكان با اين استعفا مخالفت كرد.
تضاد نظريه و عمل؟
اصولگرايان در زماني كه دولت در دست جريانات ديگر بود، مدام به خاطر بي‌توجهي به شعائر مذهبي، به دولت انتقاد مي‌كردند. از وضعيت حجاب گرفته تا مشكلاتي كه در سفر كربلا پيش مي‌آمد و همين‌طور كنسرت‌هاي موسيقي و حضور زنان در عرصه‌هاي ورزشي. اما حالا . پس از انتخابات مجلس و رياست‌جمهوري، همه تصميم‌گيران فرهنگي كشور اصولگرايان هستند. در چنين فضايي است كه احتمالا برخي تضادها بين خواسته بدنه راي اصولگرايان كه قسمتي از مردم سنتي و مذهبي ايران را تشكيل مي‌دهند با توانمندي‌هاي رهبران سياسي آنان مشخص مي‌شود. از طرفي بدنه راي سنتي اصولگرايان از مواردي نظير افزايش قيمت سفر به كربلا ناراحت است و از طرف ديگر، راديكال‌ترين چهره‌هاي جريان اصولگرا براي ازدواج آسان با يك شاخ اينستاگرامي لايو برگزار مي‌كند و استاندار يزد پيگير برگزاري كنسرتي مي‌شود كه نيروهاي مذهبي شهر با برگزاري آن مخالف هستند.
و حالا در آستانه فصل گرما و سبك‌تر شدن پوشش بانوان، اين سوال وجود دارد كه آيا گشت‌هاي ارشاد، حضور جدي‌تري در جامعه خواهند داشت؟ سوال جدي‌تر براي فعالان سياسي اين است كه آيا ابراهيم رييسي، در عرصه آزادي‌هاي اجتماعي، سياست برخورد بيشتر را دنبال مي‌كند يا به دنبال مدارا است؟ به قول حسن روحاني «آيا قرار است در خيابان‌ها ديوار كشيده شود؟ در پايان به نظر مي‌رسد حاكميت يكدست اصولگرايان، تضادهايي را ميان حوزه نظر و اجرا پديد آورده است و گرچه اين تضادها از چشم مردم دور مانده، اما ضرورت حمايت از علم‌الهدي را براي اصولگرايان جدي كرده است.