روز جهاني فلسفه
فيلسوفان براي تفسير جهان تلاش كردند و بسياري از آنها از تفسير جهان به تغيير جهان رسيدند!! روزگاري نزديك به پانصد سال قبل از ميلاد مسيح (ع) بودا كه شاهزاده‌اي در ناز و نعمت بود از قصر پدر خارج شد و به رياضت و تدبر در جهان پرداخت. برخلاف اعتقاد مرسوم، بودا پيامبر نبوده بلكه يك فيلسوف بود و در حال حاضر و پس از بيست‌وپنج قرن از زندگي او، بيش از يك‌ونيم ميليارد نفر جمعيت جهان پيرو آموزه‌هاي اويند!!و هنوز هم روزانه انسان‌هاي زيادي به مكتب او ايمان مي‌آورند. ماركس مي‌گفت: «فيلسوفان براي تفسير جهان آمده‌اند، اما من براي تغيير جهان.» و اينچنين بود كه با پايه‌گذاري مكتب ماركسيست بيش از يك‌سوم خاك كره زمين و بالاتر از يك‌ونيم ميليارد نفر جمعيت جهان به مكتب ماركسيست گرويدند. پس از شكست ماركسيست به دليل عدم سنخيت آن با فطرت الهي انسان، هنوز هم تاثيرات افكار ماركسيستي و پوزيتيويستي در گوشه و كنار جهان ديده مي‌شود. اينچنين فيلسوفان در تحولات زندگي بشر نقش‌آفريني كرده‌اند!! هرچند گاهي نقش آنها باعث سردرگمي و نابود كردن فرصت‌هاي بشر شده است!! جنگ جهاني اول و دوم و كشتار بيش از پانزده ميليون نفر فقط در جنگ جهاني دوم باعث به وجود آمدن مكتب فلسفي اگزيستانسياليسم شد. اين مكتب صرفا به انسان و فلسفه وجودي او مي‌پردازد و مسائل مبتلابه انسان‌ها، چون وجود انسان و خواسته‌ها و درخواست‌ها و تنگناهاي او را مانند رنج، پوچي، تنهايي، غربت و... بررسي مي‌كند و امروزه اين فلسفه تاثير فراواني را در جهان غرب برجاي گذاشته است. فيلسوفان در طول تاريخ رنج‌ها و آزارهاي فراواني هم براي تنوير و هدايت بشريت متحمل شده‌اند. روزگاري در همين اروپاي متمدن، كليسا نظرات و ديدگاه‌هاي جوردانو بورنو فيلسوف معروف ايتاليايي كه معتقد به وحدت وجود بود و تثليث مسيحت را انكار مي‌كرد، مخالف آموزه‌هاي كليسا قلمداد كرد و به مخالفت با او برخاست. به حكم كشيشان مسيحي او را زنده‌زنده در آتش سوزاندند!!! در جهان اسلام فيلسوفان بزرگي چون ابن‌سينا، سهروردي و ملاصدرا رنج آوارگي و تبعيد و اعدام را به خاطر عقايد فلسفي‌شان تحمل كردند. بسياري از آثار ارزشمند ابن‌سينا در همين آوار‌گي‌ها از بين رفت. صاحبان قدرت كمر به كشتن او بسته بودند و ابن‌سينا از شهري به شهري ديگر در حال فرار و گريختن از حاكمان جائر زمان خود بود. بسياري از كتاب‌ها و مكتوبات او در اين گريزهاي مستمر مفقود يا به آتش كشيده شد!! سهروردي به حكم صاحبان فتوا و فقهاي زمانه خود و اهل ظاهر به اعدام محكوم شد و در حلب سوريه با رنج گرسنگي و تنهايي (كه شكل اعدام مورد درخواست خودش بود) به ديار معبود شتافت. ملاصدرا از هجمه صاحبان فتوا در اصفهان به روستاي كهك قم گريخت و زندگي را با تنهايي و در تبعيد به سرانجام رساند و... . در طول تاريخ فيلسوفان غيرمسلمان و مسلمان به خاطر جهالت هم‌عصران خويش مشقت‌هاي فراواني را متحمل شده‌اند و مانند سقراط به اعدام محكوم شده و جام شوكران را سركشيده و به زندگي خويش با اجبار خاتمه داده‌اند تا چراغ عقلانيت و پرسشگري در جامعه بشري روشن و پرفروغ بماند. اينك ديدگاه فلاسفه مدرن به جهت آنكه ابن رشد (كه او را تنها شارح ارسطو مي‌دانستند) عالم مثال و خيال متصل را از معرفت‌شناسي و آنتولوژي حذف كرده است و بر اساس علوم تجربي و يافته‌هاي پوزيتيويستي جهان را تفسير مي‌كنند و اين تفسير باعث جدا شدن فيلسوفان غربي و پيروان آنها و انسان امروزي از ساحت عالم قدسي شده است. رنج‌هاي بشر غربي از پوچي و بي‌معنايي زندگي تا تنهايي روزبه‌روز افزايش يافته و به قول هانري كربن فيلسوف شهير فرانسوي فلسفه اشراقي و شهودي ملاصدرا و سهروردي با وجودي كه متعلق و همزمان با دوره قرون وسطي است ولي در اين دوره براي انسان مدرن جهت معنا بخشيدن به مفهوم زندگي ارزش و اهميت پيدا كرده است. اگرچه برخي اديان دچار انحراف و اعوجاج شده‌اند حكمت و فلسفه و فيلسوفان اسلامي مي‌توانند پادزهري براي مشكلات و درد بشريت باشند، اگر ميداني بيابند و به آنها توجه و عنايتي بشود. روز فلسفه روز گراميداشت كليه فيلسوفاني است كه در طول تاريخ براي تنوير افكار انسان‌ها تلاش كرده‌اند. روز كساني است كه عقلانيت و خردورزي را ترويج داده و به مجهولات و چرايي‌هاي زندگي بشر پاسخ گفته‌اند. اين روز بزرگ را به همه طرفداران فلسفه و عقلانيت تبريك مي‌گويم. به اميد روزي كه فلسفه در زندگي ما ايرانيان، جايگاه مناسب و مطلوب خود را پيدا كند. ان‌شاءالله.
دكتراي فلسفه تطبيقي