تصوير گراني در خوراكي‌ها

گروه اقتصادي 

مركز آمار ايران در گزارشي به روند افزايش قيمت‌ها در كالاهاي خوراكي طي دومين ماه 1401 پرداخته و عنوان كرده كه در ارديبهشت‌ماه امسال از مجموع 53 قلم كالاي خوراكي منتخب در نقاط شهري، 30 قلم درصد تغيير سالانه‌اي بالاتر از تورم نقطه كل كشور داشته‌اند. به عبارت ديگر تورم 30 كالاي خوراكي از 39.2 درصد بالاتر رفته است.

 در گزارش اين مركز موج گراني‌ها در ارديبهشت‌ماه امسال و همزمان با حذف يارانه كالاي اساسي به تصوير كشيده شده است. برنامه‌اي كه توسط دولت، «جراحي اقتصادي» معروف است و اجراي آن در شرايط تورمي شديد كنوني با انتقاداتي نيز مواجه شده. 
مطابق اين آمار در گروه «نان و غلات» اقلام «ماكاروني» با ٤٩ درصد، «رشته آش» با ١٥.٨ درصد و «برنج ايراني درجه يك» با ٧.٦ درصد بيشترين افزايش قيمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. در گروه گوشت قرمز، سفيد و فرآورده‌هاي آنها اقلام «مرغ ماشيني» با ٧,٤ درصد، «گوشت گاو يا گوساله» با ٢.٢ درصد و «كنسرو ماهي تن» و «گوشت گوسفند» با ١.٣ درصد بيشترين افزايش قيمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. اما بيشترين افزايش قيمت در بخش روغن خوراكي رخ داده است. به‌طوري كه «روغن مايع» ٢٢,٣ درصد و «روغن نباتي جامد» 19 درصد رشد قيمتي داشته است.
در بخش ديگري از گزارش مركز آمار به متوسط قيمت برخي از اقلام خوراكي نيز اشاره شده كه در جاي خود نكات مهمي را دارد. مركز آمار در تعريف خود از مفهوم «متوسط» عنوان كرده كه اين مفهوم به معناي متوسط قيمت پرداخت‌شده براي يك محصول با كيفيت ثابت است. با اين تعريف قيمت متوسط يك كيلو برنج ايراني درجه يك در ارديبهشت پارسال 36هزار و 141 تومان عنوان شده كه با گذشت كمتر از يك سال اين عدد به 76هزار و 160 تومان در ارديبهشت امسال رسيده است. مركز آمار عنوان كرده كه قيمت يك كيلو برنج فقط در يك ماه نزديك به 5هزار تومان افزايش پيدا كرده و به 81هزار و 961 تومان رسيده است. اين اعداد بدين معناست كه قيمت يك كيلو برنج حدود 127 درصد نسبت به ارديبهشت سال گذشته رشد كرده است. 
در بخش اقلام پروتييني نيز رشد قيمت‌ها با شيب كمتري رخ داده است. متوسط قيمت يك كيلو گوشت گوسفندي در ارديبهشت پارسال 137هزار و 900 تومان ذكر شده كه اين رقم در ارديبهشت امسال به بيش از 170هزار تومان رشد يافته است، نزديك به 24 درصد رشد قيمت در يك سال. اما نكته جالب اينكه گوشت گاو يا گوساله رشد ماهانه قيمتي بالاتري نسبت به گوشت گوسفند داشته است. يك كيلو گوشت گاو يا گوساله در ارديبهشت‌ماه امسال 166هزار و 368تومان به‌طور متوسط قيمت داشته كه نسبت به ماه گذشته 2.2 درصد رشد كرده است. اما رشد قيمت ماهانه گوشت گوسفند 1.3 درصد بوده است. 
در اين بخش، قيمت ماهي قزل‌آلا نيز در مقياس سالانه نزديك به 52 درصد رشد كرده است. شير پاستوريزه حدود 31 درصد و تخم‌مرغ نزديك به 62 درصد افزايش قيمت سالانه داشته‌اند. 
نكته جالب اين گزارش، ركورددار افزايش قيمت سالانه محصولات خوراكي است كه در بخش ميوه و سبزي قرار دارد. سيب‌زميني به عنوان منبع مهم جايگزين برنج، نان و ماكاروني كه تامين‌كننده كالري بالايي براي مصرف‌كننده است در يك سال بيش از 175 درصد افزايش قيمت داشته است. قيمت اين محصول سال گذشته در ارديبهشت‌ماه 5هزار و 400 تومان بوده كه امسال 3 برابر رشد داشته و حدود 15هزار تومان فروخته مي‌شود. پس از سيب‌زميني، قيمت گوجه فرنگي هم هست كه نزديك به 103 درصد نسبت به پارسال رشد داشته است. اين موضوع موجب شده تا قيمت رب گوجه فرنگي نسبت به سال گذشته حدود 109 درصد در هر نيم كيلو افزايش پيدا كند. 
تورم نقطه به نقطه و پيگيري آن از آنجايي اهميت پيدا مي‌كند كه بدانيم به عنوان يك شاخص پيشرو در تورم تلقي مي‌شود. هرگاه اين نرخ، از نرخ تورم كمتر شود به معناي كاهش متوسط تغييرات نرخ تورم خواهد بود و بالعكس. محمدرضا منجذب اقتصاددان در اين باره مي‌گويد: نرخ تورم ارديبهشت امسال، ۳۸.۷ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه با ۳.۷ درصد افزايش به ۳۹.۳ درصد رسيده است. در اين صورت اگر اقدامات ضد تورمي اتفاق نيفتد، نرخ تورم افزايشي در انتظار اقتصاد ايران خواهد بود. در حال حاضر جنبه تورمي حذف يارانه‌ها در اقتصاد ظاهر شده است.