ديوان عالي اسراييل حكم به ساخت ميدان تير در ۳۰۰۰ هكتار از زمين‌هاي فلسطينيان داد
رنج «مسافر يطا»
شهاب شهسواري
با راي دادگاه عالي اسراييل در خصوص وضعيت زمين‌هاي منطقه «مسافر يطا» در كرانه باختري رود اردن، ۱۲۰۰ فلسطيني در معرض آوارگي قرار گرفته‌اند. كوچ اجباري اين فلسطينيان از سرزمين‌هاي‌شان در مناطق اشغالي كرانه باختري، مي‌تواند بزرگ‌ترين بي‌جاشدگي فلسطينيان در دهه‌هاي اخير باشد. اسراييل قصد دارد زمين‌هاي «مسافر يطا» را كه ۹ دهكده فلسطيني در آن قرار دارد به يك ميدان مشق نظامي تبديل كند. اين راي دادگاه اسراييلي با محكوميت قاطع اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد مواجه شده است. ساكنان منطقه مسافر يطا اعلام كرده‌اند كه قصد مهاجرت از زمين‌هاي‌شان ندارند و اميدوارند با مقاومت و فشار بين‌المللي از اقدام اسراييل براي تخليه اجباري اين زمين‌هاي جلوگيري كنند.
اسراييلي‌ها تلاش براي تصرف كامل اين زمين‌ها را از سال‌هاي دهه ۱۹۸۰ آغاز كرده‌اند و اعلام كرده بودند كه قصد دارند در اين منطقه ۳۰۰۰ هكتاري «ميدان مشق ۹۱۸» احداث كنند. رژيم اشغالگر مدعي است كه فلسطينيان ساكن اين منطقه، ساكنان دايمي نيستند، بلكه به صورت فصلي به اين سرزمين‌ها مي‌آيند. استدلال رژيم اشغالگر براي ساخت تاسيسات نظامي در اين منطقه اين است كه قرار گرفتن آن در مرز ميان كرانه باختري با مناطق اشغالي ۱۹۴۸ اهميت امنيتي بالايي به آن مي‌دهد. با اين حال ساكنان سطيني منطقه معتقدند كه اسراييل بعد از اخراج آنها از سرزمين‌هاي‌شان قصد توسعه شهرك‌هاي يهودي‌نشين در اين بخش از سرزمين‌هاي اشغالي ۱۹۶۷ دارد.
ساكنان اين منطقه در تپه‌هاي جنوب الخليل به صورت سنتي در تونل‌ها و غارهاي زيرزمين سكونت مي‌كردند، اما در طول دو دهه گذشته ساخت كلبه‌ها و اتاقك‌هاي كوچك روي زمين را هم آغاز كرده‌اند. سال‌هاست كه همزمان با ساخت هر كلبه و اتاقك در زمين‌هاي مسافر يطا، بلافاصله آنها را تخريب مي‌كنند. ساكنان منطقه معتقدند حالا كه نظاميان اشغالگر حكم دادگاه هم در اختيار دارند، خشونت بيشتري عليه آنها به خرج مي‌دهند و روند اخراج ساكنان از مسافر يطا را تشديد خواهند كرد.
به گزارش خبرگزاري رويترز، در دادگاه رژيم اشغالگر بخش اعظم رسيدگي به محتواي پرونده در مورد اين بود كه فلسطينيان ساكنان دايمي اين منطقه هستند يا ساكنان فصلي. ديوان عالي اسراييل در راي خود آورده است كه فلسطينيان ساكن منطقه «نتوانسته‌اند ادعاي خود را مبني بر اقامت دايمي» در محل پيش از اعلام منطقه به عنوان ميدان مشق ثابت كنند. ديوان عالي اسراييل همچنان گفته است كه كنوانسيون ژنو در مورد حقوق مردم تحت اشغال در مورد اين پرونده صدق نمي‌كند. شواهد راي اين دادگاه عمدتا بر مبناي تصاوير و خلاصه متن از كتابي منتشر شده در سال ۱۹۸۵ است كه هر دو طرف پرونده به آن استناد كرده‌اند. اين كتاب با عنوان «زندگي در غارهاي كوه الخليل» توسط يك انسان‌شناس اسراييلي با نام يعكوف هاواكوك نوشته شده است كه نزديك به سه سال زندگي كشاورزان و دامداران فلسطيني در مسافر يطا را مورد پژوهش قرار داده بود. هاواكوك در پاسخ به رويترز حاضر به اظهارنظر در مورد نتيجه راي دادگاه نشده و از اين خبرگزاري خواسته است تا كتابش را مطالعه كند. او گفته كه تلاش كرده است تا بعد از درخواست يكي از وكلاي فلسطينيان از سوي ساكنان منطقه نظر كارشناسي به دادگاه ارايه دهد، اما وزارت دفاع اسراييل كه در آنجا كار مي‌كرد از اين اقدام منع شده است.
واكنش‌هاي بين‌المللي
سازمان ملل و اتحاديه اروپا راي دادگاه اسراييلي را محكوم كرده‌اند و از اسراييل خواسته‌اند كه از تخريب و اخراج فلسطينيان از سرزمين‌هاي‌شان دست بردارد. سخنگوي اتحاديه اروپا در يك بيانيه تاكيد كرده است: «تاسيس يك ميدان مشق نمي‌تواند به عنوان يك ضرورت نظامي تلقي شود كه اجازه بدهد جمعيت تحت اشغال بر اساس آن تصميم جابه‌جا شوند.» دفتر سخنگويي سرويس اقدام خارجي اتحاديه اروپا ۲۰ ارديبهشت با صدور بيانيه‌اي تصميم غيرقانوني رژيم صهيونيستي را براي توسعه شهرك‌سازي در كرانه باختري محكوم كرد. در اين بيانيه كه يك نسخه آن در تارنماي اتحاديه اروپا منتشر شد، آمده است: دادگاه عالي اسراييل هفته گذشته (۴ مه) تصميمي را در مورد پرونده تخليه منطقه «مسافر يطا» در تپه‌هاي الخليل جنوبي واقع در كرانه باختري اشغالي صادر كرد كه خطر انتقال اجباري حدود ۱۲۰۰ فلسطيني و تخريب خانه‌هاي آنها را افزايش مي‌دهد. اين بيانيه با تاكيد بر اينكه «توسعه شهرك‌سازي، تخريب و اخراج طبق قوانين بين‌المللي غيرقانوني است»، افزود: اتحاديه اروپا چنين طرح‌هاي احتمالي را محكوم مي‌كند و از اسراييل مي‌خواهد كه تخريب‌ها و اخراج‌ها را در راستاي تعهداتش بر اساس قوانين بين‌المللي بشردوستانه و حقوق بشر بين‌المللي متوقف كند. در اين بيانيه آمده است كه تخريب و اخراج و انتقال اجباري مردم فلسطين از جمله باديه‌نشينان، راه‌حل تشكيل دو كشور فلسطين و اسراييل را به شدت تهديد مي‌كند و باعث تشديد يك منطقه متشنج مي‌شود كه هيچ كس نمي‌تواند واقعا از آن بهره‌مند شود و فقط وضعيت را براي مردم عادي وخيم‌تر مي‌كند.
ميدان‌هاي مشق ساختگي
ردپاي انگيزه‌هاي اصلي رژيم اشغالگر از بهانه ساخت ميدان مشق در مسافر يطا در مدارك رسمي اين رژيم قابل رهگيري است. به گزارش رويترز، بر اساس متن پياده شده يك نشست كابينه اسراييل در سال ۱۹۸۱ در مورد شهرك‌هاي يهودي‌نشين كه توسط پژوهشگران اسراييلي كشف شده است، وزير وقت كشاورزي رژيم اشغالگر، آريل شارون كه بعدها به مقام نخست‌وزيري انتخاب شد، پيشنهاد داده است تا براي بيرون راندن فلسطينيان از سرزمين‌هاي‌شان تاسيسات آموزش نظامي اسراييل در جنوب كوه الخليل توسعه پيدا كنند. شارون در اين جلسه گفته است: «با توجه به گستردگي روستاهاي عرب در جنوب تپه‌ها تا بيابان، مي‌خواهيم پيشنهاد تاسيسات آموزشي بيشتري بدهيم.»
ارتش اسراييل به رويترز گفته است كه اين منطقه «به دلايل متنوع مرتبط با موضوعات عملياتي» رابه عنوان محل تاسيس يك ميدان مشق در نظر گرفته و فلسطينيان با ناديده گرفتن محصور بودن منطقه سال‌هاست كه بدون مجوز در اين زمين‌هاي به ساخت و ساز مشغولند.
بر اساس آمار سازمان ملل متحد، رژيم اشغالگر اساسا در تمامي مناطق كه به عنوان «منطقه سي» در كرانه باختري شناخته مي‌شود، به فلسطينيان جز در موارد معدود، اجازه ساخت و ساز نمي‌دهد. منطقه سي تقريبا دوسوم از كرانه باختري را در بر گرفته است و بخش عمده شهرك‌هاي يهودي‌نشين غيرقانوني نيز در اين منطقه ساخته شده‌اند. كنترل كامل منطقه سي در اختيار اسراييل است در حالي كه در ديگر بخش‌هاي كرانه باختري، يعني منطقه بي و منطقه اي، فلسطينيان از حدي خودمختاري برخوردارند. داده‌هاي سازمان ملل نشان مي‌دهد كه اسراييل تقريبا ۳۰ درصد از منطقه سي را به عنوان ميدان مشق تلقي مي‌كند. ايجاد ميدان مشق در مناطق كرانه باختري شهروندان ۳۸ روستاي بسياري آسيب‌پذير فلسطيني را در معرض بي‌جاشدگي قرار داده است. همزمان با اخراج فلسطينيان از زمين‌هاي‌شان، شهرك‌هاي يهودي‌نشين در كرانه باختري در حال توسعه هستند و به شكل گسترده‌اي جابه‌جايي فلسطينيان را دچار مشكل مي‌كنند و همچنين فضاي مورد نياز براي شهروندان فلسطيني جهت كشاورزي و دامداري را محدود كرده‌اند.