مشاور امنيت ملي امريكا و عضو كميته سياسي
حزب كمونيست چين با يكديگر ديدار كردند
ديپلماسي در اوج تنش
تاكيد امريكا و چين بر حفظ خطوط ارتباطي
محمدحسين لطف‌الهي
در فاصله كوتاهي پس از خط و نشان كشيدن پكن و واشنگتن براي يكديگر درباره تايوان و تحركات ديپلماتيك در منطقه هند-اقيانوس آرام، دو مقام ارشد اين دو كشور روز دوشنبه در لوكزامبورگ ديدار و درخصوص «مسائل دوجانبه» و «مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي به ويژه موضوع شبه جزيره كره» به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.
روابط چين و ايالات متحده در پايين‌ترين سطح طي دهه‌هاي اخير قرار دارد و دو كشور به دليل اختلافات گسترده پيرامون موضوعات اساسي از جمله اختلاف‌نظر درخصوص مساله استقلال تايوان، سوابق حقوق بشري چين و رقابت بر سر توسعه نفوذ در درياي چين جنوبي و منطقه ايندوپاسيفيك، رابطه پرتنشي را تجربه مي‌كنند. به‌رغم اين تنش‌ها اما هر دو طرف آگاهند كه باز نگه داشتن درهاي ديپلماسي و تداوم گفت‌وگوها در سطح عالي يك نياز جدي است و عدم آن مي‌تواند نتايج خسارت‌باري را به همراه داشته باشد.
براساس گزارش چاينا ديلي، يانگ جيه‌چي از اعضاي كميته سياسي حزب كمونيست چين و جيك ساليوان مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور ايالات متحده روز دوشنبه در لوكزامبورگ ديدار كردند. به گفته طرف چيني، در اين ديدار گفت‌وگوهايي «صريح، عميق و سازنده» درخصوص روابط چين و ايالات متحده و همچنين ساير موضوعات مورد علاقه مشترك شكل گرفت. در روايت طرف چيني كه فاقد جزييات و حاوي كلياتي مثبت از جلسه است، آمده كه دو طرف توافق كرده‌اند نتايج اين نشست در نشست‌هاي آتي دنبال شود، تماس‌ها و گفت‌وگوها افزايش پيدا كند و تلاش‌هايي در راستاي از بين بردن سوءتفاهم‌ها و كنار گذاشتن اقدامات ناشي از محاسبات نادرست صورت گيرد.
يانگ جيه‌چي كه همچنين مقام مديريت دفتر كميسيون روابط خارجي كميته مركزي حزب كمونيست چين را برعهده دارد، خاطرنشان كرد كه ايالات متحده در مذاكرات بارها گفته است كه واشنگتن به دنبال تغيير نظام سياسي يا جنگ سرد جديد با چين نيست، تلاش نمي‌كند طريق ائتلاف‌سازي چين را تضعيف كند و به حمايت از ايده استقلال تايوان نمي‌پردازد. اين مقام چيني تاكيد كرد كه پكن براي مواضع رسمي و اعلامي طرف مقابل ارزش زيادي قائل است. اين ديپلمات ارشد چيني، درخصوص مساله تايوان نيز هشدار داد: «در صورتي كه امريكا مساله تايوان را مورد بررسي قرار ندهد، اين مساله تاثير مخربي روي روابط واشنگتن و پكن خواهد گذاشت.» در بيانيه مقام‌هاي چيني همچنين اشاره شده است كه «مسائل هسته‌اي مربوط به شبه جزيره كره» مورد گفت‌وگو قرار گرفته است.
روايت امريكايي‌ها جزييات بيشتري دارد و علاوه بر اينكه به تفصيل درخصوص مذاكرات پيرامون شبه جزيره كره توضيح مي‌دهد، مسائلي را درخصوص مذاكرات دوجانبه امريكا و چين نيز بيان مي‌كند. براساس بيانيه كاخ سفيد، مذاكرات ميان مقامات ارشد امريكايي و چيني بيشتر بر كاهش خطرات و مديريت رابطه به شيوه‌اي سالم و مسوولانه متمركز بود و دو طرف نظر خود را در مورد طيف وسيعي از موضوعات، از جمله حمله روسيه به اوكراين، تايوان و فعاليت كره‌شمالي روي ميز قرار دادند. در اين گفت‌وگو علاوه بر اين، ساليوان نسبت به تصميم چين در كنار روسيه براي وتوي قطعنامه‌اي كه پرتاب موشك‌هاي بالستيك اخير كره‌شمالي را محكوم مي‌كند، ابراز نگراني و خاطرنشان كرد كه واشنگتن و پكن بايد بتوانند در مورد كره شمالي با يكديگر همكاري كنند.
واشنگتن هشدار داده شرايط به گونه‌اي است كه اولين آزمايش اتمي كره‌شمالي از سال 2017 به اين سو «هر لحظه ممكن است اتفاق بيفتد.» چيني‌ها در پاسخ به اين هشدار گفته‌اند كه مايل به وقوع اين اتفاق نيستند و
از همين رو است كه تلاش كرده‌اند از طريق وتوي برخي طرح‌هاي تحريمي در شوراي امنيت سازمان ملل متحد از تشديد تنش‌ها جلوگيري كنند.
اين مقام ارشد امريكايي به خبرنگاران اعلام كرده است كه پس از پايان نشست 4 ساعته و نيمه ميان جيك ساليوان و يانگ جيه‌چي، تلقي هيات امريكايي اين است كه پكن آماده همكاري با ايالات متحده در موضوع كره‌شمالي است. به گفته او، «جيك ساليوان در پي مجموعه‌اي از آزمايش‌هاي موشكي و آماده‌سازي پيش‌زمينه‌ها براي انجام آزمايش هسته‌اي هشدار داده است كه جلوگيري از ابتكارهاي بين‌المللي براي افزايش فشارها بر كره‌شمالي، نتايج خوبي در پي نخواهد داشت.»
او تاكيد كرد: «دو طرف موضوعات مدنظر خود و شيوه‌هايي كه به اين موضوعات مي‌نگريستند را مطرح كردند و جيك تاكيد كرد ايالات متحده معتقد است فضايي جدي و مهم براي همكاري ميان امريكا و چين وجود دارد.»
ساليوان همچنين در پاسخ به سوالي درباره ديدار احتمالي جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا و شي جين پينگ، رييس‌جمهور چين، گفت كه آنها انتظار دارند در ماه‌هاي آينده شاهد ديدارهاي بيشتري باشند، اما او هيچ ديداري را تاييد نكرد.
ساعاتي پيش از ديدار ساليوان و مقام ارشد حزب كمونيست، آنتوني بلينكن، وزير خارجه ايالات متحده روز دوشنبه به وقت محلي در نشست خبري مشترك با پارك جين وزير امورخارجه كره‌جنوبي تاكيد كرد دولت امريكا همچنان آماده ديدار با كره‌شمالي بدون پيش‌شرط است. وزير خارجه امريكا افزود فكر مي‌كنم كره‌شمالي آماده‌سازي‌هايي براي يك آزمايش اتمي ديگر انجام داده است. او كره‌شمالي را تهديد كرد هرچه اقدامات تحريك‌آميز بيشتري انجام دهد، منزوي‌تر خواهد شد. بلينكن تصريح كرد: امريكا و متحدان آن به آزمايش اتمي كره‌شمالي پاسخ فوري خواهند داد.
تلاش ايالات متحده براي جلوگيري از تشديد تنش‌ها با چين در حالي صورت مي‌گيرد كه ژنرال وي فنگ، وزير دفاع چين روز يكشنبه در نشست شانگري لا در سنگاپور طي يك سخنراني تقابلي كه طيف گسترده‌اي از موضوعات را در بر مي‌گرفت، چندين بار ايالات متحده را به دخالت در امور داخلي چين، به ويژه مساله تايوان و اختلافات مرزي در منطقه درياي چين جنوبي متهم كرد: «برخي در ايالات متحده به دنبال سركوب چين در همه حوزه‌ها هستند. اگر شما خواهان تقابل هستيد، ما نيز تا انتها خواهيم جنگيد.» اين مقام نظامي ارشد چين تاكيد كرد: «اگر كسي جنگ را بر چين تحميل كند، ارتش ما از جنگ و مقابله به مثل شانه خالي نخواهد كرد.»
در سخنراني روز پاياني نشست امنيتي «شانگري لا» كه امسال با حضور ۵۷۵ نماينده از ۴۰ كشور شامل ديپلمات‌ها، مقامات دفاعي و سازندگان تسليحات برگزار شده بود، وي فنگ با لحني تهاجمي گفت: «ما به هر قيمتي و تا رسيدن به هدف خواهيم جنگيد. اين تنها انتخاب چين است. كساني كه با هدف تجزيه چين به دنبال استقلال تايوان هستند، قطعا به هدف‌شان نخواهند رسيد. هيچ‌كس نبايد عزم و توانايي نيروهاي مسلح چين براي حفاظت از تماميت ارضي خود را دست‌كم بگيرد.» او از واشنگتن خواست كه «دست از تحقير چين بردارد» و «به مداخله در امور داخلي چين و آسيب رساندن به منافع آن پايان دهد.» وي فنگ همچنين افزود كه چين به آزادي دريانوردي احترام مي‌گذارد و با اشاره غيرمستقيم به ايالات متحده گفت: «اما يك قدرت بزرگ مدت‌هاست كه به بهانه آزادي دريانوردي، يك هژموني كشتيراني اعمال كرده است.» او سپس كمي لحن خود را تغيير داد و خواستار برقراري يك رابطه «باثبات» ميان چين و امريكا شد و افزود كه اين كار «براي صلح جهاني نيز حياتي است.»